Lista prezydentów Polski
Lista prezydentów Polski i osób sprawujących urząd głowy państwa polskiego od 1918 roku:
Królestwo Polskie i II Rzeczpospolita (1918-1939)
Niepodległość Polski została ogłoszona 7 października 1918 roku, proklamację wydała Rada Regencyjna.
Po puczu wojskowym w 1926 faktycznie najwyższą władzę w państwie miał Józef Piłsudski, który piastował urząd Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.
Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie (1939-1990)
Do 5 lipca 1945 r. Rząd RP na uchodźstwie miał pełne uznanie międzynarodowe (z wyjątkiem ZSRR, III Rzeszy i jej sojuszników), po tej dacie przez kilkanaście lat uznawany był przez niewielką liczbę państw (Irlandia, Hiszpania, Kolumbia, Kuba, Liban, Watykan, Wenezuela).
L.p. | Zdjęcie | Imię i nazwisko | Okres sprawowania urzędu |
---|---|---|---|
- | Edward Śmigły-Rydz – wyznaczony 1 września 1939 przez prezydenta Mościckiego "na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju" – zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej, decyzja odwołana 17 września 1939 (zarządzenie antydatowane) | - | |
- | Bolesław Wieniawa-Długoszowski – wyznaczony 17 września 1939 (zarządzenie antydatowane) przez prezydenta Mościckiego "na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju" – zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej, zrzekł się urzędu następcy prezydenta RP, decyzja o wyznaczeniu następcy odwołana 17 września 1939 (zarządzenie antydatowane) | - | |
1. | Władysław Raczkiewicz | 30 września 1939 – 6 czerwca 1947 (do 5 lipca 1945 roku Prezydent i Rząd RP na uchodźstwie posiadały pełne uznanie międzynarodowe) | |
2. | August Zaleski – sprawował swój urząd, nie licząc się z upływem kadencji, której koniec przypadał w 1954 roku | 9 czerwca 1947 – 7 kwietnia 1972 | |
- | Rada Trzech – w opozycji wobec Augusta Zaleskiego, niekonstytucyjna kolegialna głowa państwa wyłoniona przez część środowisk emigracji, jako protest przeciw przedłużeniu przez prezydenta własnej kadencji, a od 1956 roku z prerogatywami prezydenta
W skład rady trzech zawsze wchodzili Edward Bernard Raczyński i Władysław Anders (Anders umarł w okresie kadencji 1969 - 1970 więc został zastąpiony przez Stanisława Kopańskiego na kolejne dwa lata do czasu upadku Rady po śmierci Zaleskiego) |
1954 – 7 kwietnia 1972 | |
3. | Stanisław Ostrowski | 9 kwietnia 1972 – 24 marca 1979 | |
4. | Edward Bernard Raczyński | 8 kwietnia 1979 – 8 kwietnia 1986 | |
5. | Kazimierz Sabbat | 8 kwietnia 1986 – 19 lipca 1989 | |
6. | Ryszard Kaczorowski – po zaprzysiężeniu Lecha Wałęsy przekazał mu swe uprawnienia, a rząd emigracyjny utworzył komisję likwidacyjną, która do 31 grudnia 1991 zakończyła działalność wszelkich emigracyjnych struktur władzy | 19 lipca 1989 – 22 grudnia 1990 |
Rzeczpospolita Polska, tzw. Polska Ludowa (1944-1952)
L.p. | Zdjęcie | Imię i nazwisko | Okres sprawowania urzędu |
---|---|---|---|
1. | Bolesław Bierut – Prezydent Krajowej Rady Narodowej[3] | 31 grudnia 1944 – 4 lutego 1947 | |
2. | Bolesław Bierut – prezydent Rzeczypospolitej Polskiej[3] | 5 lutego 1947 – 20 listopada 1952 |
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952-1989)
Konstytucja PRL z 22 lipca 1952 r. znosiła urząd prezydenta. Jego rolę przejęła Rada Państwa (urząd istniejący już pod rządami Małej Konstytucji z 1947 r.) – konstytucyjna kolegialna głowa państwa, na czele z Przewodniczącym Rady Państwa. Najważniejszą osobą w PRL był jednak de facto I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1989 roku Radę Państwa zastąpiono urzędem prezydenta PRL.
