Przejdź do zawartości

Powszelatkowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powszelatkowate
Hesperiidae[1]
Latreille, 1809
Ilustracja
Rojnik morfeusz (Heteropterus morpheus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

motyle

Podrząd

Glossata

Infrarząd

motyle różnoskrzydłe

(bez rangi) Ditrysia
(bez rangi) Obtectomera
Nadrodzina

Papilionoidea

Rodzina

powszelatkowate

Powszelatkowate, warcabnikowate, karłątkowate (Hesperiidae) – rodzina owadów z rzędu motyli.

Motyle o rozpiętości skrzydeł do 75 mm (u gatunków europejskich do 30 mm) i silnie rozwiniętym tułowiu. Ich ciało jest grube i krótkie, a skrzydła w porównaniu z nim małe. Na szerszej od tułowia głowie leżą duże, szeroko rozstawione, nagie oczy, maczugowate i zwykle krótsze niż połowa długości przedniego skrzydła czułki oraz krótkie i szerokie głaszczki, których końcowe człony są nagie, a pozostałe silnie owłosione. Przednie skrzydła o zarysie trójkąta rozwartokątnego, tylne zbliżone do trójkąta równobocznego. Komórka środkowa długości około ⅔ skrzydła, na przednich skrzydłach zamknięta cienką żyłką, na tylnych zaś otwarta. Na przedniej parze jedna a na tylnej dwie żyłki aksylarne. Przy przednim brzegu lub w środkowej części skrzydeł przednich samców zlokalizowany może być narząd zapachowy. Wiele gatunków jest zewnętrznie bardzo podobnych i oznacza się je po budowie męskich narządów rozrodczych[2].

Latają szybko[2] i nisko nad ziemią wydając charakterystyczny świst.

Rozprzestrzenienie

[edytuj | edytuj kod]

Rodzina występuje na wszystkich kontynentach, szczególnie okazałych przedstawicieli można spotkać w Ameryce Południowej.

W Polsce występuje 17 gatunków (zobacz: powszelatkowate Polski).

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Kosternik palemon (Carterocephalus palaemon)

Rodzina liczy ok. 3500 gatunków i dzieli się na 7 podrodzin[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Hesperiidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Mieczysław Krzywicki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyt 60. Powszelatki – Hesperiidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1970, s. 3-5.
  3. Warren A, Ogawa J, Brower A. (2008) Phylogenetic relationships of subfamilies and circumscription of tribes in the family Hesperiidae (Lepidoptera: Hesperioidea). Cladistics 24(5):642-676

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Buszko Jarosław, Masłowski Janusz Atlas motyli Polski. Część I. Motyle dzienne.
  • Garbarczyk H. (red.), Świat zwierząt, wyd. III, PWRiL, Warszawa 1989. (jako karłatek tarninowy) (Rhopalocera). Warszawa 1993, Wyd. Image.
  • Strojny Władysław, 1981, Nasze zwierzęta, Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, ISBN 83-09-00045-6.