Przejdź do zawartości

Rabczyca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rabczyca
Rabčice
ilustracja
Flaga
Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 żyliński

Powiat

Namiestów

Region

Orawa

Starosta

Jozef Slovík[1]

Powierzchnia

22,18[2] km²

Wysokość

718[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


2 100[4]
94,06[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 43[3]

Kod pocztowy

029 45[3]

Tablice rejestracyjne

NO

Położenie na mapie kraju żylińskiego
Mapa konturowa kraju żylińskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rabczyca”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, u góry znajduje się punkt z opisem „Rabczyca”
49°30′22″N 19°31′10″E/49,506111 19,519444
Strona internetowa

Rabczyca[6] (słow. Rabčice, węg. Rapcsicze) – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Namiestów, w kraju żylińskim.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Wieś leży w słowackiej części Orawy, u południowych podnóży masywu Babiej Góry. Jej zabudowania nie tworzą charakterystycznej dla tej części Orawy ulicówki, lecz w większości są rozrzucone wokół doliny Rabczyckiego Potoku (słow. Rabčický potok). Na południu wspinają się na stoki Magury (865 m n.p.m.), na północy sięgają w głąb dolinki potoku Odumorkovka u podnóży Bandíkovki (906 m n.p.m.) i Upratisk (891 m n.p.m.). Zabudowania wsi leżą na wysokości od ok. 670 do ok. 850 m n.p.m.[7] Na wschodzie granicę wsi wyznacza granica państwowa słowacko-polska, za którą leży polska wieś Lipnica Wielka.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś została założona na początku XVII w. Jej lokację na prawie wołoskim potwierdził dziedziczny żupan orawski Jerzy VII Thurzo[8] krótko przed swoją śmiercią w 1616 r.[9] Należała do „Państwa Orawskiego” - rozległego majątku ziemskiego z siedzibą na Zamku Orawskim[10].

Mieszkańcy początkowo zajmowali się głównie pasterstwem owiec, a później i wołów. Paśli na rozległej Rabczyckiej Hali, położonej na południowo-zachodnich zboczach górnych partii Babiej Góry. W latach 80. i 90. XVII w. wieś zmagała się z wielką biedą, spowodowaną chorobami bydła i innymi klęskami elementarnymi. W późniejszych latach mieszkańcy zajęli się także rolnictwem, głównie uprawą i obróbką lnu, płóciennictwem, handlem płótnem i siemieniem lnianym[10]. Kolejna fala biedy związana z przeludnieniem na przełomie XIX i XX w. spowodowała nasilenie emigracji, m.in. do USA. Po II wojnie światowej duża część ludności znalazła zatrudnienie w nowych zakładach przemysłowych Orawy, pozostali – w miejscowej spółdzielni rolniczej i leśnictwie

W miejscowości urodzili się:

Kultura

[edytuj | edytuj kod]

We wsi jest używana gwara orawska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-09]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 22,18S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  6. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. s. 265. [dostęp 2017-11-26].
  7. Orava. Beskid Żywiecki. Turistická mapa 1 : 50 000, 3. wyd., VKÚ Harmanec, 2001 ISBN 80-8042-246-X
  8. Mała Encyklopedia Babiogórska, Władysław Midowicz (red.), Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 1992, ISBN 83-85557-04-0, OCLC 749244498.
  9. Rabčice - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-11-09]. (słow.).
  10. a b Hencovský Ján a kolektív: Orava. Turistický sprievodca ČSFR č. 29, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1990, s. 217-218
  11. Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 24-29, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]