Proso rózgowate
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
proso rózgowate |
Nazwa systematyczna | |
Panicum virgatum L. Sp. Pl.: 59 (1753)[3] |
Proso rózgowate[4] (Panicum virgatum L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Jest to kwitnąca w porze ciepłej trawa, jeden z dominujących gatunków traw prerii północnoamerykańskiej. Rośnie na pozostałościach prerii, wzdłuż dróg, na pastwiskach i w ogrodach jako roślina ozdobna.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Twarda, wieloletnia trawa rosnąca w kępach. Zaczyna wzrost późną wiosną. Może osiągnąć wysokość 1,8–2,2 m, jednak zwykle jest niższa.
- Liście
- Mają 30–90 cm długości i posiadają wyraźne nerwy. Prowadzi fotosyntezę C4, co jest zaletą w suchym i gorącym środowisku.
- Kwiaty
- Kwiatostany prosa rózgowego mają bardzo rozwinięte wiechy, często osiągające 60 cm długości i rodzące dobry plon owoców długości 3–6 mm i szerokości do 1,5 mm.
- Owoce
- Rozwijają się z jednokwiatowego kłoska. Obie plewy są dobrze rozwinięte. Ziarna, gdy dojrzeją, czasami przybierają różowy lub blado-purpurowy kolor, i jesienią wraz z liśćmi zmieniają barwę na złoto-brązową.
Zastosowania
[edytuj | edytuj kod]- Pasza. Proso rózgowe stanowi paszę dla niektórych zwierząt hodowlanych, sadzi się ją również by zmniejszyć erozję gleb. Podczas suszy stanowi roślinę ozdobną, łatwo rośnie na niezbyt wilgotnych glebach i daje cień. Proso powinno siać się na wiosnę, w tym samym okresie co kukurydzę.
- Biopaliwo. Proso rózgowe może być wykorzystywane jako biopaliwo, szczególnie dobrze sprawdza się jako surowiec do produkcji etanolu. Może rosnąć w trudnych warunkach klimatycznych, nie wymaga obfitego nawożenia ani stosowania dużej ilości środków ochrony roślin. Proso rózgowe jest rośliną wieloletnią, w odróżnieniu od kukurydzy i trzciny cukrowej, dostarcza dużego plonu biomasy – od 15 do 25 ton z hektara[5].
Z jednej tony prosa rózgowego można potencjalnie wyprodukować 380 litrów etanolu[6]. To daje potencjał wyprodukowania ok. 9500 litrów etanolu z hektara, w porównaniu do ok. 6200 litrów z hektara trzciny cukrowej i około 3800 litrów z hektara kukurydzy[7]. Trwa jednak debata nad ekonomicznością produkcji etanolu z prosa rózgowego. Według polskiego profesora Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, Tadeusza Patzka, produkcja etanolu z prosa rózgowego ma negatywny bilans energetyczny – wymaga 45% więcej energii niż zawiera wyprodukowane paliwo[8]. Inny profesor tego uniwersytetu, Richard Muller, zauważa w swej opublikowanej w 2007 roku publikacji, że proces produkcji etanolu z prosa rózgowego jest bardzo niewydajny. Zauważa też, że trwają prace nad zwiększeniem wydajności przez zastosowanie bakterii do bardziej efektywnej zamiany celulozy w etanol.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
- ↑ Panicum virgatum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-08].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 126, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ ORECCL-Oak Ridge Energy Crop County Level Database. [dostęp 2007-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-02)].
- ↑ Switchgrass: Native American Powerhouse? | Ethanol | Driving [online], www.prognog.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ State Energy Conservation Office [online], www.seco.cpa.state.tx.us [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-02] (ang.).
- ↑ Ethanol And Biodiesel From Crops Not Worth The Energy
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- BioLib: 215948
- EoL: 1114474
- Flora of China: 200025829
- Flora of North America: 200025829
- GBIF: 2705081
- identyfikator iNaturalist: 125727
- IPNI: 413537-1
- ITIS: 40913
- NCBI: 38727
- Plant Finder: 285211
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-430831
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:413537-1
- Tela Botanica: 47660
- identyfikator Tropicos: 25509822
- USDA PLANTS: PAVI2
- CoL: 6TML2