50°27′39″N 19°04′16″E/50,460833 19,071111Pyrzowice
| Artykuł |
50°27′39″N 19°4′16″E |
|---|---|
| - błąd |
39 m |
| WD |
50°27'39"N, 19°4'5"E, 50°31'N, 19°3'E |
| - błąd |
39 m |
| Odległość |
229 m |
| wieś | |
 Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Pyrzowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Pyrzowice |
| Wysokość |
303 m n.p.m. |
| Liczba ludności (30.06.2012) |
568 |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
42-625 |
| Tablice rejestracyjne |
STA |
| SIMC |
0222380 |
Położenie na mapie gminy Ożarowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
| 50°27′39″N 19°04′16″E/50,460833 19,071111
| |
Pyrzowice – wieś sołecka w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Ożarowice. Na jej terenie ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest w północnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Pyrzowicze wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1340. Wchodząca w granice Księstwa Siewierskiego, położona na skraju historycznej puszczy Smolnik, stanowiła własność klasztoru Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. Później przechodziła przez ręce kolejnych właścicieli, między innymi krakowskiego szlachcica Jana Twardowskiego, a w I połowie XV wieku stała się własnością Stanisława Rudzkiego herbu Pilawa. W latach 1535–1537 Krzysztof Jarocki herbu Rawicz z Jarocina, syn marszałka nadwornego koronnego Stanisława Jarockiego, zakupił Pyrzowice wraz z sąsiednimi wioskami: Tąpkowicami oraz Dobieszowicami. W 1632 r. dobra te nabył Adam Frankenberg herbu Grzymała. Frankenbergowie władali wsią do roku 1724 r., kiedy to Anna, wdowa po Janie Adolfie Frankenbergu sprzedała swe dożywocie, zapisane m.in. na Pyrzowicach, rodzinie Piegłowskich herbu Nałęcz[2]. Kolejnym udokumentowanym właścicielem był Benedykt Eminowicz.
W dokumentach dają się również odnaleźć nazwy nieistniejących już przysiółków: Żar (w którym uprawiano bartnictwo), Chrósty, Mostki, Mostkowa Struga. Przysiółkiem były również Celiny, które wykształciły się na dzisiejszą samodzielną wieś.
Zaginęły też nazwy wzgórz: Jeziorna Góra i Gościnna Góra, modrzewiowy dwór w parku lipowym oraz karczma stojąca do początków XIX wieku przy drodze do Zendka.
W 1940 w sąsiednim Zendku powstało lotnisko (Schendek, później nazwane Udetfeld), które stanowiło element realizowanego przez dowództwo Luftwaffe programu rozwoju sieci lotnisk wojskowych. Zniszczone podczas wycofywania się wojsk niemieckich w 1945 roku. Po wojnie odbudowane przez polskie wojska lotnicze – służyło jako baza dla wojsk lotniczych SZ PRL. W latach 90 XX wieku po przekazaniu cywilom stało się zalążkiem współczesnego Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice.
W roku 2003 w rejonie wsi utworzono gminną strefę aktywności gospodarczej.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kaplica Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny – kaplica z przełomu XIX i XX wieku, murowana na planie kwadratu z czworoboczną wieżyczką i narożnikami frontalnymi zwieńczonymi sterczynami.
- Kapliczka – kapliczka z przełomu XIX i XX wieku z cegły, słupowa.
Transport[edytuj | edytuj kod]
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]
Port Lotniczy[edytuj | edytuj kod]
W pobliżu wsi ulokowany jest Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.
Kolej[edytuj | edytuj kod]
Przez Pyrzowice przebiega linia kolejowa łącząca Ożarowice z Zawierciem. Jest ona fragmentem dawnej linii Zawiercie-Tarnowskie Góry. Jeszcze na przełomie XX i XXI wieku w używana była do transportu towarowego. Obecnie wyłączona z użytku. W planie rozwoju kolejnictwa na lata 20 XXI wieku jest uruchomienie połączenia kolejowego do Katowic.
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Nawiedzenia NMP
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Pyrzowice[3]
