Ptasia grypa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ptasia grypa
Ilustracja
Wirus grypy typu A, wywołujący ptasią grypę – obraz z transmisyjnego mikroskopu elektronowego (Źródło: Dr Erskine Palmer, Biblioteka ilustracji dot. zdrowia publicznego przy Centrum Epidemio­logicznym)
ICD-10 J09
Grypa wywołana przez inny określony wirus grypy

Ptasia grypa, influenza ptaków – ostra choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków, wywołana przez typ A wirusa grypy, który należy do rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus A.

Wirus ginie w temperaturze 70 °C. W zbiornikach wodnych, często zakażonych przez ptaki wodne, wirus zachowuje zakaźność przez 4 dni w 22 °C i ponad 30 dni w 0 °C. Najpopularniejszym lekiem dla ludzi przeciw ptasiej grypie jest oseltamivir.

Występowanie i szczepy[edytuj | edytuj kod]

Ptasia grypa występuje na całym świecie i wszystkie gatunki ptaków są podatne na zarażenie się wirusem, choć niektóre gatunki są bardziej odporne od innych. Do tej pory zidentyfikowano ponad 140 szczepów wirusa. Większość z nich to odmiany łagodne o niskiej patogenności (Low Pathogenic Avian Influenza, LPAI) (ang.).

Mimo tego, znane są dwa szczepy (H5 i H7), które mogą przyczyniać się do dużej śmiertelności wśród drobiu – szczepy o wysokiej patogeniczności (ang. Highly Pathogenic Avian Influenza, HPAI). Szczepy te zazwyczaj jednak nie występują wśród dziko żyjących ptaków. Pojawiają się one u drobiu, przetrzymywanego w ogromnych, nienaturalnych zagęszczeniach. W tego typu warunkach wirusy mogą poprzez wielokrotne cykle rozwojowe wytworzyć szczepy o nowych genetycznie cechach i bardzo znacznej zjadliwości. Dzikie ptaki mogą zarazić się tymi szczepami przez bezpośredni kontakt z chorym drobiem.

Na ptasią grypę chorują nie tylko ptaki. Odnotowano występowanie wirusa także u łaskunów, tygrysów, świni, kotów, psów i ludzi.

Szczep H5N1[edytuj | edytuj kod]

Przypadki H5N1 na świecie.

     Kraje, w których były padłe dzikie ptaki i drób.

     Kraje, w których były ofiary wśród ludzi i padłe ptactwo.

Najgroźniejszym obecnie szczepem wirusa jest szczep H5N1. Po raz pierwszy stwierdzono go w Hongkongu w 1997 r. Szczep ten wyewoluował najprawdopodobniej ze szczepów LPAI w ogromnych fermach na skutek nienaturalnego zagęszczenia hodowanego drobiu, złych warunków sanitarnych i innych czynników.

Mimo stwierdzenia już w 1997 r., prawdziwa epidemia ptactwa domowego wybuchła dopiero w 2003 r. w Kambodży, Chinach, Indonezji, Japonii, Laosie, Korei Południowej, Tajlandii i Wietnamie. W roku tym zginęło od wirusa i/lub zostało zabitych przez hodowców ok. 100 mln sztuk drobiu. Po względnym opanowaniu choroby nastąpił nawrót w 2004 r. w tych samych krajach oraz w Malezji, Kazachstanie, Rosji (na Syberii), Iraku, Iranie, Gruzji, Azerbejdżanie, Izraelu, Afganistanie, Pakistanie, Indiach, Birmie, Kuwejcie, Jordanii a także w Europie – na Węgrzech, Ukrainie, Słowacji, w Chorwacji, Rumunii, Turcji, Włoszech, Grecji, Bułgarii, Austrii, Bośni, Serbii i Czarnogórze, Francji, Niemczech, Szwajcarii, Słowenii, Danii, Szwecji, Czechach i w Polsce, oraz w Afryce – Nigerii, Nigrze, Egipcie, Kamerunie, Burkina Faso, w Togo i Ghanie.

Według WHO od 2003 roku do sierpnia 2009 zmarły 262 osoby na 440 zgłoszonych zachorowań (60%)[1]. Charakteryzuje się więc on dość dużą zjadliwością, co jest czynnikiem zmniejszającym ryzyko pandemii. Stosunkowo trudno jest się nim też zarazić.

