Prefektura Nara
| |||||||
| prefektura | |||||||
 Świątynia buddyjska Hōryū-ji w Ikaruga | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wyspa | |||||||
| Region | |||||||
| Siedziba | |||||||
| Kod ISO 3166-2 |
JP-29 | ||||||
| Gubernator |
Shōgo Arai[1] | ||||||
| Powierzchnia |
3 691 km² | ||||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
374 os./km² | ||||||
| Kod pocztowy |
630-8501 | ||||||
Adres urzędu: Nara-ken, Nara-shi, Noborioji-chō 30
| |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
| Liczba jednostek administracyjnych |
39 | ||||||
| Symbole japońskie | |||||||
| Drzewo |
sugi, kryptomeria japońska, Cryptomeria japonica | ||||||
| Kwiat |
nara-yaezakura (rodzaj sakury o podwójnych kwiatach) | ||||||
| Ptak |
komadori, uprz. Erithacus akahige, ob. Larvivora akahige | ||||||
Położenie na mapie
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Portal  Japonia
| |||||||
Prefektura Nara (jap. 奈良県 Nara-ken) jest częścią regionu Kinki, na wyspie Honsiu (Honshū), w Japonii. Stolicą jest miasto Nara[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obszar obecnej prefektury Nara zajmowała w dalekiej przeszłości prowincja Yamato (大和の国, Yamato-no-kuni). Było to centrum polityczne we wczesnej historii Japonii, w III i IV wieku. Powstało ono u stóp niewielkiej, do dziś czczonej, góry Miwa (w mieście Sakurai)[a] i stopniowo zjednoczyło znaczną część dzisiejszej Japonii. Do czasu przeniesienia ośrodka władzy cesarskiej do Heian-kyō (Kioto) w 794 roku, stolice tego państwa znajdowały się głównie na terenie dzisiejszej prefektury Nara: Asuka-kyō (Asuka), Fujiwara-kyō (Kashihara) i Heijō-kyō (Nara)[b][2].
Według podziału administracyjnego Gokishichidō (dosł. pięć prowincji i siedem okręgów; pod tą nazwą rozumiano całość kraju) z VII wieku była to jedna z pięciu prowincji wewnętrznych: Izumi, Kawachi, Settsu, Yamashiro i Yamato, nazywanych łącznie Kinai. Były one położone w pobliżu stolicy i objęte bezpośrednią władzą cesarską[3].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Prefektura Nara położona jest w środkowej części półwyspu Kii, w zachodniej części wyspy Honsiu, w regionie Kinki (nazywanego także Kansai)[1].
Nara nie ma dostępu do morza, graniczy od zachodu z prefekturami Osaka i Wakayama, od wschodu z prefekturą Mie, od północy z Kioto, natomiast w południowej części znajdują się góry Yoshino. Najwyższym szczytem prefektury i regionu Kansai jest Hakkyō-ga-take (także Hakken-zan, 1915 m)[1].
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Klimat prefektury Nara jest łagodny, wilgotny, subtropikalny (Cfa – klasyfikacja Köppena-Geigera). Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 14,4 °C, 25–28 °C latem (najgorętszy jest sierpień) i 3–5 °C zimą (najzimniejszy jest styczeń). Średnie roczne opady wynoszą 1356 mm i są jednymi z wyższych w Japonii[4].
Miasta[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjne rzemiosła Nary[edytuj | edytuj kod]
Pędzle[edytuj | edytuj kod]
Sztuka kaligrafii jest w Japonii od setek lat wysoko ceniona, szeroko nauczana i stosowana. Istnieje na przykład tradycyjny i powszechny zwyczaj komponowania pierwszych znaków kanji z okazji Nowego Roku. Wytwarzanie służących do tego pędzli (fude) rozpoczęto przed wiekami w rejonie wokół Nary i Yamato-Kōriyamy i są one najwyższej jakości. Historia ich produkcji sięga około 1200 lat wstecz, kiedy mnich buddyjski i kaligraf Kūkai (774–835) powrócił z Chin, gdzie opanował technikę ich wytwarzania. Rozpowszechniły się one wpierw wśród mnichów, którzy studiowali buddyzm w rejonie Nary, a późniejszy rozwój wytwórczości różnego rodzaju pędzli był już wynikiem utworzenia i wejścia w użycie pisma sylabicznego kana, które wymagało delikatnych pędzli do rysowania zakrzywionych linii[5][6].
Pędzle z Nary charakteryzują się doborem różnych rodzajów sierści zwierzęcej: owczej, końskiej, jelenia, tanuki, łasicy, kuny japońskiej, królika, wiewiórki. Powstają poprzez umiejętne ich łączenie przy równoczesnym równoważeniu takich cech, jak: twardość, miękkość, długość, elastyczność i giętkość. W procesie produkcji stosowana jest m.in. tradycyjna technika ugniatania, mieszania, moczenia, doboru proporcji i rozmiarów tak, aby osiągnąć pożądane właściwości[5].