L.p. | Zdjęcie | Imię i nazwisko | Okres sprawowania urzędu |
---|---|---|---|
1. | Wojciech Jaruzelski – prezydent PRL | 19 lipca 1989 – 30 grudnia 1989 |
III Rzeczpospolita (od 1989 roku)
31 grudnia 1989 roku weszła w życie ustawa konstytucyjna o zmianie nazwy państwa na Rzeczpospolita Polska.
L.p. | Zdjęcie | Imię i nazwisko | Okres sprawowania urzędu | Przynależność partyjna lub partia popierająca |
---|---|---|---|---|
1. | Wojciech Jaruzelski | 31 grudnia 1989[4] – 22 grudnia 1990[5] | Polska Zjednoczona Partia Robotnicza | |
2. | Lech Wałęsa | 22 grudnia 1990 – 22 grudnia 1995 | NSZZ Solidarność | |
3. | Aleksander Kwaśniewski | 23 grudnia 1995 – 23 grudnia 2005[6] | Sojusz Lewicy Demokratycznej | |
4. | Lech Kaczyński | 23 grudnia 2005 – 10 kwietnia 2010[7] | Prawo i Sprawiedliwość | |
- | Plik:Bronislaw Komorowski 2010 grey crop.jpg | Bronisław Komorowski - marszałek Sejmu tymczasowo wykonujący obowiązki Prezydenta RP[7] | 10 kwietnia 2010 - 8 lipca 2010 | Platforma Obywatelska |
- | Bogdan Borusewicz - marszałek Senatu tymczasowo wykonujący obowiązki Prezydenta RP | 8 lipca 2010[8] | Platforma Obywatelska | |
- | Grzegorz Schetyna - marszałek Sejmu tymczasowo wykonujący obowiązki Prezydenta RP | od 8 lipca 2010[9] | Platforma Obywatelska |
* Można doszukiwać się także sprawowania zastępczo urzędu Prezydenta przez Marszałka Sejmu Józefa Zycha 23 grudnia 1995 – od momentu zakończenia sprawowania urzędu przez prezydenta Lecha Wałęsę z końcem 22 grudnia 1995, do zaprzysiężenia przed Zgromadzeniem Narodowym następnego dnia o godzinie 13 prezydenta-elekta Aleksandra Kwaśniewskiego. Sytuacja ta wynikała z niespójnych przepisów Małej Konstytucji z 1992 i ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 1990. Mała Konstytucja z 1992 nie precyzowała kwestii sprawowania zastępczo urzędu Prezydenta po upływie kadencji, a objęcie urzędu przez Prezydenta wybranego przed upływem kadencji dotychczasowego Prezydenta, nastąpiło zgodnie z art. 30 Ustawy Konstytucyjnej następnego dnia po upływie kadencji urzędującego Prezydenta.
Żyjący byli Prezydenci
III RP
Obecny Prezydent
Od 10 kwietnia 2010 urząd prezydenta jest opróżniony. Z mocy przepisów konstytucji obowiązki głowy państwa tymczasowo wykonuje Marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna, które przejął 8 lipca 2010 od Marszałka Senatu Bogdana Borusewicza. Poprzednio funkcję pełnił obecny prezydent-elekt, który po wyborach prezydenckich ustąpił z funkcji marszałka Sejmu.
4 lipca 2010 w 2. turze wyborów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybrany został Bronisław Komorowski[10], którego pięcioletnia kadencja rozpocznie się z dniem złożenia przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym.
- ↑ Od 11 listopada 1918.
- ↑ Od 14 listopada 1918.
- ↑ a b Mołdawa T.: Ludzie władzy 1944-1991. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 89
- ↑ 31 grudnia 1989 weszła w życie ustawa zmieniająca Konstytucję PRL wprowadzając nowe nazewnictwo urzędów państwowych
- ↑ Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: Art. 2. 1. Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybranego przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 19 lipca 1989 r. ulega skróceniu i wygasa z chwilą objęcia urzędu przez Prezydenta wybranego w wyborach powszechnych.
- ↑ Urząd sprawował przez 2 kadencje, w 2000 roku został ponownie wybrany na urząd Prezydenta RP, w I turze.
- ↑ a b Komunikat Nr 152/VI kad.. sejm.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
- ↑ http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,8116288,Marszalek_Borusewicz_glowa_panstwa__Do_osiemnastej_.html
- ↑ http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,8116288,Marszalek_Borusewicz_glowa_panstwa__Do_osiemnastej_.html
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 5 lipca 2010 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. pkw.gov.pl, 2010-07-05. [dostęp 2010-07-05].