Szczep H5N8[edytuj | edytuj kod]

Wirusy H5N8 należą do dużej grupy wirusów określanych jak H5Nx i wywodzących się od wirusa H5N1. Wywołuje wysoką zachorowalność i śmiertelność również u drobiu wodnego[2]. Pierwsze przypadki tego wirusa odnotowano w 2010 roku w Azji[3]. Do niedawna uważano, że ten szczep wirusa nie jest chorobotwórczy dla człowieka[4], jednak w lutym 2021 odnotowano pierwsze przypadki zakażenia nim ludzi. Zakażeniu wirusem H5N8 uległo siedmiu pracowników fermy drobiu w Rosji[5].

Drogi zakażenia[edytuj | edytuj kod]

Łabędzie mogą przenosić wysoce patogenne szczepy H5N1 oraz inne wirusy ptasiej grypy

Mimo ryzyka zakażenia się chorobą przez inne ptaki (szczególnie narażone są ptaki wodne – kaczki, gęsi i łabędzie, czyli blaszkodziobe Anseriformes oraz mewy Laridae), nie ma żadnych dowodów na to, że ogniska choroby mogą powstawać na skutek przenoszenia wirusa przez dzikie i migrujące ptaki. Czas i kierunki migracji dziko żyjących ptaków są odmienne od czasu i kierunków rozprzestrzeniania się obecnej epidemii ptasiej grypy.

Do powstania nowych ognisk choroby w Azji dochodziło zawsze na skutek przemieszczania zakażonego drobiu. Wybuch epidemii w Kazachstanie, Mongolii i Rosji miał miejsce w okresie letnim, kiedy ptaki wodne pierzą się i nie są zdolne do lotu. Ponadto ogniska choroby występują w miejscach połączonych głównymi szlakami komunikacyjnymi, którymi prawdopodobnie transportowano zarażony drób. Dodatkowo wirus H5N1 jest tak zjadliwy, iż zarażony ptak nie byłby w stanie przelecieć znacznej odległości.

Obserwowany w lutym 2006 r. „atak” ptasiej grypy w Europie także nie pokrywa się z migracjami ptaków – ptaki migrujące jeszcze nie zdążyły wrócić, a np. gęsi zbożowe, które zimują w Polsce, przyleciały z północy, gdzie do tej pory nie odnotowano szczepu H5N1.

Zagrożenie pandemią[edytuj | edytuj kod]

Największym niebezpieczeństwem dla ludzi byłoby pojawienie się mutacji w strukturze genetycznej wirusa, która pozwoliłaby mu na przenoszenie się od człowieka do człowieka. W chwili obecnej człowiek może zakazić się jedynie od zwierzęcia, ale zupełnie prawdopodobne jest pojawienie się (na drodze mutacji) zmiany w genetycznej strukturze wirusa umożliwiającej mu przenoszenie się od człowieka do człowieka, choć wymaga to niekorzystnego zbiegu okoliczności: aby doszło do tej mało prawdopodobnej sytuacji człowiek lub zwierzę (np. świnia) musi zarazić się równocześnie wirusem ludzkim i zwierzęcym. W skrócie można powiedzieć, że dzięki podziałowi na segmenty możliwa jest wymiana genów pomiędzy dwoma wirusami pasożytującymi na tej samej komórce. W takiej sytuacji może powstać zupełnie nowy szczep zdolny do wywołania pandemii.

Do 26 czerwca 2006 stwierdzono jeden przypadek przejścia wirusa z człowieka na człowieka bez utraty zjadliwości. 25 czerwca 2006 w Indonezji zmarł na ptasią grypę ojciec, zaraziwszy się uprzednio od swojego 10-letniego syna. Stwierdzono to na podstawie drobnej zmiany w genomie wirusa znalezionego u chłopca, która również była obecna w genomie wirusa ojca. Zmiana ta jednak nie wydaje się dotyczyć ani zjadliwości, ani zaraźliwości.

W 2005 odtworzono strukturę genetyczną wirusa, który wywołał epidemię grypy hiszpanki w latach 1918-1919. Okazało się że wirus był bardzo podobny do wirusa ptasiej grypy i najprawdopodobniej od niego pochodził. Na razie nie wykryto jeszcze pojawienia się takiej mutacji.

