Pyrzowice

Pyrzowice
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	tarnogórski
Gmina	Ożarowice
Sołectwo	Pyrzowice
Wysokość	300 m n.p.m.
Liczba ludności (2008)	567
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	42-625
Tablice rejestracyjne	STA
SIMC	0222380
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Pyrzowice
Położenie na mapie województwa śląskiego Pyrzowice
Położenie na mapie Polski Pyrzowice
50°27′39″N 19°04′16″E

Pyrzowice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Ożarowice. Obok wsi ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Położenie

Tablica z nazwą miejscowości na DW 913

Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice – terminal B – widok wnętrza

Wieś jest położona na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie północnej części aglomeracji Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Nazwa

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Pyrzowicze wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis.

Historia

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1340. Wchodząca w granice Księstwa Siewierskiego, położona na skraju historycznej puszczy Smolnik, stanowiła własność klasztoru Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. Później przechodziła przez ręce kolejnych właścicieli, między innymi krakowskiego szlachcica Jana Twardowskiego, a w I połowie XV wieku stała się własnością Stanisława Rudzkiego herbu Pilawa. W latach 1535-1537 Krzysztof z Frankenbergów, syn marszałka nadwornego koronnego Stanisława Jarockiego herbu Rawicz, zakupił Pyrzowice wraz z sąsiednimi wioskami: Tąpkowicami oraz Dobieszowicami, które w 1632 nabył Adam Frankenberg herbu Grzymała. Frankenbergowie władali wsią do 1780. Kolejnym udokumentowanym właścicielem był Benedykt Eminowicz, szlachcic z rąk biskupa krakowskiego.

W dokumentach dają się również odnaleźć nazwy nieistniejących już przysiółków: Żar (w którym uprawiano bartnictwo), Chrósty, Mostki, Mostkowa Struga. Przysiółkiem były również Celiny, które wykształciły się na dzisiejszą samodzielną wieś.

Zaginęły też nazwy wzgórz: Jeziorna Góra i Gościnna Góra, modrzewiowy dwór w parku lipowym oraz karczma stojąca do początków XIX wieku przy drodze do Zendka.

W 1940 w sąsiednim Zendku powstało lotnisko (Schendek, później nazwane Udetfeld), które stanowiło element realizowanego przez dowództwo hitlerowskiego Luftwaffe programu rozwoju sieci lotnisk wojskowych. Zniszczone podczas wycofywania się wojsk niemieckich w 1945 roku. Po wojnie odbudowane przez wojsko polskie – służyło jako baza dla wojsk lotniczych. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku przekazane w ręce cywilne stało się zalążkiem współczesnego Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice.

W roku 2003 w rejonie wsi utworzono gminną strefę aktywności gospodarczej.

Zabytki

• Kaplica Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny – kaplica z przełomu XIX i XX wieku, murowana na planie kwadratu z czworoboczną wieżyczką i narożnikami frontalnymi zwieńczonymi sterczynami.
• Kapliczka – kapliczka z przełomu XIX i XX wieku z cegły, słupowa.

Transport

Transport drogowy

• autostrada A1
• droga ekspresowa S1
• droga krajowa nr 78
• droga wojewódzka nr 913

Port Lotniczy

W pobliżu wsi ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.

Kolej

Przez Pyrzowice przebiega linia kolejowa łącząca Ożarowice z Zawierciem. Jest ona fragmentem dawnej linii Zawiercie-Tarnowskie Góry. Na przełomie XX i XXI w używana jeszcze do transportu towarowego. Obecnie wyłączona z użytku.