Prawosławna metropolia halicka

Prawosławna metropolia halicka – metropolia cerkwi prawosławnej z siedzibą w Haliczu, istniejąca w latach 1303–1347 oraz 1371–1401.

Została utworzona na ziemiach księstwa halicko-włodzimierskiego dzięki zabiegom księcia Lwa Halickiego i Jerzego I w 1303.

List nadający status metropolii podpisali patriarcha Konstantynopola Atanazy I i cesarz bizantyjski Andronik II Paleolog. W skład metropolii weszły prawosławne eparchie: halicka, przemyska, włodzimierska, chełmska, łucko-ostrogska i turowska. Pierwszym metropolitą został Grek Nifont (do 1305).

W sierpniu 1347, wskutek zabiegów metropolity kijowskiego Teognosta, decyzją patriarchy Izydora I i cesarza Jana VI Kantakuzena metropolia halicka została zlikwidowana.

Odnowienie prawosławnej metropolii halickiej nastąpiło za rządów Kazimierza Wielkiego. Dzięki jego staraniom patriarcha Konstantynopola Filoteusz Kokkinos w 1371 odnowił metropolię, a metropolitą został biskup halicki Antoni (1371–1391). Do początków XV wieku metropolię halicką uznawała Mołdawia, a jej biskupi podlegali metropolicie halickiemu (1371 – Józef, 1376 – Melecjusz). W 1401 biskup halicki Józef został pierwszym metropolitą mołdawskim (z siedzibą w Suczawie).

Ostatnim prawosławnym metropolitą halickim był biskup łucki Iwan (1391–1401). Nie został on zatwierdzony przez metropolitę moskiewskiego Cypriana, pozbawiony godności, i uwięziony w monastyrze. W związku z tym metropolia przestała istnieć, a Cyprian zaczął używać tytułu „metropolita kijowski, halicki, i całej Rusi”.

Kontynuatorką prawosławnej metropolii halickiej była greckokatolicka metropolia halicka, istniejąca w latach 1807–2005.

Metropolici haliccy

Nifont (1303–1305)
Piotr (1305–1309, w latach 1309–1326 metropolita kijowski i halicki)
Gabriel (1326–1329)
Teognost (1329–1331)
Teodor (1331–1347)

Po reaktywacji

Antoni (1371–1391)
Jan (1391–1401)

Bibliografia

AntoniA. Mironowicz AntoniA., Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2003, ISBN 83-89031-39-6, OCLC 830464532 .