Objawy[edytuj | edytuj kod]

Objawy u ptaków[edytuj | edytuj kod]

Okres inkubacji trwa 3 do 5 dni w zależności od szczepu wirusa (czasami do 7 dni), gatunku drobiu i jego wieku.

Objawy kliniczne ptasiej grypy u drobiu są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych.

Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu to:

  • depresja,
  • brak apetytu,
  • gwałtowny spadek/utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj,
  • objawy nerwowe,
  • zasinienie i obrzęk grzebienia i korali,
  • silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie,
  • trudności z oddychaniem,
  • biegunka.

Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów sygnalizujących zakażenie. Śmiertelność może dochodzić do 100%. Przy zakażeniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy (raczej łagodne) ze strony układu oddechowego, depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek aż do zaniku, osłabienie, stroszenie piór i gorączkę. Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Przedłużająca się choroba powoduje wzrastające przekrwienie, głównie na gardle, tchawicy, żołądku i tłuszczu w okolicy serca oraz podskórne obrzmienie na głowie i nogach zwierząt.

Gatunkami drobiu, które charakteryzują się dużą wrażliwością na zakażenie wirusem grypy ptaków i występowanie klinicznej postaci choroby są kury i indyki. Podobną, aczkolwiek nieco mniejszą wrażliwością charakteryzują się perliczki, przepiórki, bażanty i kuropatwy. Gatunkami drobiu, które wykazują podatność na zakażenie wszystkimi szczepami wirusa ptasiej grypy są kaczki i gęsi, ale tylko niektóre bardzo zjadliwe wirusy wywołują u nich kliniczną postać choroby. Największą odpornością na grypę ptaków charakteryzują się strusie, gdzie do upadków dochodzi u 20-30% zainfekowanej populacji. W przypadku emu objawy kliniczne i upadki nie występują praktycznie w ogóle[6].

Objawy u ludzi[edytuj | edytuj kod]

Ptasia grypa u ludzi wywołuje objawy podobne do tych spowodowanych zwykłą grypą:

W ciężkich przypadkach może także powodować problemy z oddychaniem oraz prowadzić do zapalenia płuc.

Grupy podwyższonego ryzyka[edytuj | edytuj kod]

  • zdrowe dzieci w wieku od 6. do 23. miesiąca;
  • kobiety w ciąży;
  • dzieci i młodzież (od 6. miesiąca życia do 18 lat), leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym;
  • dorośli i dzieci chorzy na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego lub oddechowego, w tym na astmę;
  • dorośli i dzieci, którzy w minionym roku często przebywali w szpitalu z powodu chorób metabolicznych (w tym cukrzycy), niewydolności nerek, hemoglobinopatii lub niedoborów odporności;
  • osoby po przeszczepie organu.

Zakażenia u ludzi[edytuj | edytuj kod]

Ludzie zarażają się H5N1, dotykając chorych ptaków, ich wydzielin lub odchodów. Dotychczas większość przypadków zachorowań u ludzi zdarzyła się w rejonach wiejskich czy podmiejskich, gdzie w wielu gospodarstwach hodowany jest drób[7]. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zakażenia się, należy:

  • wszystkie przedmioty stykające się z surowym drobiem należy myć detergentem i dokładnie spłukiwać[7];
  • uważać, by soki z surowego mięsa nie stykały się z innymi produktami spożywczymi[7];
  • unikać kontaktu z ptasimi odchodami (np. podczas mycia samochodu, okien) – używać jednorazowych rękawiczek[7];
  • unikać bezpośredniego kontaktu z ptactwem (zwłaszcza z padłymi sztukami) – nie dotykać; zarazić się można poprzez kontakt z piórami, pierzem lub puchem;
  • powstrzymać się od jedzenia potraw z surowych jaj (np. kogel-mogel);
  • ptasie jajka przechowywać osobno, nie pozwalając by weszły w kontakt z inną żywnością; przed użyciem zaleca się wyparzyć je we wrzątku;
  • myć ręce i narzędzia po każdej obróbce produktów drobiowych.

