Przetoka gardłowo-skórna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Przetoka gardłowo-skórna (łac. fistula pharyngocutanea) – jest jednym z powikłań po laryngektomii całkowitej. Jej częstość według różnych autorów jest zróżnicowana i wynosi od 7,6% do 50%[1]. Najczęściej przetoka gardłowo-skórna powstaje w pierwszym tygodniu po laryngektomii. Przyczyn powstawania przetok gardłowo-skórnych jest wiele. Do najczęstszych z nich należą:

  • wcześniejsze wykonanie tracheotomii
  • stany niedożywienia
  • stan po radioterapii na okolicę szyi (najczęściej wcześniejsze leczenie raka krtani)
  • brak marginesów (dodatni wynik) w preparacie operacyjnym usuniętych tkanek
  • zakażenie rany
  • obecność komórek nowotworowych w brzegach rany po laryngektomii
  • zbyt wczesne odżywianie doustne (rozejście się rany zszytego gardła)
  • wymioty po laryngektomii

Objawy[edytuj | edytuj kod]

  • obrzęk i zaczerwienienie brzegów rany operacyjnej
  • tkliwość, bolesność rany
  • wyciek ropy lub śliny po otwarciu rany
  • samoistne rozejście się rany z wyciekiem śliny lub treści ropnej
  • wznowa choroby nowotworowej w ranie

Diagnostyka[edytuj | edytuj kod]

Zwykle opiera się na badaniu: rozejście się brzegów rany i inne typowe objawy potwierdzają rozpoznanie. Niekiedy można zastosowac próbę prowokacyjną: test połykania wodnego roztworu gencjany. Jej obecność w ranie potwierdza obecność przetoki. Celem określenia zakażenia przetoki niekiedy pobiera się wymaz z rany do badania mikrobiologicznego.

Leczenie[edytuj | edytuj kod]

  • sonda odżywcza do żołądka – celem odbarczenia gardła, w którym jest przetoka
  • zakaz przyjmowania pokarmów stałych i płynnych drogą doustną
  • codzienna toaleta rany (zmiany opatrunków nawet 2x dziennie) – dokładne przemywanie rany, z odsysaniem treści wydobywającej się przez przetokę, pobudzanie do ziarninowania, opatrunek uciskowy
  • antybiotykoterapia drogą parenteralną
  • w przypadku niezamknięcia się przetoki należy rozważyć jej zamknięcie operacyjne (zwykle po 3 tygodniach, według niektórych autorów[według kogo?] po 6)

Rokowanie[edytuj | edytuj kod]

Leczenie dużych przetok wymaga często pracochłonnej wielomiesięcznej pielęgnacji. Mimo to rokowanie jest dobre. Zwykle przetoki zamykają się samoistnie lub zamykane są operacyjnie. Niepewne rokowanie występuje, gdy w brzegach rany doszło do wznowy choroby nowotworowej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kozłowski Z, Pietruszewska W, Radwan B. Występowanie przetok gardłowo-skórnych po operacjach całkowitego usunięcia krtani. „Otolaryngol Pol”. 53 (30), s. 726, 1999.