Radek Rak
 R. Rak, 2021 | |
| Imię i nazwisko |
Radosław Rak |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1987 |
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
| Epoka |
XXI w. |
| Gatunek |
fantastyka |
| Ważne dzieła | |
| Nagrody | |
|
Nagroda Literacka „Nike” | |
Radek Rak, właśc. Radosław Rak[1] (ur. 1987 w Dębicy) – polski pisarz fantastyki oraz lekarz weterynarii[2]. Zdobywca Nagrody Literackiej „Nike” w roku 2020[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 2006 został absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy[1]. Studiował weterynarię na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie[4], później zamieszkał i podjął praktykę w Krakowie[5]. Jego żoną jest Barbara Boroń-Rak.
Pierwsze teksty zamieszczał na forum internetowym „Nowej Fantastyki” pod pseudonimem „Ajwenhoł”[6]. Krótkie formy jego autorstwa były później publikowane w czasopismach „Nowa Fantastyka”, „Lampa”[7], „Fraza”[8], Fantastyka – wydanie specjalne[9], „Fenix Antologia”[10] oraz e-zinach „Esensja”[11] i „Szortal na wynos”[12]. Przygotował również opowiadania do antologii Legendy polskie oraz Tarnowskie Góry Fantastycznie[13]. W 2020 roku napisał opowiadanie Małe zwierzątka dla biblioteki internetowej Wolne Lektury[14]. W 2022 przekazał swoje opowiadanie Powołanie Iwana Mrowli do antologii charytatywnej 24/02/2022, z której dochód zasilił fundację Proliska, zajmującej się pomocą humanitarną dla cywilnych ofiar wojny (akcja powstała w odpowiedzi na atak Rosji na Ukrainę)[15].
Debiut książkowy pisarza nastąpił w 2014 roku wraz z publikacją powieści Kocham cię, Lilith nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka. Później związał się z Powergraphem, gdzie wydał trzy kolejne tytuły: Puste niebo (2016), Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli (2019) oraz Agla. Alef (2022).
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- W 2015 był nominowany do Nagród "Nowej Fantastyki" w kategorii Reflektor[16].
- W 2017 otrzymał Złote Wyróżnienie w Nagrodzie Literackiej im. Jerzego Żuławskiego[17] oraz nominację do Nagrody im. Janusza A. Zajdla za powieść Puste niebo.
- Nominowany za Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli do Nagrody Specjalnej Identitas w edycji 2019-2020, w ramach której wziął udział w warsztatach na wyspie Uløya[18][19].
- W 2020 został laureatem Nagrody Literackiej „Nike”[3], Nagrody im. Janusza A. Zajdla[20][21], otrzymał Nagrodę Główną w Nagrodzie Literackiej im. Jerzego Żuławskiego[22], Nagrodę „Nowej Fantastyki” w kategorii Polska Książka Roku[23] oraz został nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii Proza[24][25] za powieść Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli. W tym samym roku został uhonorowany „Śląkfą” jako Twórca Roku[26].
- W 2021 Biblioteka Kraków za powieść Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli przyznała mu kwietniową Nagrodą „Krakowska Książka Miesiąca”[27]. Za ten sam tytuł otrzymał przyznawaną przez Europejskie Stowarzyszenie Science Fiction nagrodę Achievement Award w kategorii Best Written Work of Fiction[28][29].
- W 2022 został jednym z trzydziestu laureatów Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO za powieść Agla. Alef[30], w tym samym roku odsłonił swoją tablicę w Alei Pisarzy przy Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Ł. Górnickiego „Galeria Książki” w Oświęcimiu[31].