Przypadki w Polsce[edytuj | edytuj kod]

2 marca 2006 znaleziono dwa martwe i jednego chorego łabędzia w Toruniu. 5 marca 2006 rano podano do wiadomości, że są to pierwsze przypadki wystąpienia wirusa ptasiej grypy w Polsce. Tego samego dnia Państwowy Instytut Weterynarii w Puławach podał, że łabędzie były zarażone wirusem H5N1. Londyński instytut potwierdził ten wynik.

Kolejny potwierdzony w Polsce przypadek znalezienia wirusa ptasiej grypy odkryto 11 marca 2006 w Kostrzynie nad Odrą (woj. lubuskie). Tego samego dnia podano do wiadomości o dwóch następnych ogniskach choroby: w Świnoujściu i Bydgoszczy.

1 grudnia 2007 roku wykryto trzy ogniska ptasiej grypy w miejscowościach Rokicice, Myśliborzyce i Uniejewo pod Płockiem[8]. Na miejscowych fermach drobiu (w tym dwóch indyczych), zlokalizowano szczep H5N1.

8 grudnia 2007 roku odkryto nowe ognisko ptasiej grypy w powiecie żuromińskim w województwie mazowieckim.

10 grudnia 2007 roku minister rolnictwa poinformował o pojawieniu się ogniska ptasiej grypy w miejscowości Sadłowo w gminie Bieżuń. w grudniu 2007 wykryto także ogniska w miejscowościach Łępno, Krzykały gm. Orneta oraz Głodówko i w gminie Miłakowo.

2016[edytuj | edytuj kod]

Potwierdzone ogniska HPAI u drobiu w roku 2016
Lp. Data potwierdzenia Kierunek produkcji Miejscowość Gmina Powiat Województwo
1. 3 grudnia gęsi - Deszczno gorzowski lubuskie[9]
2. 13 grudnia indyki - Deszczno gorzowski lubuskie[10]
3. 15 grudnia gęsi - Deszczno gorzowski lubuskie[11]
4. 18 grudnia indyki - Deszczno gorzowski lubuskie[12]
5. 18 grudnia chów przyzagrodowy - Przemyśl przemyski podkarpackie[13]
6. 20 grudnia indyki - Deszczno gorzowski lubuskie[14]
7. 20 grudnia indyki - Deszczno gorzowski lubuskie[14]
8. 20 grudnia chów przyzagrodowy - Książ Wielki miechowski małopolskie[14]
9. 22 grudnia chów przyzagrodowy - Książ Wielki miechowski małopolskie[15]
10. 23 grudnia kaczki Borek Deszczno gorzowski lubuskie[16]
11. 23 grudnia indyki Maszewo Deszczno gorzowski lubuskie[16]
12. 23 grudnia chów przyzagrodowy Czuszów Pałecznica proszowicki małopolskie[16]
13. 26 grudnia indyki Karnin Deszczno gorzowski lubuskie[16]
14. 27 grudnia indyki Lubiszyn Lubiszyn gorzowski lubuskie[17]
15. 27 grudnia chów przyzagrodowy Zagórzyce Pińczów pińczowski świętokrzyskie[17]
16. 28 grudnia indyki Stare Polichno Santok gorzowski lubuskie[18]
17. 29 grudnia chów przyzagrodowy Dąbrowa Tarnowska Dąbrowa Tarnowska dąbrowski małopolskie[19]
18. 29 grudnia indyki Stare Polichno Santok gorzowski lubuskie[19]
19. 29 grudnia kaczki Płonica Deszczno gorzowski lubuskie[20]
20. 30 grudnia kurczęta wolno rosnące Stare Polichno Santok gorzowski lubuskie[20]
21. 31 grudnia chów przyzagrodowy m. Krosno krosnośnieński podkarpackie[20]
22. 31 grudnia chów przyzagrodowy Koryto Czarnocin kazimierski świętokrzyskie[20]

2017[edytuj | edytuj kod]

