AeroVironment RQ-20 Puma
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
AeroVironment Inc. |
| Typ | |
| Konstrukcja |
kompozytowa |
| Załoga |
0 |
| Historia | |
| Data oblotu |
2007 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 x silnik elektryczny |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
2,8 m |
| Długość |
1,4 m |
| Masa | |
| Startowa |
5,9 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
83 km/h |
| Prędkość ekonomiczna |
37 km/h |
| Pułap praktyczny |
150 m |
| Zasięg |
15 km |
| Długotrwałość lotu |
3 h |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
 | |
AeroVironment RQ-20 Puma – amerykański bezzałogowy statek powietrzny (UAV), opracowany przez firmę AeroVironment. Przeznaczony do prowadzenia rozpoznania, obserwacji i zbierania danych wywiadowczych na poziomie taktycznym oraz przekazywania informacji w czasie rzeczywistym do naziemnego stanowiska kontroli.
Historia
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Prace nad nową konstrukcją rozpoczęto w 2007 r. na zlecenie Dowództwa Operacji Specjalnych USA (USSOCOM). Został oparty na wcześniej wykorzystywanym dronie FQM-151 Pointer. W 2008 r. system został przyjęty na wyposażenie armii amerykańskiej jako RQ-20A Puma AE (All Environment). W kolejnych latach został wprowadzony do użytku przez Korpus Piechoty Morskiej oraz Siły Powietrzne USA. W 2013 r. Puma AE jako jeden z pierwszych bezzałogowych statków powietrznych uzyskał certyfikację Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA) do lotów komercyjnych w przestrzeni powietrznej USA. W 2014 r. odbył się pierwszy komercyjny lot nad lądem w Prudhoe Bay na Alasce. Jednostkowy koszt zestawu obejmującego trzy drony i dwa stanowiska kontroli jest szacowany na 250 tys. USD[1].
W 2013 r. rozpoczęto testy wersji Solar Puma wyposażonej w ogniwa słoneczne z arsenku galu dostarczone przez firmę Alta Devices. Zostały zamontowane na skrzydłach drona, generują wystarczającą ilość energii do zasilania systemu przez ok. 9 godzin bez znaczącego zwiększenia jego masy[2].
W systemie dronów stworzonym przez armię USA Puma wypełnia lukę pomiędzy maszynami, tj. RQ-11 Raven a MQ-1 Predator czy MQ-9 Reaper. Ich uniwersalność pozwoliła na rezygnację ze wcześniej zamówionych konstrukcji, np. dronów wielowirnikowych RQ-16 T-Hawk[3]. W 2022 r. armia USA zamówiła dostawę kolejnych serii RQ-20[4].
Dron jest używane przez siły zbrojne Albanii, Australii, Belgii, Czech, Danii, Egiptu, Estonii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Kanady, Kosowa, Kostaryki, Łotwy, Norwegii, Portugalii, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Turcji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii[5][6].
Użycie bojowe
[edytuj | edytuj kod]
RQ-20 Puma był szeroko wykorzystywany przez siły amerykańskie w Afganistanie i Iraku do prowadzenia rozpoznania i obserwacji. W 2016 r. dron został przetestowany i wdrożony przez Marynarkę Wojenną USA na pokładach niszczycieli rakietowych typu Arleigh Burke w odmianie Flight I, z wykorzystaniem systemu precyzyjnego odzyskiwania[7].
Podczas inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku, Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie systemy RQ-20 Puma w ramach pakietu pomocy wojskowej. Zostały one wyprodukowane w ramach zamówienia o wartości 19,738 mln USD złożonego przez rząd USA w firmie AeroVironment[8]. Dostawy rozpoczęto od lutego 2023 r.[9] Drony te zostały wykorzystywane przez Siły Zbrojne Ukrainy do wykrywania i identyfikacji celów, takich jak systemy obrony powietrznej S-300 i wyrzutnie TOS-1[10]. Portal Oryx na dzień 21 maja 2025 r. zaobserwował 27 zniszczonych dronów RQ-21 Puma[11].
