Lista prezydentów Polski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 89.174.214.122 (dyskusja) o 18:07, 13 lip 2010. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Lista prezydentów Polski i osób sprawujących urząd głowy państwa polskiego od 1918 roku:

Królestwo Polskie i II Rzeczpospolita (1918-1939)

Niepodległość Polski została ogłoszona 7 października 1918 roku, proklamację wydała Rada Regencyjna.

L.p. Zdjęcie Imię i nazwisko Okres sprawowania urzędu Partia Polityczna
- Rada Regencyjna (A. Kakowski, Z. Lubomirski, J. Ostrowski)
Od 11 listopada 1918 wraz z Józefem Piłsudskim jako Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich[1]
7 października 191814 listopada 1918 -
- Józef Piłsudski – początkowo sprawował urząd głowy państwa, jako Regent Królestwa Polskiego[2] i Naczelny Dowódca Wojsk Polskich. Następnie od 22 listopada urzędował jako Tymczasowy Naczelnik Państwa a od 19 lutego 1919 już jako Naczelnik Państwa. 14 listopada 191811 grudnia 1922 Polska Partia Socjalistyczna
1. Gabriel Narutowicz 11 grudnia 192216 grudnia 1922 bezpartyjny – zgłoszony przez Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie"
- Maciej Ratajpełnił obowiązki Prezydenta RP jako marszałek Sejmu 16 grudnia 192220 grudnia 1922 Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"
2. Stanisław Wojciechowski 20 grudnia 192214 maja 1926 Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"
- Maciej Ratajpełnił obowiązki Prezydenta RP jako marszałek Sejmu 15 maja 19264 czerwca 1926 Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"
- Józef Piłsudski – wybrany 31 maja 1926 przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta RP, nie przyjął urzędu. - Sanacja
3. Ignacy Mościcki 4 czerwca 192630 września 1939 bezpartyjny związany z obozem sanacyjnym

Po puczu wojskowym w 1926 faktycznie najwyższą władzę w państwie miał Józef Piłsudski, który piastował urząd Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie (1939-1990)

Do 5 lipca 1945 r. Rząd RP na uchodźstwie miał pełne uznanie międzynarodowe (z wyjątkiem ZSRR, III Rzeszy i jej sojuszników), po tej dacie przez kilkanaście lat uznawany był przez niewielką liczbę państw (Irlandia, Hiszpania, Kolumbia, Kuba, Liban, Watykan, Wenezuela).

L.p. Zdjęcie Imię i nazwisko Okres sprawowania urzędu
- Edward Śmigły-Rydz – wyznaczony 1 września 1939 przez prezydenta Mościckiego "na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju" – zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej, decyzja odwołana 17 września 1939 (zarządzenie antydatowane) -
- Bolesław Wieniawa-Długoszowski – wyznaczony 17 września 1939 (zarządzenie antydatowane) przez prezydenta Mościckiego "na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju" – zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej, zrzekł się urzędu następcy prezydenta RP, decyzja o wyznaczeniu następcy odwołana 17 września 1939 (zarządzenie antydatowane) -
1. Władysław Raczkiewicz 30 września 19396 czerwca 1947 (do 5 lipca 1945 roku Prezydent i Rząd RP na uchodźstwie posiadały pełne uznanie międzynarodowe)
2. August Zaleskisprawował swój urząd, nie licząc się z upływem kadencji, której koniec przypadał w 1954 roku 9 czerwca 19477 kwietnia 1972
- Rada Trzechw opozycji wobec Augusta Zaleskiego, niekonstytucyjna kolegialna głowa państwa wyłoniona przez część środowisk emigracji, jako protest przeciw przedłużeniu przez prezydenta własnej kadencji, a od 1956 roku z prerogatywami prezydenta

W skład rady trzech zawsze wchodzili Edward Bernard Raczyński i Władysław Anders (Anders umarł w okresie kadencji 1969 - 1970 więc został zastąpiony przez Stanisława Kopańskiego na kolejne dwa lata do czasu upadku Rady po śmierci Zaleskiego)

19547 kwietnia 1972
3. Stanisław Ostrowski 9 kwietnia 197224 marca 1979
4. Edward Bernard Raczyński 8 kwietnia 19798 kwietnia 1986
5. Kazimierz Sabbat 8 kwietnia 198619 lipca 1989
6. Ryszard Kaczorowskipo zaprzysiężeniu Lecha Wałęsy przekazał mu swe uprawnienia, a rząd emigracyjny utworzył komisję likwidacyjną, która do 31 grudnia 1991 zakończyła działalność wszelkich emigracyjnych struktur władzy 19 lipca 198922 grudnia 1990

Rzeczpospolita Polska, tzw. Polska Ludowa (1944-1952)

L.p. Zdjęcie Imię i nazwisko Okres sprawowania urzędu
1. Bolesław BierutPrezydent Krajowej Rady Narodowej[3] 31 grudnia 19444 lutego 1947
2. Bolesław Bierutprezydent Rzeczypospolitej Polskiej[3] 5 lutego 194720 listopada 1952

Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952-1989)

Konstytucja PRL z 22 lipca 1952 r. znosiła urząd prezydenta. Jego rolę przejęła Rada Państwa (urząd istniejący już pod rządami Małej Konstytucji z 1947 r.) – konstytucyjna kolegialna głowa państwa, na czele z Przewodniczącym Rady Państwa. Najważniejszą osobą w PRL był jednak de facto I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1989 roku Radę Państwa zastąpiono urzędem prezydenta PRL.