Potwierdzone ogniska HPAI u drobiu w roku 2017
Lp. Data potwierdzenia Kierunek produkcji Miejscowość Gmina Powiat Województwo
1. 3 stycznia chów przyzagrodowy Przewóz Cisek kędzierzyńsko-kozielski opolskie[21]
2. 3 stycznia indyki Płonica Deszczno gorzowski lubuskie[22]
3. 3 stycznia indyki Kiełpin Deszczno gorzowski lubuskie[22]
4. 5 stycznia chów przyzagrodowy Krzywaczka Sułkowice myślenicki małopolskie[23]
5. 6 stycznia indyki Przytoczna Przytoczna międzyrzecki lubuskie[23]
6. 7 stycznia chów przyzagrodowy Włochy Domaszowice namysłowski opolskie[23]
7. 11 stycznia chów przyzagrodowy Kudowa-Zdrój Kudowa-Zdrój kłodzki dolnośląskie[24]
8. 11 stycznia chów przyzagrodowy m. Kraków małopolskie[24]
9. 17 stycznia Bierzów Kobyla Góra ostrzeszowski wielkopolskie[25]
10. 18 stycznia chów przyzagrodowy Popielarnia Wiskitki żyrardowski mazowieckie[26]
11. 24 stycznia chów przyzagrodowy Sulechów Sulechów zielonogórski lubuskie[27]
12. 27 stycznia Nowy Tomyśl nowotomyski wielkopolskie[28]
13. 28 stycznia indyki Gietrzwałd olsztyński warmińsko-mazurskie[29]
14. 30 stycznia Poręba Żegoty Alwernia chrzanowski małopolskie[30]
15. 31 stycznia chów przyzagrodowy Siennów Zarzecze przeworski podkarpackie[31]
16. 2 lutego kaczki Kaliszkowice Kaliskie Mikstat ostrzeszowski wielkopolskie[32]
17. 3 lutego kury nioski Oleśnica oleśnicki dolnośląskie[33]
18. 3 lutego chów przyzagrodowy Zarzecze przeworski podkarpackie[33]
19. 3 lutego indyki Mosina poznański wielkopolskie[33]
20. 4 lutego kaczki Grabów nad Prosną ostrzeszowski wielkopolskie[33]
21. 4 lutego indyki Gietrzwałd olsztyński warmińsko-mazurskie[33]
22. 7 lutego gęsi Wisznia Mała trzebnicki dolnośląskie[34]
23. 9 lutego kury nioski Stęszew poznański wielkopolskie[35]
24. 9 lutego kaczki Wisznia Mała trzebnicki dolnośląskie[35]
25. 10 lutego kury nioski Oleśnica oleśnicki dolnośląskie[35]
26. 10 lutego chów przyzagrodowy Łazy zawierciański śląskie[35]
27. 12 lutego kury nioski Stęszew poznański wielkopolskie[35]
28. 14 lutego chów przyzagrodowy Ustroń cieszyński śląskie[36]
29. 14 lutego chów przyzagrodowy Zgorzelec zgorzelecki dolnośląskie[36]
30. 20 lutego indyki, kury Krypno moniecki podlaskie[37]
31. 20 lutego gęsi Sośnie ostrowski wielkopolskie[38]
32. 20 lutego gęsi Sośnie ostrowski wielkopolskie[38]
33. 21 lutego chów przyzagrodowy Promna białobrzeski mazowieckie[39]
34. 22 lutego gęsi Mikstat ostrzeszowski wielkopolskie[40]
35. 23 lutego gęsi Sośnie ostrowski wielkopolskie[41]
36. 23 lutego chów przyzagrodowy Kruszwica inowrocławski kujawsko-pomorskie[41]
37. 24 lutego chów przyzagrodowy Kożuchów nowosolski lubuskie[42]
38. 1 marca kaczki Mikstat ostrzeszowski wielkopolskie[43]
39. 6 marca chów przyzagrodowy Otyń nowosolski lubuskie[44]
40. 7 marca chów przyzagrodowy Mogilany krakowski małopolskie[45]
41. 7 marca chów przyzagrodowy Mikstat ostrzeszowski wielkopolskie[46]
42. 9 marca indyki Sieroszewice ostrowski wielkopolskie[47]
43. 16 marca chów przyzagrodowy Skawina krakowski małopolskie[48]

2019 - 2020[edytuj | edytuj kod]

