Propan

Propan
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	propan
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C3H8
Inne wzory	CH3CH2CH3
Masa molowa	44,10 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz
	Identyfikacja
Numer CAS	74-98-6
PubChem	6334
SMILES
	CCC
InChI
	InChI=1S/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3
	InChIKey
	ATUOYWHBWRKTHZ-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,001874 g/cm³ (15 °C); gaz
	Rozpuszczalność w wodzie
	rozpuszczalny: 75 mg/l (20 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol, dobrze w eterze dietylowym, słabo w benzenie
Temperatura topnienia	−187,75 °C
Temperatura wrzenia	−42,11 °C
Punkt potrójny	−187,7 °C; 1,96×10−5 Pa
Punkt krytyczny	96,74 °C; 4,25 MPa; 0,226 g/cm³
logP	2,36
Lepkość	8,2 μPa·s (27 °C)
Budowa
Moment dipolowy	0,084 ± 0,001 D
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-12-09]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H220, H280
Zwroty P	P210, P377, P381, P410+P403
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
	Skrajnie; łatwopalny; (F+)
Zwroty R	R12
Zwroty S	S2, S9, S16
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	4 0 0
Temperatura zapłonu	−104 °C
Temperatura samozapłonu	450 °C
Granice wybuchowości	2,1–9,5%
Numer RTECS	TX2275000
	Podobne związki
Podobne związki	propen, propyn
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Propan, C
3H
8 – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów, bezbarwny i bezwonny gaz. Ma większą gęstość od powietrza.

Propan jest nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszcza się w etanolu i eterze dietylowym. Występuje w niewielkich ilościach w gazie ziemnym oraz w większych ilościach w ropie naftowej. Z ropy naftowej wydziela się go w czasie destylacji w formie mieszaniny z butanem, którą stosuje się jako paliwo, znane jako LPG służące do napełniania butli do kuchenek oraz napędzania pojazdów. Spalenie 1 kg gazu powoduje powstanie ok. 1,6 kg wody i 3 kg dwutlenku węgla.

Propan, jak wszystkie alkany, jest mało reaktywny. W podwyższonych temperaturach ulega reakcji spalania i reaguje z chlorowcami, w wyniku czego powstaje mieszanina chlorowcopochodnych propanu. Propan jest reagentem w wielu syntezach organicznych, jest też badany jako potencjalny surowiec w syntezie propylenu^[11]^[12] i kwasu akrylowego^[13]^[14]^[15]^[16]. Jest również wykorzystywany do produkcji tzw. green gas, który powstaje po dodaniu niewielkiej ilości oleju silikonowego i stosowany jest w replikach ASG.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

lista czynników chłodniczych

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Haynes 2014 ↓, s. 3-464.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Propane, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 10020 [dostęp 2015-12-09] (niem. • ang.).
↑ Haynes 2014 ↓, s. 6-168.
↑ Haynes 2014 ↓, s. 6-71.
↑ Haynes 2014 ↓, s. 6-229.
↑ Haynes 2014 ↓, s. 9-58.
↑ ^a ^b Propan (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].
↑ ^a ^b ^c Haynes 2014 ↓, s. 16-20.
↑ ^a ^b Propan (nr 769037) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2015-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Propan (nr 769037) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ MaurinM. Salamanca-Guzmán MaurinM. i inni, Oxidative dehydrogenation of propane with cobalt, tungsten and molybdenum based materials, „Revista Facultad de Ingeniería Universidad de Antioquia” (84), 2017, s. 97–104, DOI: 10.17533/udea.redin.n84a11 .
↑ Synthesis of two new Nickel and Copper- Nickel vanadates used for propane oxidative dehydrogenation, „Revista Facultad de Ingeniería Universidad de Antioquia”, 67, 2013 .
↑ Raoul NaumannR.N. d’Alnoncourt Raoul NaumannR.N. i inni, The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts, „Journal of Catalysis”, 311, 2014, s. 369–385, DOI: 10.1016/j.jcat.2013.12.008 .
↑ MichaelM. Hävecker MichaelM. i inni, Surface chemistry of phase-pure M1 MoVTeNb oxide during operation in selective oxidation of propane to acrylic acid, „Journal of Catalysis”, 285 (1), 2012, s. 48–60, DOI: 10.1016/j.jcat.2011.09.012 .
↑ Lénárd-IstvánL.I. Csepei Lénárd-IstvánL.I., Kinetic studies of propane oxidation on Mo and V based mixed oxide catalysts [rozprawa doktorska], Berlin: Technischen Universität Berlin, Fakultät II – Mathematik und Naturwissenschaften, 2011 [dostęp 2019-04-22] (ang.).
↑ KazuhikoK. Amakawa KazuhikoK. i inni, Multifunctionality of Crystalline MoV(TeNb) M1 Oxide Catalysts in Selective Oxidation of Propane and Benzyl Alcohol, „ACS Catalysis”, 3 (6), 2013, s. 1103–1113, DOI: 10.1021/cs400010q .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).

