Dąb galasowy

Dąb galasowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	bukowate
Rodzaj	dąb
Gatunek	dąb galasowy
	Nazwa systematyczna
	Quercus lusitanica Lam.; Encycl. 1: 719 1785
Synonimy
	Quercus aegilopifolia Boiss. ex Endl.; Quercus aegylopifolia Boiss. ex A.DC.; Quercus australis Link; Quercus baetica H.Buek; Quercus brachycarpa Kotschy ex A.DC.; Quercus brachycarpa Guss. ex Parl.; Quercus faginea subsp. lusitanica (Lam.) Maire; Quercus faginea f. macrobalanus (Sennen ex A.Camus) F.M.Vázquez; Quercus faginea var. macrobalanus Sennen ex A.Camus; Quercus fruticosa Brot.; Quercus fruticosa var. pedunculata (Cout.) A.Camus; Quercus fruticosa var. prasina Bosc; Quercus fruticosa var. subinclusa (Cout.) A.Camus; Quercus glauca Bosc ex Loisel.; Quercus humilis Lam. (nom. illeg.); Quercus humilis f. brachycarpa (Guss. ex Parl.) F.M.Vázquez; Quercus humilis f. microcarpa F.M.Vázquez; Quercus humilis f. pedunculata Cout.; Quercus humilis var. subinclusa Cout.; Quercus humilis f. vulgaris Cout. (nom. inval.); Quercus lusitanica var. humilis (Lam.) Elwes & A.Henry; Quercus lusitanica var. lanceolata C.Vicioso; Quercus lusitanica var. macrobalanus (Sennen ex A.Camus) C.Vicioso; Quercus lusitanica f. obtusidens C.Vicioso; Quercus lusitanica var. stenoglandis C.Vicioso; Quercus lusitanica f. subinclusa (Cout.) F.M.Vázquez; Quercus lusitanica var. subinclusa (Cout.) F.M.Vázquez, S.Ramos & S.García; Quercus lusitanica var. valentina (Cav.) A.DC.; Quercus lusitanica subsp. valentina (Cav.) O.Schwarz; Quercus muricata Palau ex Willk. & Lange; Quercus ovalifolia Bosc ex Pers.; Quercus prasina Bosc ex Endl.; Quercus quexigo Cook ex Willk. & Lange; Quercus rigida K.Koch ex A.DC. (nom. inval.); Quercus undulata K.Koch (nom. illeg.); Quercus valentina Cav.; Quercus zang Dippel;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dąb galasowy (Quercus lusitanica Lam.) – gatunek roślin z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Występuje naturalnie w południowo-zachodniej Hiszpanii, środkowej i południowej części Portugalii oraz Maroku^[5]^[6]. Rośnie także między innymi w Parku Narodowym Al-Kala w Algierii^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Częściowo zimozielone drzewo lub krzew. Dorastające do 2–10 m wysokości. Pokrój jest rozłożysty. Kora jest szorstka i łuszcząca się. Gałązki są błyszczące i mają czerwonobrązową barwę^[5].
Liście: Blaszka liściowa jest skórzasta i ma owalnie podługowaty kształt. Mierzy 3–5 cm długości, jest całobrzega, ząbkowana przy wierzchołku (z 4–6 parami zębów zakrzywionych ku górze) i ma klinową nasadę. Górna powierzchnia jest lśniąca, początkowo z odosobnionymi wielopromiennymi i gwiaździstymi włoskami, z czasem staje się naga, natomiast od spodu ma białawą, lekko siną barwę, jest gęsto owłosione (wielopromiennymi włoski zebrane w pęczki), zwłaszcza wzdłuż żyłek. Ma 5–9 par żyłek drugorzędnych. Ogonek liściowy jest bardzo krótki^[5].
Owoce: Małe orzechy zwane żołędziami osadzone są na krótkich i owłosionych szypułkach. Usadowione są w miseczkach mierzących 10 mm średnicy, z wąskimi łuskami^[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Kwitnie od kwietnia do maja, natomiast owoce dojrzewają w tym samym roku. Preferuje suche podłoże. Jest wrażliwy na mróz^[5].

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Może tworzyć mieszańce z dębem algierskim (Quercus canariensis) – Q. x lagunai^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-15] (ang.).
↑ ^a ^b Quercus lusitanica Lam.. The Plant List. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
↑ Quercus lusitanica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Quercus fruticosa. Oak of the world. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
↑ Quercus lusitanica Lam.. African Plant Database. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
↑ Anthony C. Stevenson, Jamie Skinner, G. Edward Hollisa, Michael Smart. The El Kala National Park and Environs, Algeria: An Ecological Evaluation. „Environmental Conservation”. 4, s. 335-348, Winter 1998. 15. ISSN 0376-8929. (ang.).
↑ Quercus canariensis. Oaks of the World. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-15] (ang.).

[tpl-3] Quercus lusitanica Lam.. The Plant List. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).

[iucn-4] Quercus lusitanica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[ow-5] Quercus fruticosa. Oak of the world. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).

[apd-6] Quercus lusitanica Lam.. African Plant Database. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).

[7] Anthony C. Stevenson, Jamie Skinner, G. Edward Hollisa, Michael Smart. The El Kala National Park and Environs, Algeria: An Ecological Evaluation. „Environmental Conservation”. 4, s. 335-348, Winter 1998. 15. ISSN 0376-8929. (ang.).

[8] Quercus canariensis. Oaks of the World. [dostęp 2017-03-12]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]