Najstarsze istniejące do dziś pędzle w Japonii to siedemnaście pędzli z okresu Tenpyō (729–749), które są częścią cesarskich skarbów od czasów cesarza Shōmu (701–756). Są one przechowywane w skarbcu o nazwie Shōsō-in[6].
Tusz[edytuj | edytuj kod]
Mnich Kūkai przywiózł z Chin nie tylko nowe metody wytwarzania pędzli, ale także tuszu (sumi). Produkcję rozpoczął w świątyni Kōfuku-ji. Z biegiem lat rozpowszechniła się ona w całym kraju, gdyż tusz okazał się niezbędny m.in. do sporządzania pism buddyjskich i kopiowania sutr. Swoją działalność rozwijali także mali producenci i sprzedawcy i do połowy okresu Edo (1603–1868) wokół starego miasta Nara było około czterdziestu sklepów. W kolejnych wiekach przemysł sumi był ograniczany z braku popytu i pojawiania się nowych przyborów do pisania. Wysokiej jakości sumi jest jednak produkowany do dziś, a około 90% produkcji w całym kraju pochodzi z Nary[6].
Washi[edytuj | edytuj kod]
Papier yoshino-washi rzekomo pojawił się w VII wieku. Jest wyjątkowo wytrzymały w wyniku stosowania około 50 różnych procedur, wytwarzany ręcznie m.in. poprzez mieszanie hybrydowego drewna morwowego, zwanego kōzo (morwa papierowa, Broussonetia kazinoki x papyrifera), z białą glinką.
Ceniony był przez dwór cesarski i świątynie. W epoce nowożytnej jest ceniony za delikatność i cienkość. Jest używany w różnych celach, od kaligrafii po wystrój wnętrz[7].
Wachlarze uchiwa[edytuj | edytuj kod]
Produkcja wachlarzy uchiwa (wachlarz nieskładany, liściasty, płaski) rozpoczęła się w VIII wieku i choć minęły setki lat, nadal wyróżniają się wyprofilowaną ornamentyką wykonywaną techniką tsukibori, w której 20 arkuszy papieru washi układa się jeden na drugim i rzeźbi specjalnym, małym nożem. Istnieje około 100 wzorów wykorzystujących motywy związane z Nara, jak jelenie i feniksy. Papier używany do produkcji tych wachlarzy jest robiony ręcznie, występuje w pięciu kolorach: czerwonym, białym, żółtym, brązowym i jasnoniebieskim[8].
Laka[edytuj | edytuj kod]
Technologia wytwarzania wyrobów z laki dotarła z Chin w okresie tzw. „kultury okresu Tenpyō” za panowania cesarza Shōmu (701–756) w VIII wieku. Wraz ze sprowadzanymi wyrobami przybywali także pierwsi rzemieślnicy. Sztuka ta polegała na łączeniu różnych technik malarskich, także z wykorzystaniem macicy perłowej, złota i srebra. Wytwórczość tego rzemiosła rozwijała się w okolicach Heijō-kyō (Heizei-kyō, Nara-no-miyako). Ze względu na to, że wiele przedmiotów z tamtego okresu jest przechowywanych w skarbcu Shōsō-in w Narze, uważa się, że Nara jest miejscem narodzin japońskich wyrobów z laki[9].
Ceramika[edytuj | edytuj kod]
Teren zwany niegdyś Nishi-no-kyō, obecnie Akahada-chō w Narze, od dawna jest miejscem produkcji ceramiki. Nazwa akahada-yaki pochodzi od góry Gojō, znanej także jako Akahada. Od czasów starożytnych region ten był głównym miejscem wydobywania wysokiej jakości gliny. Przeprowadzone w pobliżu badania wykopaliskowe ujawniły piece z okresu Kofun (ok. III–VII w.), w których wytwarzano haniwa (gliniane figurki rytualne, chowane wraz ze zmarłymi)[10][11].
Klientami byli niegdyś ludzie majętni, chramy i świątynie. Kiedy pojawiła się japońska ceremonia picia herbaty, zaczęto produkować ceramikę w wielkich piecach. W okresie Azuchi-Momoyama (1573–1603) Hidenaga Toyotomi, władca zamku Yamato-Kōriyama, sprowadził do Nary garncarza o imieniu Yokurō z ówczesnej prowincji Owari (ob. prefektura Aichi), aby stworzył małe przenośne piece i wytwarzał miski do tej ceremonii[10].
