Pręgowo (województwo pomorskie)
wieś | |
Kościół pw. Bożego Ciała | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2020[2]) |
939 |
Strefa numeracyjna |
58 |
Kod pocztowy |
83-050[3] |
Tablice rejestracyjne |
GDA |
SIMC |
1066946 |
Położenie na mapie gminy Kolbudy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego | |
54°15′18″N 18°28′46″E/54,255000 18,479444[1] |
Pręgowo (niem. Prangenau[4]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Kolbudy.
Formalnie nazwa obowiązuje od 1 stycznia 2014 r., powstała w miejsce zniesionych nazw wsi Pręgowo Dolne i Pręgowo Górne[5].
Wieś położona jest nad rzeką Radunią, na trasie linii kolejowej (obecnie zawieszonej) Pruszcz Gdański – Żukowo z byłą stacją Pręgowo Gdańskie. Prowadzi tędy Szlak Skarszewski – zielony znakowany szlak turystyczny.
W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego. Do 1920 wieś była częścią powiatu kartuskiego, następnie weszła w skład Wolnego Miasta Gdańska.
W miejscowości znajduje się parafia rzymskokatolicka, należąca do dekanatu Kolbudy, archidiecezji gdańskiej. Funkcjonuje tu Ochotnicza Straż Pożarna oraz szkoła podstawowa, przy której w 2016 kosztem 2,5 mln zł powstała hala sportowa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka sugerująca istnienie we wsi parafii pochodzi z 1323. W 1396 Konrad von Jungingen nadał wieś gdańskim brygidkom. Mniszki sprawowały patronat nad miejscową parafią i miały prawo wyznaczania proboszcza. Od 1593 kościół jako filialny podlegał proboszczowi kościoła NMP w Gdańsku, w latach 1683–1859 związany był z tamtejszą Kaplicą Królewską, po czym stał się siedzibą samodzielnej parafii.
Od 1869, w Pręgowie rozpoczyna się rurociąg z wodą pitną dla Gdańska, zasilający najpierw grawitacyjny Zbiornik Wody Orunia, a po 1978 inne elementy gdańskiej sieci wodociągowej[6].
Miejsce spoczynku 41 ofiar Marszu Śmierci z obozu Stutthof w 1945r.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. Bożego Ciała z XIV w., nr rej.: 217 z 6.08.1962.
Zbudowany przez zakon krzyżacki budynek kościoła pw. Bożego Ciała cechuje się masywnymi murami zewnętrznymi o grubości dochodzącej do 1,5 m. Wewnątrz cenne malowidła naścienne – Sąd Ostateczny (50 m²), Vir Dolorum (Mąż Boleści) i veraikon – oraz zacheuszki z początku XV w. Manierystyczny ołtarz główny pochodzi z I połowy XVII w. (ok. 1630–1640), ołtarz boczny – z II połowy XVIII w. Obraz Wizje Tomasza z Akwinu pędzla Hermana Hana (XVII w.), dwie stalle (XVII i XVIII w.), krucyfiks (koniec XVII w.), 2 feretrony (z I połowy XVIII w. oraz przełomu XVIII i XIX w.). Przy wejściu granitowa kropielnica z początku XIV w. Niedawno odkryte krypty pod kościołem pochodzą z przełomu XVII i XVIII w. W 1875 i 1909 roku w kościół uderzył piorun, nie wyrządzając jednak większych szkód[8]. W 2018 świątynia otrzymała nocną iluminację.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Aglomeracja Trójmiasta
- Kolej drezynowa
- Lublewo Gdańskie
- Łapino
- Straszyn
- Kolbudy
- inne miejscowości o tej nazwie: Pręgowo, Pręgowo Żuławskie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 239889
- ↑ dane Urzędu Gminy dot. ludności sołectwa [online], kolbudy.pl, 30 czerwca 2020 .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1050 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Minister Administracji i Cyfryzacji: Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazwy obiektu fizjograficznego. 2013-12-13. [dostęp 2014-01-15].
- ↑ SNG - Ujęcia Wody
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 34 [dostęp 2017-01-15] .
- ↑ Pręgowo Górne i Dolne w dolinie Raduni / Prangenau im Radaunetal