Pseudokawia
Galea | |||
Meyen, 1832[1] | |||
Pseudokawia brazylijska (G. spixii) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
pseudokawia | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Galea musteloides Meyen, 1832 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
|
Pseudokawia[4] (Galea) – rodzaj ssaków z podrodziny kawi (Caviinae) w obrębie rodziny kawiowatych (Caviidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej (Brazylia, Peru, Boliwia, Chile, Paragwaj i Argentynie)[5][6][7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 198–243 mm, długość tylnej stopy 39–51 mm, długość ucha 18–26 mm; masa ciała 150–520 g[6][8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1832 roku pruski botanik, lichenolog i zoolog Franz Meyen w artykule poświęconym wkładowi do zoologii, zebranym podczas podróży dookoła świata, opublikowanym w czasopiśmie Nova acta physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) pseudokawia łasicowata (G. musteloides).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Galea (Gelea): gr. γαλεή galeē (również: γαλή galē) ‘łasica’[9].
- Galecavia: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Galea Meyen, 1832 (pseudokawia) oraz Cavia Pallas, 1776 (kawia)[3].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]W konsekwencji badań filogenetycznych przedstawicieli rodzaju Galea (Dunnum & Jorge Salazar-Bravo, 2010) opisywany jako odrębny klad G. monasteriensis został uznany za synonim G. musteloides[10]; w takim ujęciu do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[11][8][5][4]:
Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[4] | Podgatunki[6][5][8] | Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8] | Podstawowe wymiary[6][8][c] | Status IUCN[12] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
Galea spixii | (Wagler, 1831) | pseudokawia brazylijska | 3 podgatunki | endemit Brazylii (na południe do północno-zachodniego Minas Gerais, zachodnie granice zasięgu nieokreślone) | DC: 22–23 cm MC: około 400 g |
LC |
Galea flavidens | (Brandt, 1835) | pseudokawia żółtozębna | gatunek monotypowy | endemit Brazylii (Park Narodowy Chapada dos Veadeiros (Goiás); granice zasięgu słabo określone | DC: 20–23 cm MC: 150–330 g |
LC | |
![]() |
Galea musteloides | Meyen, 1833 | pseudokawia łasicowata | 3 podgatunki | andyjskie Altiplano w południowo-wschodnim Peru, Boliwii i północnym Chile | DC: brak danych MC: brak danych |
DD |
![]() |
Galea comes | O. Thomas, 1919 | gatunek monotypowy | Andy w południowej Boliwii (Tarija) i północno-zachodnia Argentyna Jujuy) | DC: około 24 cm MC: brak danych |
DD | |
![]() |
Galea leucoblephara | (Burmeister, 1861) | 3 podgatunki | środkowa i południowa Boliwia, zachodni Paragwaj i Argentyna (na południe do przybrzeżnego Buenos Aires i północnego Chubut) | DC: 19,8–23 cm MC: 180–280 g |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.
Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszego Urugwaju[13][14]:
- Galea ortodonta Ubilla & Rinderknecht, 2001
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b F. Meyen. Beiträge zur zoologie, gesammelt auf einer reise um die erde. „Nova acta physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 16, s. 597, 1832. (niem.).
- ↑ Ch.A. Woods: The history and classification of South American hystricognath rodents: reflections on the far away and long ago. W: M.A. Mares & H.H. Genoways (redaktorzy): Mammalian biology in South America. Pittsburgh: Pymatuning Laboratory of Ecology, University of Pittsburgh, 1982, s. 386, seria: The Pymatuning Symposia in Ecology 6, Special Publications Series. ISBN 978-0-931796-06-7. (ang.).
- ↑ a b M. & M. Kretzoi: Fossilium catalogus. I, Animalia. Index generum et subgenerum mammalium. Wyd. 139. Leiden: Backhuys publ., 2000, s. 375. ISBN 978-90-5782-056-4. (łac.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 288. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 552. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e T. Lacher Jr.: Family Caviidae (Cavies, Capybaras and Maras). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 435–436. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Galea. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-10-26].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 355. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 287, 1904. (ang.).
- ↑ Jonathan L. Dunnum, Jorge Salazar-Bravo. Phylogeny, evolution, and systematics of theGalea musteloides complex (Rodentia: Caviidae). „Journal of Mammalogy”. 91 (1), s. 243-259, 2010. DOI: 10.1644/08-MAMM-A-214R1.1. ISSN 0022-2372. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-07]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Galea – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-06]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra , Galea Meyen, 1833, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-16] (ang.).
- ↑ M. Ubilla & A. Rinderknecht. Consideraciones sobre el género Galea Meyen, 1831 (Rodentia, Caviidae), su registro en el Pleistoceno de Uruguay y descripción de una nueva especie extinguida. „Boletín de la Real Sociedad Española de Historia Natural (Geología)”. 96 (3-4), s. 114, 2001. (hiszp.).