Pretoria

Pretoria
Centralna dzielnica miasta
Herb Flaga
Dewiza: Praestantia Praevaleat Pretoria
Państwo	Południowa Afryka
Prowincja	Gauteng
Dystrykt	Tshwane
Burmistrz	Sputla Ramokgopa
Powierzchnia	687,54 km²
Wysokość	1370 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności • gęstość	741 651 1100 os./km²
Nr kierunkowy	narodowy: 012 międzynarodowy: +2712
Kod pocztowy	0001 • 0002
Położenie na mapie Gautengu Pretoria
Położenie na mapie Południowej Afryki Pretoria
25°43′32″S 28°14′38″E
Strona internetowa

Pretoria – miasto w Republice Południowej Afryki i administracyjna stolica państwa. Pretoria to 8. najbogatsze miasto w Afryce i 4. najbogatsze miasto w RPA. Większość (52,5%) mieszkańców miasta stanowią ludzie rasy białej, a oprócz nich 2,5% to Koloredzi, czarni Afrykanie (42%) oraz Hindusi (1,9%).

Położenie

Miasto położone jest w północno-wschodniej części kraju na wyżynie Niski Weld (1360 m n.p.m.), w prowincji Gauteng, 50 km na północ od Johannesburga. Leży nad rzeką Apies i rozciąga się w pasie przejściowym między płaskowyżem Highveld na południu a niżej położonym Bushveld na północy na wschód do podnóża gór Magaliesberg. Pretoria znajduje się w strefie wilgotnego klimatu subtropikalnego

Nazwa

7 marca 2005 roku rada miejska Pretorii podjęła decyzję o zmianie nazwy miasta na Tshwane. Dotychczasowa nazwa oddawała cześć burskiemu generałowi Andriesowi Pretoriusowi, który stał się bohaterem po pokonaniu Zulusów w bitwie nad Blood River, natomiast Tshwane to imię wodza plemienia, zamieszkującego te tereny przed przybyciem białych osadników. „Tshwane” w jednym z dialektów znaczy także „wszyscy jesteśmy równi”.

Zmianę zaakceptował południowoafrykański Komitet Nazw Geograficznych. Jednak aby nazwa ta oficjalnie uległa zmianie, musi na nią wyrazić zgodę jeszcze rząd RPA, który przez kilka kolejnych lat tego nie uczynił.

Mieszkańcy Pretorii często nazywają swoje miasto "Jacaranda City"(miasto Jakarandy), ponieważ w mieście jest ponad 50 000 krzewów Jakarandy.

Historia

Patronem nazwy miasta są: burski dowódca wojskowy i polityk Andries Pretorius, oraz jego syn Marthinus Pretorius, który w 1855 roku założył miasto.

W 1860 roku Pretoria została stolicą Transwalu. W czasie II wojny burskiej Pretoria została opanowana przez Wojska Brytyjczyków. Od 1910 roku pełniła funkcję stolicy Związku Południowej Afryki (od 1961 roku RPA).

Przemysł

Pretoria to ośrodek produkcji:

• środków transportu - montownie samochodów i rowerów
• maszynowy
• metalurgiczny
• chemiczny
• spożywczy - cukrowniczy, tytoniowy
• włókienniczy
• skórzany
• szklarski

Poza tym znajdują są tu:

• warsztaty naprawcze taboru kolejowego

• zakłady hutnictwa żelaza - produkcja stali ponad 1,3 mln t rocznie
• w pobliżu Pretorii:
  • jedna z największych w kraju kopalń diamentów - Premier Mine
  • kopalnia rud żelaza
  • kopalnia złotalnia złota

Transport

Kolej

Podmiejskie usługi kolejowe wokół Pretorii są obsługiwane przez Metrorail. Koleją z centrum miasta można dojechać do:

• na południe do Germiston i Johannesburga
• na zachód do Atteridgeville
• na północny zachód do Ga-Rankuwa
• na północ do Soshanguve
• na wschód do Mamelodi
• koleją Pretoria – Maputo do portu w Maputo na wschodzie

• linia szybkiej kolei Gautrain prowadzi ze wschodnich przedmieść Hatfield do stacji Pretoria, a następnie w kierunku południowym do Centurion, Midrand, Marlboro, Sandton, do międzynarodowego lotniska OR Tambo, Rosebank i Johannesburga
• z dworca kolejowego Capital Park można jechać prywatną luksusową koleją w stylu kolonialnym Rovos Rail

Ulica w Pretorii, RPA

Autobusy

W Pretorii istnieje wiele firm transportu autobusowego, z których PUTCO jest jedną z najstarszych i najlepiej rozpoznawalnych. W Pretorii istnieje też państwowa firma transportu zbiorowego.

Autostrady

• N1 - wschodnia obwodnica łącząca Johannesburg z Polokwane
• N4 - łączy Pretorię z eMalahleni i Maputo w Mozambiku na wschodzie oraz Rustenburgiem i Gaborone w Botswanie na zachodzie
• N14 - prowadzi w kierunku Krugersdorp na południowym zachodzie
• R21 - do międzynarodowego lotniska O. R. Tambo w Kempton Park i R80 na północnym zachodzie

Lotniska

Loty cywilne w Pretorii obsługiwane są przez lotniska w Johannesburgu:

• OR Tambo International - 45 km na południe od centrum Pretorii
• Lanseria - 35 kilometrów na południowy zachód od miasta
• Wonderboom - lotnisko prywatne

Voortrekker Monument

Zabytki i atrakcje turystyczne

• Ditsong National Muzeum of Cultural History (Okno Afryki)

• Freedom Park
• Hapo Muzeum
• Kruger House - Rezydencja Prezydenta RPA
• Mapungubwe Muzeum
• Biblioteka Narodowa RPA
• Pioneer Muzeum
• Pretoria Art Muzeum
• Pretoria Forts
• Van Tilburg Collection
• Van Wouw Muzeum
• Voortrekker Monument
• Willem Prinsloo Agricultural Muzeum
• Sammy Marks House
• Smuts House Muzeum

• Miejska Galeria Sztuki
• Muzeum Transwalu
• Muzeum Wojskowe znajdujące się w XIX-wiecznym forcie
• Melrose House
• ZOO Narodowe

Uniwersity of South Africa, RPA

Nauka

• University of South Africa (UNISA)
  • największy Uniwersytet w Afryce
  • założony w 1873 roku
  • ponad 300 000 studentów
• Tshwane University of Technology (TUT)
• University of Pretoria (UP)
• Sefako Makgatho Health Science University (SMU)
• Rada ds. Badań Naukowych i Przemysłowych - (CSIR)
• Rada ds. Badań Humanistycznych
• National Research Foundation
• South African Bureau of Standards

Loftus Versfeld Stadium – jedna z aren Mistrzostw Świata 2010

Sport

W Pretorii znajduje się Loftus Versfeld Stadium, na którym mecze rozgrywają rugbyści zespołów Blue Bulls i Bulls. Odbywały się na nim niektóre mecze podczas Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2010.

Siedzibę w Pretorii mają m.in. kluby piłkarskie Mamelodi Sundowns i Supersport United.

Miasta partnerskie

• Amman, Jordania
• Baku, Azerbejdżan
• Betlejem, Izrael
• Bukareszt, Rumunia
• Delft, Holandia
• Johannesburg, RPA
• Kijów, Ukraina
• Tajpej, Tajwan
• Teheran, Iran
• Waszyngton, Stany Zjednoczone

Zobacz też

• Uniwersytet w Pretorii
• Pretoria (stacja kolejowa)