50°14′52″N 18°44′45″E/50,247778 18,745833Przyszowice
| ||
 Pałac w Przyszowicach | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | śląskie | |
| Powiat | gliwicki | |
| Gmina | Gierałtowice | |
| Sołectwo | Przyszowice | |
| Liczba ludności (2008) | 3203 | |
| Strefa numeracyjna | 032 | |
| Kod pocztowy | 44-178[1] | |
| Tablice rejestracyjne | SGL | |
| SIMC | 0214362 | |
Położenie na mapie gminy Gierałtowice   Przyszowice | ||
Położenie na mapie Polski  Przyszowice | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego  Przyszowice | ||
Położenie na mapie powiatu gliwickiego  Przyszowice | ||
| 50°14′52″N 18°44′45″E/50,247778 18,745833
| ||
| Strona internetowa miejscowości | ||
Przyszowice (niem. Preiswitz) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Gierałtowice.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0214379 | Brzeg | część wsi |
| 0214385 | Grobla | część wsi |
W latach 1973-1977 miejscowość była siedzibą gminy Przyszowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Spis treści
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W 1295 w księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis miejscowość wymieniona jest jako Przyssowitz[4].
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Przecziczow wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[5].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod obecnie używaną polską nazwą Przyszowice oraz zgermanizowaną Preiswitz[6]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje miejscowość we fragmencie "Preischwitz, polnisch Pryszowice"[7].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Pałac – obiekt wzniesiony na początku XIX w., przebudowany i rozbudowany w latach 1890-1895 dla rodziny von Raczek. Obiekt eklektyczny, dwukondygnacyjny na planie zbliżonym do prostokąta, przekryty dachem wielospadowym. Elewacje tynkowane, gładkie. Ryzality ze szczytami wolutowymi. W części południowej czterokondygnacyjna wieża kolista, we fragmencie górnym ośmioboczna, przekryta dachem płaskim zwieńczonym krzyżem (pierwotnie zwieńczona hełmem baniastym z latarnią). Portal główny z kartuszami herbowymi. Pałac otoczony jest parkiem o powierzchni 8,4 ha z okazami drzewostanu liściastego.
- Kościół św. Jana Nepomucena – kościół parafialny wybudowany w latach 1937-1938. Obiekt halowy, jednonawowy z kaplicą, przekryty sklepieniem kolebkowym. Dach dwuspadowy z sygnaturką. W narożu wieża czworoboczna z dzwonnicą i zegarem, zwieńczona krzyżem. Na dzwonnicy dzwon Urban z 1512 roku (średnica 120 cm, waga 982 kg) oraz dzwon Grzegorz z 1582 roku (średnica 100 cm, waga 580 kg). Projektantem kościoła był inż. Jan Affa z Raciborza.
- Spichlerz plebański – budynek drewniany z 1829 roku o konstrukcji zrębowej. Dach dwuspadowy kryty gontem z półksiężycem na kalenicy.
- Budynek szkoły z 1902 roku.
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
Przedszkola:
- Przedszkole w Przyszowicach
Szkoły podstawowe:
- Szkoła Podstawowa im. Karola Miarki w Przyszowicach
Gimnazja:
- Gimnazjum Numer 3 w Przyszowicach
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Przez wieś przebiega szlak turystyczny:
Sport[edytuj | edytuj kod]
W Przyszowicach działa Ludowy Klub Sportowy Jedność 32 Przyszowice, sekcja skata, pływacka oraz piłkarska. Piłkarze grający obecnie w IV lidze (II grupa śląska).
Klub:
- Pełna nazwa: Ludowy Klub Sportowy Jedność 32 Przyszowice
- Sekcja piłkarska Liga: IV liga: grupa śląska II
- Sekcja pływacka dla dzieci i młodzieży
- Sekcja skata Liga: III A, III B, III C
- Rok założenia: 1932
- Barwy: zielono-czerwone
- Adres: ul. Karola Miarki 1
Stadion:
- Pojemność – 1200 miejsc (400 siedzących)
- Oświetlenie – brak
Władze:
- Prezes:
Paweł Szołtysek - Trener: Mateusz Labusek
Transport[edytuj | edytuj kod]
Przez wieś przechodzi droga wojewódzka nr 921, droga krajowa nr 44, autostrada A4 oraz autostrada A1.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Komunikacje miejską na terenie Przyszowic organizują dwa związki komunikacyjne KZK GOP Katowice i MZK Tychy i składają się na nią następujące linie autobusowe: 33, 41, 47, 120, 669 i 936, przez teren Przyszowic przebiega też trasa pośpiesznej linii autobusowej E-2 (Gliwice Dworcowa – Mikołów Plac 750-Lecia – Radziejówka – Tychy Paprocany Osiedle Z1) organizowanej przez Tyski Związek ale niemająca na terenie miejscowości przystanku. Na terenie Przyszowic znajdują się następujące przystanki autobusowe: Przyszowice Dwór, Przyszowice Granica, Przyszowice Grobla, Przyszowice Kolejowa, Przyszowice Korty, Przyszowice Kościół, Przyszowice Polna (przystanek na żądanie), Przyszowice Skrzyżowanie, Przyszowice Szyb, Przyszowice Wytwórnia (przystanek na żądanie). Poszczególne linie łączą Przyszowice z następującymi miejscowościami:
- 33 : Gliwice Dworcowa – Przyszowice – Paniówki – Borowa Wieś – Wygoda – Śmiłowice – Mokre – Reta – Mikołów – Wilkowyje – Radziejówka – Tychy Delphi (linia MZK Tychy obsługiwana przez PKM Tychy Sp. z o.o.)
- 41 : Gliwice Dworcowa – Przyszowice – Paniówki – Borowa Wieś – Wygoda – Śmiłowice – Mokre – Reta – Mikołów ulica Krakowska (linia KZK GOP Katowice – od 1 maja 2010 roku linia obsługiwana przez Usługi Transportowe Pawelec Krzysztof Katowice)
- 47 : Zabrze Goethego – Makoszowy – Przyszowice – Gierałtowice – Knurów – Krywałd – Szczygłowice Kopalnia (linia KZK GOP Katowice obsługiwana przez PKM Gliwice Sp. z o.o.
- 120 : Katowice Dworzec PKP – Kochłowice – Halemba – Borowa Wieś – Wygoda – Paniówki – Przyszowice – Gierałtowice – Knurów – Krywałd – Szczygłowice Kopalnia (linia KZK GOP obsługiwana przez Gliwickie Konsorcjum Komunikacji Miejskiej w skład którego wchodzą PKM Gliwice Sp. z o.o. i Bus Service Center Gliwice Sp. z o.o.)
- 669 : Gliwice Dworcowa – Przyszowice – Chudów – Paniówki – Borowa Wieś – Wygoda – Halemba – Kochłowice – Bykowina Grzegorzka (linia KZK GOP Katowice obsługiwana przez PKM Gliwice Sp. z o.o.)
- 936 : Ornontowice – Chudów – Paniówki – Przyszowice – Gierałtowice – Knurów Szpitalna (linia KZK GOP Katowice obsługiwana przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe Kłosok, Andrzej Kłosok Żory Sp. z o.o.
Urodzeni w Przyszowicach[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.230.
- ↑ Johann Knie 1830 ↓, s. 591.
- ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 293.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schliesen.... Breslau: Barth und Comp., 1830.
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
| ||||||
