Prywatna firma wojskowa

Pracownik PMC w Bagdadzie

Prywatna firma wojskowa (ang. private military company – PMC) – typ firmy zajmującej się świadczeniem specjalistycznych usług ochroniarskich i militarnych. Takie przedsiębiorstwa są nazywane także firmami najemnymi.

Nazwa

Prywatne firmy wojskowe nazywane są w różny sposób. Niektóre angielskie nazwy to: Private Security Contractors (PSC), Private Military Corporations, Private Military Firms, Military Service Providers i Private Military Industry.

Nazwa – prywatne firmy wojskowe – jest dosyć myląca, ponieważ zakres usług PMC rzadko jest związany z użyciem siły i działaniami zbrojnymi. Jednak fakt, że te przedsiębiorstwa posiadają tak uzbrojonych pracowników jak regularne siły zbrojne, zatrudnianie byłych żołnierzy (często zaprawionych w boju) wykonują zadania, które jeszcze kilka lat temu należały wyłącznie do obowiązków sił zbrojnych państw, usprawiedliwia tę nazwę.

Legalność

1 Protokół Dodatkowy z 1977 do Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949 r. definiuje najemników. W jego rozumieniu najemnik jest osobą spełniającą następujące kryteria:

• rekrutowaną w kraju lub zagranicą w celu udziału w konflikcie zbrojnym;
• która bierze udział w działaniach zbrojnych;
• której działanie jest motywowane prywatnymi korzyściami i gratyfikacją materialną wyższą od otrzymywanej przez regularne wojsko strony, po której walczy;
• która nie jest obywatelem ani mieszkańcem państwa strony konfliktu;
• która nie jest członkiem sił zbrojnych państwa strony konfliktu;
• która nie została przysłana przez państwo trzecie, które nie jest stroną konfliktu, z oficjalnym zadaniem jako członek jego sił zbrojnych.

Definicja ta odnosi się przede wszystkim do wojsk walczących w okresie dekolonizacji w latach 60. i 70. dlatego trudno odnieść ją do dzisiejszych firm wojskowych. W większości państw świata praca dla takich służb (biorąc pod uwagę militarny charakter) jest uważana za niezgodną z prawem, a nawet za zdradę stanu.

Zakres działalności

Asortyment usług oferowanych przez te firmy jest bardzo zróżnicowany. Począwszy od pomocy humanitarnej, transportu, aż do specjalistycznych działań np. rozminowywania, świadczenia usług lotniczych itp. Wiele z tych firm posiada dobrze rozbudowane zaplecze wywiadowcze, logistyczne, sprzętowe, analityczne. Większość z tych przedsiębiorstw świadczy także usługi z poziomu inżynierii wojskowej. W firmach zatrudnieni są przede wszystkim byli członkowie elitarnych formacji wojskowych typu Delta Force, GROM itp. ze względu na ich doświadczenie.

Przykładem działania jednej ze znanych firm – Blackwater Worldwide, był transport helikopterem polskiego ambasadora Edwarda Pietrzyka po ataku terrorystów w Iraku.

Bibliografia

• Biuro Bezpieczeństwa Narodowego – Prywatne firmy wojskowe

Linki zewnętrzne

• PrivateMilitary.org – Strona o firmach PMC (ang.)
• Prywatne firmy wojskowe – w stronę komercjalizacji wojny
• Prywatne firmy wojskowe a międzynarodowa ochrona praw człowieka
• Ogólna charakterystyka prywatnych korporacji wojskowych
• Prywatne firmy wojskowe i ich rola we współczesnych konfliktach zbrojnych