Potwierdzone ogniska HPAI u drobiu w latach 2019 - 2020
Lp. Data potwierdzenia Kierunek produkcji Miejscowość Gmina Powiat Województwo
1. 31 grudnia 2019 indyki Stary Uścimów Uścimów lubartowski lubelskie[49]
2. 31 grudnia 2019 indyki Stary Uścimów Uścimów lubartowski lubelskie[49]
3. 31 grudnia 2019 indyki Stary Uścimów Uścimów lubartowski lubelskie[49]
4. 2 stycznia 2020 perlice Stary Uścimów Uścimów lubartowski lubelskie[49]
5. 3 stycznia kury nioski Topola Osiedle Przygodzice ostrowski wielkopolskie[49]
6. 3 stycznia chów przyzagrodowy Wólka Orłowska Izbica krasnostawski lubelskie[49]
7. 3 stycznia chów przyzagrodowy Olchowiec Kolonia Żółkiewka krasnostawski lubelskie[49]
8. 4 stycznia indyki Stary Uścimów Uścimów lubartowski lubelskie[50]
9. 6 stycznia indyki Stary Uścimów Uścimów lubartowski lubelskie[50]
10. 10 stycznia indyki Rościn Myślibórz myśliborski zachodniopomorskie[51]
11. 13 stycznia gęsi reprodukcyjne Zalesie Dąbie kolski wielkopolskie[51]
12. 15 stycznia kaczki reprodukcyjne Słaborowice Ostrów Wielkopolski ostrowski wielkopolskie[52]
13. 16 stycznia kaczki rzeźne Ostrów Wielkopolski Ostrów Wielkopolski ostrowski wielkopolskie[52]
14. 18 stycznia chów przyzagrodowy Strupice Chojnów legnicki dolnośląskie[53]
15. 23 stycznia indyki Zapust Ostroróg szamotulski wielkopolskie[54]
16. 23 stycznia chów przyzagrodowy Radłów Raszków ostrowski wielkopolskie[54]
17. 23 stycznia chów przyzagrodowy Słaborowice Ostrów Wielkopolski ostrowski wielkopolskie[54]
18. 26 stycznia indyki Rąbity Zalewo iławski warmińsko-mazurskie[55]
19. 29 stycznia indyki Stary Widzim Wolsztyn wolsztyński wielkopolskie[56]
20. 29 stycznia chów przyzagrodowy Ruda Kozielska Kuźnia Raciborska raciborski śląskie[57]
21. 8 lutego indyki Zybułtowo Grunwald ostródzki warmińsko-mazurskie[58]
22. 21 lutego kaczki rzeźne Kędzierzyn-Koźle Kędzierzyn-Koźle kędzierzyńsko-kozielski opolskie[59]
23. 21 lutego kaczki reprodukcyjne Kociołki Błaszki sieradzki łódzkie[60]
24. 21 lutego kaczki rzeźne Świbie Wielowieś gliwicki śląskie[60]
25. 21 lutego kaczki rzeźne Regny Koluszki łódzki wschodni łódzkie[60]
26. 22 lutego kaczki rzeźne Skaratki Domaniewice łowicki łódzkie[60]
27. 23 lutego kaczki rzeźne Barnowiec Dąbie kolski wielkopolskie[60]
28. 25 lutego kaczki rzeźne Konopnica Wartkowice poddębicki łódzkie[61]
29. 27 lutego kaczki rzeźne Kolonia Brużyca Aleksandrów Łódzki zgierski łódzkie[62]
30. 2 marca kaczki rzeźne Stara Ciświca Grodziec koniński łódzkie[63]
31. 2 marca różne gatunki Radonia Wielowieś gliwicki śląskie[64]
32. 4 marca kaczki rzeźne m. Łódź łódzkie[65]
33. 6 marca chów przyzagrodowy Dąbrowica Długołęka wrocławski dolnośląskie[66]
34. 24 marca indyki Muszkowo Krzeszyce sulęciński lubuskie[67]
35. 31 marca indyki Muszkowo Krzeszyce sulęciński lubuskie[68]
36. 24 listopada kury nioski Wroniawy Wolsztyn wolsztyński wielkopolskie[69]
37. 2 grudnia indyki Nakory Suchożebry siedlecki mazowieckie[70]
38. 4 grudnia kury nioski Komiłowo Kobylnica słupski pomorskie[71]
39. 4 grudnia indyki Tarnowa Rakoniewice grodziski wielkopolskie[71]
40. 5 grudnia kury nioski Kiełpiny Siedlec wolsztyński wielkopolskie[71]
41. 8 grudnia indyki Sieraków Gostynin gostyniński mazowieckie[72]
42. 12 grudnia indyki Świniarc Grodziczno nowomiejski warmińsko-mazurskie[73]
43. 14 grudnia indyki Reklinek Siedlec wolsztyński wielkopolskie[74]
44. 14 grudnia kury nioski Wielichowo-Wieś Wielichowo grodziski wielkopolskie[74]
45. 14 grudnia indyki Tarnowa Rakoniewice grodziski wielkopolskie[74]
46. 15 grudnia chów przyzagrodowy Zaborów Stary Gostynin gostyniński mazowieckie[75]
47. 15 grudnia indyki Chobienice Siedlec wolsztyński wielkopolskie[75]
48. 16 grudnia indyki Lubosina Pniewy szamotulski wielkopolskie[76]
49. 18 grudnia chów przyzagrodowy Mielno Mielno koszaliński zachodniopomorskie[77]
50. 22 grudnia chów przyzagrodowy Szalejów Dolny Kłodzko kłodzki dolnośląskie[78]
51. 22 grudnia indyki Borki Pisz piski warmińsko-mazurskie[78]
52. 23 grudnia gęsi Reklin Siedlec wolsztyński wielkopolskie[79]
53. 28 grudnia kaczki rzeźne Kaniwola Ludwin łęczyński lubelskie[80]
54. 29 grudnia chów przyzagrodowy Stary Wielisław Kłodzko kłodzki dolnośląskie[80]

