53°19′N 13°52′E/53,316667 13,866667Prenzlau
| |||
 Wieża Środkowa i Kościół Mariacki | |||
| |||
| Państwo |  Niemcy
| ||
| Kraj związkowy | Brandenburgia | ||
| Prawa miejskie | 1234 | ||
| Powierzchnia | 142,18 km² | ||
| Wysokość | 30 m n.p.m. | ||
| Populacja (31.12.2014) • liczba ludności |
19 070 | ||
| Nr kierunkowy | 03984 | ||
| Kod pocztowy | 17291 | ||
| Tablice rejestracyjne | UM | ||
Plan Prenzlau
| |||
Położenie na mapie Brandenburgii   Prenzlau | |||
Położenie na mapie Niemiec  Prenzlau | |||
| 53°19′N 13°52′E/53,316667 13,866667
| |||
| Strona internetowa | |||
Portal  Niemcy
| |||
Prenzlau – miasto w północno-wschodnich Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, siedziba powiatu Uckermark. Leży na Pojezierzu Meklemburskim, nad rzeką Wkrą. Liczy około 20 tys. mieszkańców.
W mieście znajduje się stacja kolejowa.
W czasie II wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki Oflag II A.
Spis treści
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
W średniowieczu nazwa miasta zapisywana była w rozmaitych formach, po raz pierwszy w 1187 roku w formie przymiotnikowej w wyrażeniu Stephanus Prinzlaviensis, w późniejszych wiekach jako Premizlawe (1237), Primizslaw (1299), Prentslaw (1316), Prempßlaw (1426), Prentzlow (1484). Nazwa ma źródłosłów słowiański, odosobowy, od imienia Przemysław[1]. W języku polskim rekonstruowana jest jako Przęsław[2] lub Przęcław[3], ew. Przemysław[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1234 książę szczeciński Barnim I nadał Przęsławowi prawa miejskie[5]. W 1250 miasto zostało przekazane Marchii Brandenburskiej na mocy traktatu w Landin. W 1275 do Prenzlau przybyli pierwsi dominikanie[6]. W 1320 miasto odzyskał książę szczeciński Otton I. W 1426 na skutek porażki Księstwa Pomorskiego w wojnie wkrzańskiej Prenzlau ostatecznie przeszło we władanie Brandenburgii, której historię dzieli do dziś. 26 lipca 1479 podpisany tu został traktat pokojowy pomiędzy Księstwem Pomorskim a Brandenburgią. Miasto znacząco ucierpiało w czasie wojny trzydziestoletniej. W drugiej połowie XVII wieku w Prenzlau zaczęli się osiedlać francuscy hugenoci[7]. W 1701 miasto znalazło się w granicach Królestwa Prus. W 1724 został zbudowany nowy ratusz miejski. 28 sierpnia 1806 Francuzi pod wodzą marszałka Joachima Murata zwyciężyli pod Prenzlau armię pruską.
W 1871 Prenzlau zostało częścią zjednoczonych Niemiec. Po II wojnie światowej trafiło do radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec. Od 1949 w granicach Niemieckiej Republiki Demokratycznej, a od 1990 Republiki Federalnej Niemiec.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół Najświętszej Maryi Panny - gotycki kościół, zbudowany w XIII i XIV wieku, zniszczony w trakcie II wojny światowej, odbudowany w latach 1970-1995, współcześnie luterański
- Kościół Trójcy Świętej - dawny kościół franciszkański z XIII wieku, współcześnie luterański
- Kaplica św. Ducha - kaplica przyszpitalna z XIII wieku, od 1899 pełniła funkcję muzeum, zniszczona w trakcie II wojny światowej, obecnie w ruinie
- Kościół św. Mikołaja - gotycki kościół, zbudowany w XIII i XIV wieku
- Mury miejskie
- Wieża Środkowa
- Brama Świecka
- Wieża ciśnień
Polacy w Prenzlau[edytuj | edytuj kod]
W czasie II wojny światowej w Prenzlau byli więzieni przez Niemców m.in. wojskowi Stefan Mossor, Stanisław Świnarski, Stanisław Taczak, Tadeusz Trapszo, Stanisław Paszke, Wojciech Stachura, Bolesław Markowski, Bronisław Konieczny, Wojciech Tyczyński, Marian Michał Weryński, Lucjan Józef Kępiński, Kazimierz Pruszkowski, Leon Pieczyński, Władysław Hercok i Kazimierz Sławiński, kapitan żeglugi wielkiej Józef Klejnot-Turski, embriolog Stanisław Bilewicz, fizyk Włodzimierz Mościcki, prawnicy Feliks Dropiński, Leon Taylor i Ludwik Cohn, ogrodnik Władysław Oszkinis, hokeista i piłkarz Henryk Przeździecki oraz działacz socjalistyczny, reżyser i aktor teatralny Stanisław Wolicki.
Współpraca międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]
Miastem partnerskim Prenzlau jest Świdwin.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Kościół NMP
Wieża Środkowa
Kaplica Św. Ducha
Kościół św. Mikołaja
Kościół Trójcy Świętej
Mury miejskie
Brama Świecka
Klasztor Dominikanów
Siedziba władz powiatowych
Dworzec kolejowy
.JPG)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dieter Berger, Geographische Namen in Deutschland, Dudenverlag, Mannheim 1993, s. 214.
- ↑ Jan Maria Piskorski, Miasta Księstwa Szczecińskiego do połowy XIV wieku, Warszawa 1987, s. 27.
- ↑ Józef Spors, Organizacja kasztelańska na Pomorzu Zachodnim w XII-XIII wieku, Słupsk 1991, s. 24.
- ↑ ks. Stanisław Kozierowski: Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej. T. Zeszyt IIA. Poznań: 1937.
- ↑ [1]
- ↑ Historia dawnego klasztoru dominikanów w Prenzlau - Klosterland, www.klosterland.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ [2]
| |||||||||||||||||