[CITEREFHaynes2014'''3'''-464-1] Haynes 2014 ↓, s. 3-464.

[GESTIS-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Propane, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 10020 [dostęp 2015-12-09] (niem. • ang.).

[CITEREFHaynes2014'''6'''-168-3] Haynes 2014 ↓, s. 6-168.

[CITEREFHaynes2014'''6'''-71-4] Haynes 2014 ↓, s. 6-71.

[CITEREFHaynes2014'''6'''-229-5] Haynes 2014 ↓, s. 6-229.

[CITEREFHaynes2014'''9'''-58-6] Haynes 2014 ↓, s. 9-58.

[CLI-7] Propan (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].

[CITEREFHaynes2014'''16'''-20-8] Haynes 2014 ↓, s. 16-20.

[SA-9] Propan (nr 769037) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2015-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[SA-US-10] Propan (nr 769037) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[11] MaurinM. Salamanca-Guzmán MaurinM. i inni, Oxidative dehydrogenation of propane with cobalt, tungsten and molybdenum based materials, „Revista Facultad de Ingeniería Universidad de Antioquia” (84), 2017, s. 97–104, DOI: 10.17533/udea.redin.n84a11 .

[12] Synthesis of two new Nickel and Copper- Nickel vanadates used for propane oxidative dehydrogenation, „Revista Facultad de Ingeniería Universidad de Antioquia”, 67, 2013 .

[13] Raoul NaumannR.N. d’Alnoncourt Raoul NaumannR.N. i inni, The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts, „Journal of Catalysis”, 311, 2014, s. 369–385, DOI: 10.1016/j.jcat.2013.12.008 .

[14] MichaelM. Hävecker MichaelM. i inni, Surface chemistry of phase-pure M1 MoVTeNb oxide during operation in selective oxidation of propane to acrylic acid, „Journal of Catalysis”, 285 (1), 2012, s. 48–60, DOI: 10.1016/j.jcat.2011.09.012 .

[15] Lénárd-IstvánL.I. Csepei Lénárd-IstvánL.I., Kinetic studies of propane oxidation on Mo and V based mixed oxide catalysts [rozprawa doktorska], Berlin: Technischen Universität Berlin, Fakultät II – Mathematik und Naturwissenschaften, 2011 [dostęp 2019-04-22] (ang.).

[16] KazuhikoK. Amakawa KazuhikoK. i inni, Multifunctionality of Crystalline MoV(TeNb) M1 Oxide Catalysts in Selective Oxidation of Propane and Benzyl Alcohol, „ACS Catalysis”, 3 (6), 2013, s. 1103–1113, DOI: 10.1021/cs400010q .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[8]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Niższe alkany (C1–C10)	metan (CH 4) etan (C 2H 6) propan (C 3H 8) butan (C 4H 10) pentan (C 5H 12) heksan (C 6H 14) heptan (C 7H 16) oktan (C 8H 18) nonan (C 9H 20) dekan (C 10H 22)
Wyższe alkany (>C10)	undekan (C 11H 24) dodekan (C 12H 26) tridekan (C 13H 28) heksadekan (C 16H 34) ikozan (C 20H 42) tetrakozan (C 24H 50) nonakozan (C 29H 60) hentriakontan (C 31H 64)