L.p. Zdjęcie Imię i nazwisko Okres sprawowania urzędu
1. Wojciech Jaruzelskiprezydent PRL 19 lipca 198930 grudnia 1989

III Rzeczpospolita (od 1989 roku)

31 grudnia 1989 roku weszła w życie ustawa konstytucyjna o zmianie nazwy państwa na Rzeczpospolita Polska.

L.p. Zdjęcie Imię i nazwisko Okres sprawowania urzędu Przynależność partyjna lub partia popierająca
1. Wojciech Jaruzelski 31 grudnia 1989[4]22 grudnia 1990[5] Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
2. Lech Wałęsa 22 grudnia 199022 grudnia 1995 NSZZ Solidarność
3. Aleksander Kwaśniewski 23 grudnia 199523 grudnia 2005[6] Sojusz Lewicy Demokratycznej
4. Lech Kaczyński 23 grudnia 200510 kwietnia 2010[7] Prawo i Sprawiedliwość
- Plik:Bronislaw Komorowski 2010 grey crop.jpg Bronisław Komorowski - marszałek Sejmu tymczasowo wykonujący obowiązki Prezydenta RP[7] 10 kwietnia 2010 - 8 lipca 2010 Platforma Obywatelska
- Bogdan Borusewicz - marszałek Senatu tymczasowo wykonujący obowiązki Prezydenta RP 8 lipca 2010[8] Platforma Obywatelska
- Grzegorz Schetyna - marszałek Sejmu tymczasowo wykonujący obowiązki Prezydenta RP od 8 lipca 2010[9] Platforma Obywatelska

* Można doszukiwać się także sprawowania zastępczo urzędu Prezydenta przez Marszałka Sejmu Józefa Zycha 23 grudnia 1995 – od momentu zakończenia sprawowania urzędu przez prezydenta Lecha Wałęsę z końcem 22 grudnia 1995, do zaprzysiężenia przed Zgromadzeniem Narodowym następnego dnia o godzinie 13 prezydenta-elekta Aleksandra Kwaśniewskiego. Sytuacja ta wynikała z niespójnych przepisów Małej Konstytucji z 1992 i ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 1990. Mała Konstytucja z 1992 nie precyzowała kwestii sprawowania zastępczo urzędu Prezydenta po upływie kadencji, a objęcie urzędu przez Prezydenta wybranego przed upływem kadencji dotychczasowego Prezydenta, nastąpiło zgodnie z art. 30 Ustawy Konstytucyjnej następnego dnia po upływie kadencji urzędującego Prezydenta.

Żyjący byli Prezydenci

PRL

  1. Wojciech Jaruzelski

III RP

  1. Wojciech Jaruzelski
  2. Lech Wałęsa
  3. Aleksander Kwaśniewski

Obecny Prezydent

Od 10 kwietnia 2010 urząd prezydenta jest opróżniony. Z mocy przepisów konstytucji obowiązki głowy państwa tymczasowo wykonuje Marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna, które przejął 8 lipca 2010 od Marszałka Senatu Bogdana Borusewicza. Poprzednio funkcję pełnił obecny prezydent-elekt, który po wyborach prezydenckich ustąpił z funkcji marszałka Sejmu.

4 lipca 2010 w 2. turze wyborów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybrany został Bronisław Komorowski[10], którego pięcioletnia kadencja rozpocznie się z dniem złożenia przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym.

  1. Od 11 listopada 1918.
  2. Od 14 listopada 1918.
  3. a b Mołdawa T.: Ludzie władzy 1944-1991. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 89
  4. 31 grudnia 1989 weszła w życie ustawa zmieniająca Konstytucję PRL wprowadzając nowe nazewnictwo urzędów państwowych
  5. Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: Art. 2. 1. Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybranego przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 19 lipca 1989 r. ulega skróceniu i wygasa z chwilą objęcia urzędu przez Prezydenta wybranego w wyborach powszechnych.
  6. Urząd sprawował przez 2 kadencje, w 2000 roku został ponownie wybrany na urząd Prezydenta RP, w I turze.
  7. a b Komunikat Nr 152/VI kad.. sejm.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
  8. http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,8116288,Marszalek_Borusewicz_glowa_panstwa__Do_osiemnastej_.html
  9. http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,8116288,Marszalek_Borusewicz_glowa_panstwa__Do_osiemnastej_.html
  10. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 5 lipca 2010 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. pkw.gov.pl, 2010-07-05. [dostęp 2010-07-05].

Zobacz też