W okresie Edo, w latach 1615–1624, Enshū Kobori (Masakazu Kobori, 1579–1647), twórca szkoły ceremonii herbacianej Enshū-ryū, kazał garncarzom dodać elementy swojego stylu, co rozsławiło ceramikę akahada-yaki w całym kraju[10].
Tkanina nara-sarashi[edytuj | edytuj kod]
Nara-sarashi to ręcznie tkana tkanina konopna, bielona następnie na czystą biel, jedna z tradycyjnych gałęzi przemysłu Nary. Pierwsza wzmianka pojawiła się o niej w Kojiki w 712 roku, ale stała się powszechnie znana dopiero we wczesnym okresie Edo. Współcześnie jest wykorzystywana do dekoracji wnętrz, szycia zasłon i obrusów. Jest też w różnych celach barwiona, np. do wytwarzania rodzaju zasłon (noren) zawieszanych m.in. przed wejściem do sklepów lub restauracji[12].
Lalki ittō-bori[edytuj | edytuj kod]
Znane również jako nara-ningyō lub nara-bori. Są to małe, drewniane rzeźby wykonane surową techniką rzeźbiarską o tej samej nazwie. Lalki nie są gładko wykończone, na powierzchni widoczne są ślady po nożu snycerskim. Uważa się, że technika ta powstała w Narze we wczesnym okresie Edo. Były to m.in. postacie z dramatów nō i kyōgen. Obecnie są znane jako specjalny produkt regionu Nara[13].
Maski kogaku[edytuj | edytuj kod]
Maski służące do klasycznej muzyki (kogaku) i tańca przybyły z Chin na początku VII wieku za panowania pierwszej cesarzowej-władczyni Suiko (554–628) jako element sztuki buddyjskiej. Były to: gigaku-men i następnie bugaku-men. Większość z nich jest przechowywana w świątyniach i chramach Nary[14].
W późniejszych wiekach, kiedy pojawiły się i rozwinęły dramaty nō i kyōgen, powstały dla nich unikalne maski japońskie. W czasach nowożytnych zaczęto je kopiować i traktować nie jako pamiątki z Nary, ale jako dzieła sztuki służące np. do dekoracji wnętrz[14].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Pola ryżowe, Asuka
Wytwórnia sake w Gose
Uniwersytet Kio (Kiō Daigaku) w Kōryō
Sakura na górze Yoshino
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Hakuhō
- Park Narodowy Yoshino-Kumano
- Quasi-Park Narodowy Kongō-Ikoma-Kisen
- Quasi-Park Narodowy Kōya-Ryūjin
- Quasi-Park Narodowy Murō-Akame-Aoyama
- Quasi-Park Narodowy Yamato-Aogaki
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Łagodne wzgórze Miwa o wysokości 467 m jest bóstwem opiekuńczym chramu Ōmiwa, który jest jednym z najstarszych w Japonii. Jego powstanie jest zapisane w kronikach z VIII wieku: Kojiki i Nihon-shoki.
- ↑ W latach 784–794 decyzją cesarza Kammu (737–806) stolicą była Nagaoka-kyō, w ówczesnej, pobliskiej prowincji Yamashiro (ob. prefektura Kioto).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 134, 200, 201. ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑ 新明解国語辞典. Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 23, 509, 1529. ISBN 978-4-385-13107-8.
- ↑ Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1984, s. 75. ISBN 83-04-01486-6.
- ↑ Nara Climate (Japan). Climate-Data.org. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
- ↑ a b Nara Brushes. Japan National Tourism Organization, 2014. [dostęp 2021-06-20]. (ang.).
- ↑ a b c Nara brushes. Kogei Japan, Traditional Crafts of Japan. [dostęp 2021-06-20]. (ang.).
- ↑ Handmade Washi. WOW! JAPAN, NTT DOCOMO. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
- ↑ Nara Uchiwa. WOW! JAPAN, NTT DOCOMO, 2017. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
- ↑ Nara Shikki (Lacquerware). Nara Travelers Guide, 2016. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
- ↑ a b c 赤膚焼. Nara Travelers Guide, 2016. [dostęp 2021-07-02]. (jap.).
- ↑ Clay and glazes of the Mt. Akahada kilns. Art Research Center, Ritsumeikan Universi. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
- ↑ Nara Sarashi (Nara Cloth). Nara Travelers Guide, 2016. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
- ↑ 奈良人形. Nara Travelers Guide, 2016. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
- ↑ a b 古楽面. Nara Travelers Guide, 2016. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona oficjalna Nara Prefectural Government Tourism Bureau (ang.)
- Przewodnik turystyczny ze zdjęciami (ang.)
- Akahada Ware, Art Research Center, Ritsumeikan University in collaboration with Kyoto Women’s University (ang.)
