Proterochersis

	Proterochersis
	Fraas, 1913
	Okres istnienia: noryk,; 227–208,5 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Skamieniałości Proterochersis robusta
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Rodzina	Proterochersidae
Rodzaj	Proterochersis
Synonimy
	Murrhardtia Karl i Tichy, 2000; Keuperotesta? Szczygielski i Sulej, 2016;
	Murrhardtia Karl i Tichy, 2000; Keuperotesta? Szczygielski i Sulej, 2016;
Gatunki
	P. robusta Fraas, 1913; P. porebensis Szczygielski i Sulej, 2016; P. limendorsa? Szczygielski i Sulej, 2016;
	P. robusta Fraas, 1913; P. porebensis Szczygielski i Sulej, 2016; P. limendorsa? Szczygielski i Sulej, 2016;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Proterochersis – rodzaj żółwia (Testudinata) żyjącego w triasie (noryk). Znane są dwa gatunki: P. robusta i P. porebensis^[1]. Według niektórych badaczy młodszym synonimem Proterochersis jest rodzaj Keuperotesta, a rodzaj Proterochersis zawiera 3 gatunki (trzecim gatunkiem jest wtedy P. limendorsa)^[2].

Budowa[edytuj | edytuj kod]

Proterochersis był żółwiem średniej wielkości^[1] – pancerze największych znanych okazów Proterochersis porebensis mogły osiągać długość do ok. 80 cm (skamieniałości drugiego gatunku są mniejsze). Odnaleziono osobniki o różnych rozmiarach. Według Szczygielskiego i in. (2018) było to prawdopodobnie spowodowane różnym wiekiem ontogenetycznym poszczególnych osobników^[3]. Jednak zesztywnienie skorupy, które u żółwi powoduje zazwyczaj zatrzymanie jej wzrostu, występuje u większości okazów Proterochersis, w tym u najmniejszych, które miałyby być osobnikami młodymi. Możliwy jest więc inny powód występowania osobników różnej wielkości – osobniki mniejsze mogłyby być osobnikami innej płci niż osobniki duże. Jednak obecność osobników pośrednich przeczy tej hipotezie^[3].

Proterochersis wykazywał dużą zmienność skorupy. U jednego okazu ślady wzrostu na niektórych tarczkach są inne, niż u pozostałych okazów, co jest interpretowane jako cecha patologiczna. Część z pozostałych różnic między poszczególnymi okazami może wynikać z ich wieku ontogenetycznego^[3].

Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na połączenie miednicy z pancerzem był on przez część badaczy uznawany za żółwia bokoszyjnego lub rodzaj z kladu Panpleurodira, do którego należą dzisiejsze żółwie bokoszyjne i ich najbliżsi wymarli krewni^[4]. Nowsze analizy wskazują jednak na to, że połączenie miednicy z pancerzem nastąpiło niezależnie u Proterochersis i żółwi bokoszyjnych, ponieważ jest on bardziej bazalny, niż grupa koronna żółwi^[5].

Według Szczygielskiego i Suleja (2016) Proterochersis jest bardziej zaawansowany od Odontochelys, ale bardziej prymitywny od wszystkich pozostałych żółwi, jest więc najprymitywniejszym żółwiem z całkowitym pancerzem (Testudinata)^[1].

Gatunki[edytuj | edytuj kod]

P. robusta[edytuj | edytuj kod]

Gatunek, którego skamieniałości znaleziono w Niemczech (dolne pokłady formacji Löwenstein). Datowany jest na wczesny – środkowy noryk. Szczygielski i Sulej (2016) uznali za jego młodsze synonimy Murrhardtia staeschei i Proterochersis intermedia^[1].

P. porebensis[edytuj | edytuj kod]

Gatunek, którego skamieniałości znaleziono w Polsce (Poręba, warstwy ze Zbąszynka). Datowany jest na środkowy – późny noryk^[1].

?P. limendorsa[edytuj | edytuj kod]