- W maju 2023 ogłoszono, że Radek Rak i Stéphane Pichera wezmą udział w programie rezydencjalnym prowadzonym przez Kraków i Quebec[32], w tym samym roku otrzymał Nagrodę "Nowej Fantastyki" w kategorii Polska Książka Roku za powieść Agla. Alef[33] oraz został nominowany do Śląkfy[34].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Powieści[edytuj | edytuj kod]
| Tytuł | Wydawnictwo | Rok
publikacji |
ISBN |
|---|---|---|---|
| Kocham cię, Lilith | Prószyński i S-ka | 2014 | ISBN 978-83-7839-737-3 |
| Puste niebo | Powergraph | 2016 | ISBN 978-83-64384-53-0 |
| Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli | Powergraph | 2019 | ISBN 978-83-66178-11-3 |
| Agla. Alef | Powergraph | 2022 | ISBN 978-83-66178-70-0 |
Opowiadania[edytuj | edytuj kod]
| Tytuł | Miejsce publikacji |
|---|---|
| Ptaki nad Lublinem | „Nowa Fantastyka” 3/2011 |
| Ścigałem się z burzą | „Lampa” 4/2011 |
| Lilka | „Nowa Fantastyka” 3/2012 |
| Tamdarej w innych światach | „Esensja” 1/2013 |
| Dziewczyna z kartofliska | „Nowa Fantastyka” 4/2013 |
| W domu czasu przeszłego | Szortal na wynos 1/2013[35] (wersja skrócona opublikowana jako Dom czasu przeszłego) |
| „Fraza” 3/2013[36] | |
| Powołanie Iwana Mrowli | „Fantastyka – wydanie specjalne” 2/2014 |
| antologia 24/02/2022, Wydawnictwo IX 2022 | |
| Kwiaty paproci | antologia Legendy Polskie, Allegro 2015 |
| Czarne światy | „Fenix Antologia” 3/2018 |
| Oswoić noc | „Fenix Antologia” 3/2018 |
| Pełnia Światła | antologia Tarnowskie Góry Fantastycznie, Almaz 2019 |
| Kraina piasku | „Nowa Fantastyka” 8/2020 |
| Małe zwierzątka | biblioteka Wolne Lektury 2020 |
| O kotach, dziadach i Matce Boskiej | antologia Utopay. Przyszłość wystawia rachunek, Harde Wydawnictwo 2023 |
Przekłady na języki obce[edytuj | edytuj kod]
| Utwór | Język
przekładu |
Tłumacz | Tytuł
przekładu |
Wydawca | Rok
publikacji |
|---|---|---|---|---|---|
| Powołanie Iwana Mrowli | rosyjski | Siergiej Legieza | Призвание Ивана Мровли w: Эпоха единорогов[37] |
Книжный клуб „Клуб семейного досуга” |
2017 |
| Puste niebo | ukraiński | Siergiej Legieza | Порожнє небо[38] | Видавництво Жупанського | 2021 |
| Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli |
węgierski | Gáspár Keresztes | A kígyószív legendája[39] | Metropolis Media | 2023 |
Adaptacje[edytuj | edytuj kod]
Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli była kilkukrotnie adaptowana. 4 stycznia 2021 wydawnictwo Powergraph ogłosiło sprzedaż praw do filmowej adaptacji powieści, reżyserii ma się podjąć Michał Gazda[40]. Od lutego do maja 2021 w Galerii pod Atlantami w Wałbrzychu trwała wystawa "Baśnie", inspirowana powieścią[41]. 8 października 2022 prapremierę miała opera Aleksandra Nowaka Baśń o sercu. Jej libretto, oparte na Baśni o wężowym sercu... zostało przygotowane przez Radka Raka[42]. Powieść została również przeniesiona na deski Starego Teatru w Krakowie przez Beniamina M. Bukowskiego, premiera nastąpiła 4 listopada 2022[43].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Radosław Rak – pisarz, lekarz weterynarii, jagiello-debica.edu.pl [dostęp 2020-09-26].
- ↑ Radek Rak, „Dni Fantastyki” [dostęp 2018-11-12] (pol.).
