49°29′45″N 21°54′30″E/49,495833 21,908333Puławy (województwo podkarpackie)
| ||
.jpg) Rzeka Wisłok – widok z mostu w Puławach Dolnych | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | podkarpackie | |
| Powiat | krośnieński | |
| Gmina | Rymanów | |
| Liczba ludności (2013) | 151[1] | |
| Strefa numeracyjna | 13 | |
| Kod pocztowy | 38-483 | |
| Tablice rejestracyjne | RKR | |
| SIMC | 0359008 | |
Położenie na mapie gminy Rymanów   Puławy | ||
Położenie na mapie Polski  Puławy | ||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  Puławy | ||
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  Puławy | ||
| 49°29′45″N 21°54′30″E/49,495833 21,908333
| ||
Puławy – osada w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Rymanów[2][3]. Leży nad Wisłokiem, oraz w bocznej dolinie niewielkiego potoku (Puławy Górne), na stoku Bukowicy.
Wieś prawa wołoskiego w latach 1551-1600, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego[4], w drugiej połowie XVII wieku wieś Poława należała do tenuty Besko starostwa sanockiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś lokowana była na prawie wołoskim w 1572 roku na terenie, gdzie wydobywano karpacką niskoprocentową rudę żelaza (darniówkę), przetapianą metodą dymarkową i przekuwaną w miejscowych kuźniach, zwanych hamrami. W 1831 r. wybudowano tu cerkiew.
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Puławy z Wierniejówką był Józef Kłopotowski[6]. Pod koniec XIX wieku właścicielem tabularnym dóbr we wsi był August ks. Czartoryski[7]. Na początku XX wieku obszar dóbr książąt Czartoryskich (głównie leśny) we wsi wynosił 491 ha[8].
Do 1914 r. powiat sądowy w Sanoku, gmina Bukowsko. Parafia łacińska w Nowotańcu. W 1898 r. wieś liczyła 782 mieszkańców oraz 125 domów, powierzchnia wsi wynosiła wtedy 11,54 km². Częścią wsi była również wólka Wernejówka. Od listopada 1918 do stycznia 1919 Republika Komańczańska.
21 sierpnia 1944 r. patrol plutonu majora Adama Winogrodzkiego dowodzony przez kaprala Polano zaskoczył Niemców w szkole w Puławach, zdobywając: broń, 5 koni, i 2 wozy z żywnością, z obuwiem i sprzętem wojskowym.
Wieś dzieli się na Puławy Dolne oraz Puławy Górne. Obecnie we wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne, a zimą i latem w Puławach Górnych czynna jest popularna w regionie kolej linowa w Ośrodku Sportów Zimowych KiczeraSki na wzgórzu Kiczera (640 m n.p.m.).
Do lat 40. XX w. była to wieś o ludności łemkowskiej wyznania greckokatolickiego. Po jej wysiedleniu w ramach Akcji „Wisła” opustoszała. W 1969 roku na terenie wsi osiedlili się mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego, którzy utworzyli Ewangeliczną Wspólnotę Zielonoświątkową. Zbór znajduje się w Puławach Górnych[9].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Szlaki piesze[edytuj | edytuj kod]
Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój – Puławy – Tokarnia (778 m n.p.m.) – Przybyszów – Kamień (717 m n.p.m.) – Komańcza (Główny Szlak Beskidzki)
Moszczaniec – Surowica – Darów – Puławy Górne – Pastwiska – Besko
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS. Bank Danych Lokalnych
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Tomasz Figlus, Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej, w: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej tom 5 (2016), s. 31.
- ↑ Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 249.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 176.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 168.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 406.
- ↑ Kościół Zielonoświątkowy Zbór „FILADELFIA” w Bielsku-Białej
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Puławy w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IX: Pożajście – Ruksze. Warszawa 1888.
| |||||||||||||