Gatunek, którego skamieniałości znaleziono w Niemczech (dolne pokłady formacji Löwenstein). Datowany jest na noryk. Gatunek ten został nazwany przez Szczygielskiego i Suleja (2016) jako Keuperotesta limendorsa. Joyce uznał Keuperotesta za młodszy synonim Proterochersis i stworzył nową kombinację - Proterochersis limendorsa^[2]. Szczygielski i Sulej (2018) za właściwsze uznali używanie nazwy Keuperotesta^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e TomaszT. Szczygielski TomaszT., TomaszT. Sulej TomaszT., Revision of the Triassic European turtles Proterochersis and Murrhardtia (Reptilia, Testudinata, Proterochersidae), with the description of new taxa from Poland and Germany, „Zoological Journal of the Linnean Society”, 177 (2), 2016, s. 395–427, DOI: 10.1111/zoj.12374 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
↑ ^a ^b Walter G.W.G. Joyce Walter G.W.G., A Review of the Fossil Record of Basal Mesozoic Turtles, „Bulletin of the Peabody Museum of Natural History”, 58 (1), 2017, s. 65–113, DOI: 10.3374/014.058.0105, ISSN 0079-032X [dostęp 2020-02-08] (ang.).
↑ ^a ^b ^c TomaszT. Szczygielski TomaszT., JustynaJ. Słowiak JustynaJ., DawidD. Dróżdż DawidD., Shell variability in the stem turtles Proterochersis spp., „PeerJ”, 6, 2018, e6134, DOI: 10.7717/peerj.6134, ISSN 2167-8359 [dostęp 2020-02-08] (ang.).
↑ JulianaJ. Sterli JulianaJ., Marcelo de laM. Fuente Marcelo de laM., Guillermo W.G.W. Rougier Guillermo W.G.W., Anatomy and Relationships of Palaeochersis talampayensis, a Late Triassic Turtle from Argentina, „Palaeontographica Abteilung A”, 281 (1-3), 2007, s. 1–61, DOI: 10.1127/pala/281/2007/1, ISSN 0375-0442 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
↑ Walter GW.G. Joyce Walter GW.G., Rainer RR.R. Schoch Rainer RR.R., Tyler RT.R. Lyson Tyler RT.R., The girdles of the oldest fossil turtle, Proterochersis robusta, and the age of the turtle crown, „BMC Evolutionary Biology”, 13 (1), 2013, s. 266, DOI: 10.1186/1471-2148-13-266, ISSN 1471-2148, PMID: 24314094, PMCID: PMC4077068 [dostęp 2020-02-08] (ang.).
↑ TomaszT. Szczygielski TomaszT., TomaszT. Sulej TomaszT., The early composition and evolution of the turtle shell (Reptilia, Testudinata), RogerR. Benson (red.), „Palaeontology”, 62 (3), 2019, s. 375–415, DOI: 10.1111/pala.12403, ISSN 0031-0239 [dostęp 2020-02-08] (ang.).

[:0-1] TomaszT. Szczygielski TomaszT., TomaszT. Sulej TomaszT., Revision of the Triassic European turtles Proterochersis and Murrhardtia (Reptilia, Testudinata, Proterochersidae), with the description of new taxa from Poland and Germany, „Zoological Journal of the Linnean Society”, 177 (2), 2016, s. 395–427, DOI: 10.1111/zoj.12374 [dostęp 2020-02-06] (ang.).

[:1-2] Walter G.W.G. Joyce Walter G.W.G., A Review of the Fossil Record of Basal Mesozoic Turtles, „Bulletin of the Peabody Museum of Natural History”, 58 (1), 2017, s. 65–113, DOI: 10.3374/014.058.0105, ISSN 0079-032X [dostęp 2020-02-08] (ang.).

[:2-3] TomaszT. Szczygielski TomaszT., JustynaJ. Słowiak JustynaJ., DawidD. Dróżdż DawidD., Shell variability in the stem turtles Proterochersis spp., „PeerJ”, 6, 2018, e6134, DOI: 10.7717/peerj.6134, ISSN 2167-8359 [dostęp 2020-02-08] (ang.).

[:3-4] JulianaJ. Sterli JulianaJ., Marcelo de laM. Fuente Marcelo de laM., Guillermo W.G.W. Rougier Guillermo W.G.W., Anatomy and Relationships of Palaeochersis talampayensis, a Late Triassic Turtle from Argentina, „Palaeontographica Abteilung A”, 281 (1-3), 2007, s. 1–61, DOI: 10.1127/pala/281/2007/1, ISSN 0375-0442 [dostęp 2020-02-06] (ang.).

[:4-5] Walter GW.G. Joyce Walter GW.G., Rainer RR.R. Schoch Rainer RR.R., Tyler RT.R. Lyson Tyler RT.R., The girdles of the oldest fossil turtle, Proterochersis robusta, and the age of the turtle crown, „BMC Evolutionary Biology”, 13 (1), 2013, s. 266, DOI: 10.1186/1471-2148-13-266, ISSN 1471-2148, PMID: 24314094, PMCID: PMC4077068 [dostęp 2020-02-08] (ang.).

[:5-6] TomaszT. Szczygielski TomaszT., TomaszT. Sulej TomaszT., The early composition and evolution of the turtle shell (Reptilia, Testudinata), RogerR. Benson (red.), „Palaeontology”, 62 (3), 2019, s. 375–415, DOI: 10.1111/pala.12403, ISSN 0031-0239 [dostęp 2020-02-08] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]