2021[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze ognisko w 2021 roku stwierdzono 4 stycznia na fermie indyków rzeźnych w miejscowości Lisiowólka w województwie lubelskim[81].

27 lutego 2021 zakwalifikowano Sopot jako obszar zagrożony ptasią grypą H5N8[82].

Do dnia 17 marca 2021 roku stwierdzono już 51. ognisk grypy ptaków [83]. 23 marca ognisko wysoce zjadliwej grypy ptaków zostało stwierdzone na fermie utrzymującej ponad 400 tys. kur niosek, w miejscowości Chromakowo, w powiecie żuromińskim, w którym jest największe skupisko ferm drobiu w Polsce[84]. Jest to pierwsze ognisko HPAI w tym rejonie w 2021 roku. W niedzielę 28 marca potwierdzono wystąpienie ogniska grypy na fermie w miejscowości Swojęcin[85], znajdującej się w obszarze zapowietrzonym, wyznaczonym po wystąpieniu ogniska na fermie w Chromakowie[86]. W poniedziałek, 29 marca, potwierdzono wystąpienie kolejnego ogniska w powiecie żuromińskim, w miejscowości Wilewo, na fermie utrzymującej indyki rzeźne, zlokalizowanej poza obszarami zapowietrzonym i zagrożonym[87].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Informacje w projektach siostrzanych
Commons-logo.svg  Multimedia w Wikimedia Commons
WiktionaryPl nodesc.svg  Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Cumulative Number of Confirmed Human Cases of Avian Influenza A/(H5N1) Reported to WHO
  2. ↑ Państwowy Instytut Weterynaryjny: Wysoce zjadliwa grypa ptaków H5N8 w Polsce i innych krajach Europy – aktualna sytuacja i ocena ryzyka. 2016. [dostęp 2017-01-22].
  3. ↑ Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA): Wysoce zjadliwa grypa ptaków A podtypu H5N8. 2014. [dostęp 2017-01-22].
  4. ↑ swiatrolnika.info: Uwaga! Ptasia grypa w Zachodniopomorskiem. 2016. [dostęp 2017-01-22].
  5. ↑ https://wiadomosci.radiozet.pl/Swiat/Ptasia-grypa-H5N8-potwierdzona-u-ludzi-w-Rosji.-WHO-poinformowana-o-przypadkach
  6. ↑ MojaRola.pl, Ptasia grypa u drobiu – źródło zakażenia, objawy i zapobieganie, 7 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-10].
  7. ↑ a b c d Ptasia Grypa – podstawowe informacje, baza wiedzy firmy LuxMed http://www.luxmed.pl/ (stan z 29.05.2006)
  8. ↑ onet.pl: Ogniska ptasiej grypy pod Płockiem; drób mógł trafić do sklepów
  9. ↑ Komunikat nr 1 Głównego Lekarza Weterynarii w sprawie wystąpienia w Polsce ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  10. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii w sprawie wystąpienia w Polsce drugiego ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  11. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii w sprawie wystąpienia w Polsce trzeciego ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  12. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  13. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  14. ↑ a b c Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  15. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  16. ↑ a b c d Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  17. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  18. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  19. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  20. ↑ a b c d Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  21. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  22. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  23. ↑ a b c Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  24. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  25. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  26. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii w sprawie wystąpienia w Polsce 32. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  27. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  28. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  29. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  30. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  31. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  32. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  33. ↑ a b c d e Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  34. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  35. ↑ a b c d e Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  36. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  37. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  38. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  39. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  40. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  41. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  42. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  43. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  44. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  45. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  46. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  47. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  48. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-30].
