Santalum acuminatum
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd |
Santalanae |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Santalum acuminatum |
| Nazwa systematyczna | |
| Santalum acuminatum (R. Br.) A. DC. Prodr. 14(1): 1856[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Santalum acuminatum – gatunek z rodziny sandałowcowatych. Zimozielone, półpasożytnicze drzewo występujące na suchych terenach w Australii[5][6]. Owoce ma jadalne, stanowiące pożywienie Aborygenów. Współcześnie wykorzystywane także do wyrobu przetworów – z miąższu sporządza się dżemy[6], stanowią dodatek do ciast[7]. Owoce wciąż są istotnym źródłem pożywienia w australijskim buszu[5], zwłaszcza, że obfitują w witaminę C. W niektórych obszarach (np. w Nowej Południowej Walii) gatunek jest uprawiany jako jedno z niewielu drzew owocowych odpornych na susze[7]. Jadalne i pożywne są także nasiona zasobne w tłuszcze[6]. Owoce po wysuszeniu mogą być przechowywane przez 8 lat[7]. Gatunek uprawiany jest też jako drzewo cieniodajne i ozdobne[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Wysoki krzew lub małe drzewo osiągające do 6 m wysokości i od 2 do 4 m szerokości. Ma ciemnoszarą, szorstką korę[8][6].
- Liście
- Naprzeciwległe, zwisające. Szarozielone, lancetowate lub jajowate ze spiczastym wierzchołkiem. Blaszka liściowa osiągająca od 4,5 do 11,5 cm długości osadzona jest na krótkim ogonku długości 0,5–1 cm[8][6].
- Kwiaty
- Koloru zielonego lub kremowo-białego od zewnątrz oraz czerwonawo lub żółtawo-brązowe od wewnątrz. Mają 2–3 mm średnicy i pachną[8].
- Owoce
- Czerwone lub żółte kuliste pestkowce, od 20 do 25 mm średnicy. 3-milimetrowa warstwa miąższu pokrywa pestkę, której twarda skorupa osłaniająca nasiono przypomina swoją strukturą korę mózgową[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-10] (ang.).
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-10] (ang.).
- ↑ Santalum acuminatum (R. Br.) A. DC.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-06-06].
- ↑ Santalum acuminatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Santalum acuminatum [online], plantselector.botanicgardens.sa.gov.au [dostęp 2020-06-04].
- ↑ a b c d e Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 819, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ a b c The quandong — weird name but a very useful fruit [online], www.abc.net.au, 16 października 2017 [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ a b c d Biodiversity and Conservation Science Western Australian Herbarium, FloraBase—the Western Australian Flora [online], florabase.dpaw.wa.gov.au [dostęp 2020-06-04] (ang.).