HMHS Britannic
| |
| Bandera | |
|---|---|
| Port macierzysty | |
| Armator | |
| Dane podstawowe | |
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Data wodowania | |
| Data oddania do eksploatacji | |
| Data zatonięcia | |
| Dane techniczne | |
| Wyporność |
53 000 t |
| Długość całkowita (L) |
269,01 m |
| Szerokość (B) |
29 m |
| Zanurzenie (D) |
10,5 m |
| Pojemność |
brutto 48 518 RT |
| Napęd mechaniczny | |
| Liczba śrub napędowych |
3 |
| Prędkość maks. |
21 w. |
HMHS Britannic (ang. His Majesty Hospital Ship, początkowo planowano nazwę RMS „Gigantic”) – brytyjski parowy statek pasażerski, jeden z trzech transatlantyków typu Olympic, do którego należały także „Titanic” i „Olympic”. Zatonął 21 listopada 1916.
RMS „Gigantic” został zamówiony w 1909 przez armatora White Star Line w stoczni Harland and Wolff w Belfaście w Irlandii Północnej. Po katastrofie „Titanica” w 1912 wybrano mniej pretensjonalną nazwę – „Britannic”.
Kadłub statku został zwodowany 26 lutego 1914. Po wybuchu I wojny światowej niegotowy jeszcze „Britannic” wraz z „Olympikiem” zostały zarekwirowane na potrzeby wojska. Statek przekształcono w statek szpitalny, przez okres 3 miesięcy kursował na trasie Anglia-Irlandia-Francja, bo tyle musiał czekać na dostosowanie do potrzeb wojskowych. W czasie I wojny światowej „Britannic” i „Aquitania” były głównie wykorzystywane do ewakuacji z Mudros do Anglii.
Rejsy Britannica[edytuj | edytuj kod]
Dziewiczy rejs „Britannica” przypadł na 23 grudnia 1915 roku. „Britannic” wypłynął z Liverpoolu do Neapolu. Po drodze zatrzymał się także w Moudros na wyspie Lemnos. Do Southampton przypłynął 9 stycznia 1916 roku. Drugi rejs rozpoczął się 20 stycznia 1916 roku. Tym razem wypłynął z Southampton, dopłynął do Neapolu i wrócił do Southampton 9 lutego 1916 roku. W trzeci rejs „Britannic” wypłynął z Southampton 20 marca 1916 roku, po drodze odwiedził Neapol i miasto na Sycylii o nazwie Augusta i wrócił do Southampton 4 kwietnia 1916 roku. Czwarty rejs zaczął się w Southampton 9 września 1916 roku. Statek dotarł do miasta Cowes na wyspie Wight, do Neapolu, do Moudros i wrócił do Southampton 11 października 1916 roku. Piąty, przedostatni, rejs zaczął się w Southampton 20 października 1916 roku.
W ostatni rejs wypłynął 12 listopada 1916 roku z Southampton do Lemnos. 15 listopada minął Cieśninę Gibraltarską, a 17 listopada dotarł do Neapolu. Zła pogoda zatrzymała statek w tym mieście do 19 listopada; później wyruszył do Grecji.
21 listopada 1916 roku o 8:12 rano w swoim szóstym rejsie po Morzu Egejskim „Britannic” wpadł na minę postawioną przez niemiecki okręt podwodny SM U-73[1] i zatonął w ciągu 55 minut. Kapitan Charles Alfred Bartlett uruchomił silniki w próbie dotarcia na plażę. Gdy dziób statku wbił się w dno, „Britannic” przechylił się na sterburtę i odłamał się od dziobu. Wrak osiadł na dnie o 9:07. Jego pozycja to 37°42′05″N 24°17′02″E/37,701389 24,283889. Liczba ofiar była niewielka ze względu na wystarczającą liczbę szalup, bliskość lądu i stosunkowo ciepłe wody Morza Egejskiego. O 10:00 na miejsce katastrofy dopłynął niszczyciel HMS „Scourge” i uratował rozbitków. Na statku było około 1300 ludzi, a zginęło 30, większość wskutek wciągnięcia przez wciąż pracujące śruby statku. Wrak „Britannica” odkrył Jacques Cousteau w 1975 roku niedaleko greckiej wyspy Keos. Wrak jest w dobrym stanie, spoczywa na głębokości 133 metrów.
Przebieg katastrofy[edytuj | edytuj kod]
21 listopada 1916:
- 8:12 – „Britannic” wpłynął na minę. Słychać było huk i wibracje aż do kadłuba. Nastąpiło zatopienie kotłowni nr 5 i 6.
- 8:14 – Kapitan został powiadomiony o szybkim zalewaniu statku w krótkim czasie. Iluminatory na pokładzie E znalazły się pod wodą. Bartlett uruchomił silniki, próbując dostać się na plażę.
- 8:25 – Szalupy zostały wypełnione, lecz nie otrzymały pozwolenia na opuszczenie statku. Niektóre jednak opuściły go bez pozwolenia. Śruby są na powierzchni wody i wsysają dwie szalupy. Na jednej było 29 osób a na drugiej 1 osoba.
- 8:35 – Dwie szalupy zostały pocięte przez śruby, trzecią udało się uratować, bo kilka chwil wcześniej śruby przestały pracować. Kapitan zatrzymał statek.
- 8:50 – Szalupy otrzymały pozwolenie na opuszczenie pokładu. Silniki wznowiły pracę, Barlett próbował znowu dostać się na plażę.
- 9:00 – Kapitan został poinformowany o tym, że wszyscy opuścili statek.
- 9:04 – Dziób „Britannica” wbił się w dno, a górna część statku nadal pozostawała ponad wodą, obracając się.
- 9:06 – Wskutek obracania się, górna część odłamała się od dziobu. „Britannic” przewraca się na sterburtę.
- 9:07 – Wrak statku osiadł na dnie Morza Egejskiego.
Tragedia parowca doczekała się ekranizacji (Britannic w reż. Briana Trencharda-Smitha, 2000).