  49. ↑ a b c d e f g Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii z dnia 4 stycznia 2020 r. podsumowujący sytuację epizootyczną związaną z wysoce zjadliwą grypą ptaków (HPAI) u drobiu w okresie 31 grudnia 2019 r. - 3 stycznia 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  50. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii podsumowujący sytuację epizootyczną związaną z wysoce zjadliwą grypą ptaków (HPAI) u drobiu w okresie 4-6 stycznia 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  51. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 7 i 8 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  52. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 9 i 10 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  53. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 11 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  54. ↑ a b c Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 12-14 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  55. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 15 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  56. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 16 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  57. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 17 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  58. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 18 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  59. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 19 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  60. ↑ a b c d e Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 20, 21, 22, 23 i 24 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  61. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 25 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  62. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 26 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  63. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 27 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  64. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 28 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  65. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 29 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  66. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 30 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  67. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 31 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  68. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący 32 w 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  69. ↑ Główny Lekarz Weterynarii informuje o wyznaczeniu ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  70. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dotyczący wyznaczenia drugiego w drugim półroczu 2020 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  71. ↑ a b c Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 3 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w okresie 4-5 grudnia 2020 r. | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  72. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 38. w 2020 r. (szóstego w II półroczu 2020 r.) ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  73. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 39. w 2020 r. (siódmego w II półroczu 2020 r.) ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  74. ↑ a b c Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 3 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  75. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii dot. ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w 2020 r | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  76. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 45. w 2020 r. (trzynastego w II półroczu 2020 r.) ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  77. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 46. w 2020 r. (czternastego w II półroczu 2020 r.) ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  78. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 2 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu w woj. dolnośląskim i warmińsko-mazurskim | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  79. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 49. w 2020 r. (siedemnastego w II półroczu 2020 r.) ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  80. ↑ a b Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 50. i 51. w 2020 r. (18. i 19. w II półroczu 2020 r.) ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-31].
  81. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 1. w 2021 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  82. ↑ Wirus H5N8 wykryty w Polsce. Sopot w strefie zagrożenia - Wiadomości, wiadomosci.radiozet.pl, 1614 [dostęp 2021-03-01].
  83. ↑ Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii o stwierdzeniu 49., 50., 51. w 2021 r. ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu | Główny Inspektorat Weterynarii, www.wetgiw.gov.pl [dostęp 2021-03-29].
  84. ↑ W gminie Lutocin wykryto wirusa ptasiej grupy, Radio 7 - W regionie numer 1! | Mława, Ciechanów, Działdowo, Żuromin, 24 marca 2021 [dostęp 2021-03-29] (pol.).
  85. ↑ Kolejne ognisko ptasiej grypy w regionie. 45 tys. kur zostanie uśmierconych, Radio 7 - W regionie numer 1! | Mława, Ciechanów, Działdowo, Żuromin, 29 marca 2021 [dostęp 2021-03-29] (pol.).
  86. ↑ W. Pisze, ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY MAZOWIECKIEGO WS. PTASIEJ GRYPY, Kurier Żuromiński, 25 marca 2021 [dostęp 2021-03-29] (pol.).
  87. ↑ Ptasia grypa. Ognisko choroby w Wilewie, kolejne dwa podejrzenia w gminie Bieżuń, Radio 7 - W regionie numer 1! | Mława, Ciechanów, Działdowo, Żuromin, 29 marca 2021 [dostęp 2021-03-29] (pol.).

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ptasia_grypa&oldid=62870796”