Opis konstrukcji
[edytuj | edytuj kod]
RQ-20 Puma to lekki, bezzałogowy statek powietrzny o konstrukcji samolotowej. Jest przeznaczony do startu z ręki, do obsługi potrzebny jest zespół złożony z dwóch żołnierzy. Jest wyposażony jest w system optoelektroniczny Mantis i45N, w skład którego wchodzi stabilizowany żyroskopowo gimbal z kamerą pracującą w paśmie widzialnym i podczerwieni, umożliwiającą prowadzenie obserwacji zarówno w dzień, jak i w nocy[12]. Obydwie kamery dysponują sześciokrotnym przybliżeniem[13]. System może być również wyposażony w dodatkowe ładunki, takie jak laserowy wskaźnik celu czy przekaźnik komunikacyjny. Wyposażenie może być przenoszone w komorze w kadłubie lub podwieszone pod skrzydłem. Podczas lotu dron nawiguje po zaprogramowanej trasie, operator ma możliwość przejęcia nad nim kontroli w dowolnym momencie i ręcznego sterowania. Lądowanie odbywa z dokładnością do 25 m od wyznaczonego miejsca, na okrętach poprzez złapanie drona w sieć. Konstrukcja Pumy może ulec rozcaleniu w miejscach łączeń poszczególnych elementów w celu zminimalizowania uszkodzeń[14]. W wersji Puma 3 AE zastosowano wodoszczelny kadłub, który pozwala unosić się dronowi na powierzchni wody[15].
Wersje rozwojowe
[edytuj | edytuj kod]
W trakcie opracowania konstrukcji powstały jej wersje[16][17][18]:
- RQ-20A Puma AE – wersja podstawowa,
- RQ-20B Puma AE Block 2 – wersja z lżejszym kadłubem, mocniejszym napędem i systemem Mantis i45,
- Puma 3 AE – wersja przeznaczona do operacji morskich, zdolna do lądowania na wodzie,
- Puma LE (Long Endurance)– wersja o wydłużonym czasie lotu do 5,5 godziny,
- Solar Puma – eksperymentalna wersja z ogniwami słonecznymi, osiągająca do 9 godzin lotu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Какие беспилотники применяются в боевых действиях на Украине. Сравнение. Кубань 24. [dostęp 2025-05-21]. (ros.).
- ↑ Solar-powered Puma AE small UAS stays aloft for over nine hours. New Atlas. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ Stillwel 2024 ↓, s. 119.
- ↑ Stillwel 2024 ↓, s. 20.
- ↑ What is AeroVironment RQ-20 Puma? A Detailed Introduction. World Military Fans. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ AeroVironment RQ-20 Puma. Drone Jungle. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ RQ-20B Puma AE Small Unmanned Aircraft System (UAS). Naval Technology. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ Что за американские БЛА RQ-20 Puma начали применять ВСУ?. АО «Аргументы и Факты». [dostęp 2025-05-21]. (ros.).
- ↑ Tiny Terror: RQ-20 Puma Drone Takes Flight in Ukraine Conflict. Military Content Group. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ American RQ-20 Puma Drone Hunts for russian S-300 SAM, TOS-1 Systems, Other Weapons. Defense Express Media & Consulting Company. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ Attack On Europe: Documenting Ukrainian Equipment Losses During The Russian Invasion Of Ukraine. Oryx. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ ВС Украины начали применять американские БЛА RQ-20 «Пума AE». Центр анализа мировой торговли оружием. [dostęp 2025-05-21]. (ros.).
- ↑ RQ-20 Puma UAV: aerial reconnaissance of Armed Forces of Ukraine uses American drones. Militarnyi. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ Stillwel 2024 ↓, s. 44.
- ↑ Tak poluje Puma. Krąży jak drapieżnik, a Rosjanie nie mają szans!. Interia Geekweek. [dostęp 2025-05-21]. (pol.).
- ↑ AeroVironment RQ-20 Puma AE. Directory of U.S. Military Rockets and Missiles. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ Puma LE Unmanned Aircraft System. AirforceTechnology. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
- ↑ AeroVironment Solar-Powered Puma AE Small Unmanned Aircraft Achieves Continuous Flight for More Than Nine Hours. AeroVironment, Inc.. [dostęp 2025-05-21]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alexander Stillwel: Drony bojowe. Warszawa: Almapress, 2024. ISBN 978-83-7020-900-1.
