Ptasznik wielobarwny
| Caribena versicolor[1] | |||
| (Walckenaer, 1837) | |||
 Samica Caribena versicolor | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| (bez rangi) | pierwouste | ||
| Nadtyp | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Caribena versicolor | ||
| Synonimy | |||
| |||
Ptasznik wielobarwny, ptasznik wielokolorowy (Caribena versicolor) – gatunek pająka z rodziny ptasznikowatych. Na wolności występuje w lasach deszczowych Martyniki.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został w 1837 roku przez C.A. Walckenaera jako Mygale versicolor. W 1892 E. Simon przeniósł go do rodzaju Avicularia. W 2017 roku C.S. Fukushima i R. Bertani umieścili go w nowym rodzaju Caribena i zsynonimizowali z nim Avicularia rutilans[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Pająk ten osiąga 5–6 cm długości ciała, a jego rozpiętość odnóży dochodzi do 15–16 cm u samic i 11 cm u samców[3]. Karapaks jest dłuższy niż szerszy, z głębokimi dołkami i nieco wyniesioną częścią głowową[2]. Młode osobniki ubarwione są metalicznie niebiesko, miejscami turkusowo[3], z czarniawymi stawami oraz wzorem na wierzchu opistosomy złożonym z podłużnego pasa przecinającego pasy poprzeczne. Osobniki dorosłe mają brązowy karapaks porośnięty złocistymi, zielono i turkusowo połyskującymi szczecinkami. Ich opistosoma od spodu jest jasnobrązowa, a z wierzchu porośnięta szczecinkami: krótkimi czarnymi i długimi jaskrawoczerwonymi. Odnóża i nogogłaszczki są długie, irydyzujące, pokryte brązowymi szczecinkami ochronnymi oraz krótszymi, złotymi, z zielonym połyskiem. W tylno-grzbietowej części opistosomy umiejscowione jest pole barwy spiżowej ze smukłymi i długimi (ponad 1,3 mm u samic i ponad 1,6 mm u samców) włoskami parzącymi typu II[2].
W obrębie rodzaju samice tego gatunku wyróżniają się spermateką z zewnętrznym uwypukleniem pośrodku zakrzywienia i brakiem nabrzmiałości na wierzchołku. Cechy charakterystyczne samców to: dobrze wykształcony wzgórek na tegulum, silnie zakrzywiona w widoku od przodu proksymalna część embolusa oraz tworzenie przez część środkową embolusa i krawędź tegulum kąta ostrego w widoku tylno-bocznym[2].
Biologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jedynym miejscem pewnego występowania tego pająka jest Martynika. Z Gwadelupy wykazany został prawdopodobnie wskutek błędu. Z Kolumbii znany jest tylko pojedynczy (być może zawleczony) okaz, a 3 okazy pochodzące z Kuby są bardzo stare[2].
Gatunek ten preferuje mezofilne lasy deszczowe. Kryjówki buduje między pniami drzew, wśród liści bromeliowatych, w pustych bambusach, a także w ludzkich konstrukcjach. Okres rozrodczy przypada na marzec, a młode lęgną się z kokonów w maju i czerwcu. Dojrzałość osiągają po około 18 miesiącach, przeszedłszy około 10 wylinek[2].
Hodowla[edytuj | edytuj kod]
Ptasznik ten jest opisywany jako szybki, dobrze skaczący, ale też bardzo spokojny, rzadko wyczesujący włoski[3][4]. Zaleca się hodowlę w temperaturze od 22 do 26 °C[3] lub 26–27 °C[4] i wilgotności 70%[4] lub 75–85%[3]. Minimalne wymiary terrarium dla pojedynczego osobnika dorosłego to 25×25×40 cm (wysokość ostatnia)[3][4]. Samce dojrzewają po 8, a samice po 9 wylince. Samica produkuje kokon po około 70–80 dniach od kopulacji[4]. W hodowlach liczba młodych w kokonie wynosi od 100-200.[5]
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten od 2023 roku jest objęty załącznikiem III konwencji waszyngtońskiej (CITES)[6][7] i aneksem C UE.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Caribena versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f C.S. Fukushima, R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of Avicularia Lamarck, 1818 (Araneae, Theraphosidae, Aviculariinae) with description of three new aviculariine genera. „ZooKeys”. 659 (Suppl. 1–5), s. 1–185, 2017. DOI: 10.3897/zookeys.659.10717.
- ↑ a b c d e f Caribena versicolor [Walckenaer, 1837]. [w:] Serwis Arachnea [on-line]. [dostęp 2017-03-17].
- ↑ a b c d e Paweł Cieślak: Ptaszniki. Hodowla w terrarium. Warszawa: Agencja Wydawnicza „Egros”, s. 30, seria: Hobby.
- ↑ Katarzyna Paś, Caribena versicolor - ptasznik wielobarwny [online], Terrarium.pl, 10 września 2018 [dostęp 2018-12-10] (pol.).
- ↑ Krzysztof Lis, Lista gatunków, które weszły na listę CITES w 2023 roku [online], Terrarium [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ Species+ [online], speciesplus.net [dostęp 2023-12-15].