Primabalerina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Taglioni
Matylda Krzesińska
Margot Fonteyn
Carla Fracci
Natalia Makarowa

Primabalerina (wł. primaballerina – pierwsza balerina) – pierwsza tancerka zespołu baletowego, wykonująca główne partie w balecie[1]. Tytuł nadawany kiedyś przez władców (carów, królów, dyktatorów, namiestników), także przez niektórych prezydentów lub ministrów kultury, a nawet przez dyrektorów poszczególnych teatrów operowych.

Wyróżniano nim zazwyczaj najlepszą tancerkę w zespole baletowym, która charakteryzowała się nienaganną techniką, dyscypliną sceniczną, wielką charyzmą i niezwykłą osobowością – wyraźnie przewyższającymi inne tancerki i była wykonawczynią głównych partii w wielkim klasycznym repertuarze baletowym. Niejednokrotnie nadużywany był przez mocodawców, którzy kierowali się przy tych nominacjach osobistymi sympatiami i koneksjami towarzyskimi lub politycznymi wyróżnianych w ten sposób tancerek. Także w Polsce był nadawany dość samowolnie i dawno już został zaniechany.

Obecnie powszechnie uznawany jest w balecie jako pretensjonalny i anachroniczny. W czołowych zespołach świata zastąpiły go współcześnie pozycje pierwszych tancerek (analogicznie do pierwszych tancerzy), a tego rodzaju awanse odbywają się według zobiektywizowanych, wyłącznie profesjonalnych kryteriów.

Czasem jeszcze używany jest nieformalnie w publicystyce dla wyrażenie specjalnego uznania dla jakieś wybitnej tancerki baletu.

Słynne primabaleriny[edytuj | edytuj kod]

Primabaleriny polskie[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. primabalerina, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-03-10].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Eliza Gaynor Minden: The Ballet Companion: A Dancer's Guide to the Technique, Traditions, and Joys of Ballet. Simon and Schuster, New York 2005, ISBN 0-7432-6407-X.
  • Robert Greskovic: Ballet 101: A Complete Guide To Learning and Loving The Ballet. Hal Leonard Corporation, Pompton Plains 1998, ISBN 0-87910-325-6
  • Janina Pudełek: Warszawski balet romantyczny, 1802-1866. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1968.
  • Janina Pudełek, Warszawski balet w latach 1867-1915, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1981, ISBN 83-224-0160-4, OCLC 830211972.
  • Helmut Schmidt-Garre: Ballett vom Sonnenkonig bis Balanchine, Friedrich Verlang, Hannover 1966.
  • Józef Szczublewski, Teatr Wielki w Warszawie 1833-1993. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1992. ISBN 83-06-02327-7.
  • Irena Turska, Almanach baletu polskiego, 1945-1974. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków, 1983. ISBN 83-224-0220-1.
  • Irena Turska: W kręgu tańca. Iskry, Warszawa 1965.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]