- ↑ a b Michał Nogaś: Nike 2020 dla Radka Raka za „Baśń o wężowym sercu”. wyborcza.pl, 2020-10-04. [dostęp 2020-10-04]. (pol.).
- ↑ Dziennik Wschodni, Pisarz związany z Lublinem z Nagrodą Literacką Nike 2020. „Snuje historie nie z tej ziemi”, Dziennik Wschodni [dostęp 2020-10-05] (pol.).
- ↑ Radek Rak z Dębicy nominowany do literackiej nagrody Nike 2020!, ziemiadebicka.pl, 29 maja 2020 [dostęp 2020-09-26] (pol.).
- ↑ Nowa Fantastyka – Profil: Ajwenhoł, fantastyka.pl [dostęp 2020-09-26].
- ↑ lampa, lampa.art.pl [dostęp 2020-09-26].
- ↑ Fraza – poezja, proza, esej, fraza.univ.rzeszow.pl [dostęp 2020-09-26].
- ↑ Fantastyka Wydanie Specjalne 2/2014 – Książki, Poltergeist [dostęp 2020-09-26] (pol.).
- ↑ Fenix Antologia 3/2018 wersja elektroniczna już w sprzedaży, Fenix Antologia [dostęp 2018-11-12] (pol.).
- ↑ Esensja: ‹Tamdarej w innych światach› – Radosław Rak, Esensja.pl [dostęp 2020-09-12] (pol.).
- ↑ Szortal na wynos #2 stycznia 2013, Lubimyczytać.pl [dostęp 2020-10-26].
- ↑ Kultura. Tarnowskie Góry Fantastycznie – antologia tarnogórskich opowiadań, Tarnowskie Góry – Portal Powiatu Tarnogórskiego [dostęp 2020-09-26] (pol.).
- ↑ https://nowoczesnapolska.org.pl/2020/11/17/radek-rak-laureat-nagrody-literackiej-nike-2020-publikuje-opowiadanie-w-bibliotece-wolne-lektury/ [dostęp 2020-11-17]
- ↑ „24/02/2022” Antologia dla Ukrainy, Wydawnictwo IX, 1 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-03] (pol.).
- ↑ Game Exe, Nominacje do nagród Nowej Fantastyki 2015 :: Newsy :: Książki fantastyczne :: Game Exe, gexe.pl [dostęp 2022-05-29] (pol.).
- ↑ Radek Rak „Puste niebo” – Nagroda Literacka im. Jerzego Żuławskiego, nagroda-zulawskiego.pl [dostęp 2018-11-12] (pol.).
- ↑ Nominacje w edycji Nagrody 2019-2020 | Nagroda Identitas [dostęp 2021-02-08] (pol.).
- ↑ Warto wspierać autorów. Marcin Cielecki i Radek Rak, Identitas, Uloya. | Nagroda Identitas [dostęp 2021-02-08] (pol.).
- ↑ Redakcja, Znamy nominacje do nagród im. Janusza A. Zajdla 2020, Mechaniczna Kulturacja, 16 czerwca 2020 [dostęp 2020-11-22] (pol.).
- ↑ Radek Rak i Marta Potocka laureatami Nagrody im. Janusza A. Zajdla za 2019 rok, Booklips.pl [dostęp 2020-11-22].
- ↑ Ogłoszenie laureatów Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego ‘2020, Nagroda Literacka im. Jerzego Żuławskiego [dostęp 2020-10-11].
- ↑ A.Mason, Ogłoszono wyniki Nagrody Nowej Fantastyki 2020, Fahrenheit [dostęp 2021-01-14] (pol.).
- ↑ Znamy nominacje do 15. Nagrody Literackiej Gdynia, Nagroda Literacka Gdynia [dostęp 2020-05-18].
- ↑ Justyna Sobolewska, Literackie nominacje do Nike i Gdyni. Czego zabrakło?, polityka.pl, 26 maja 2020 [dostęp 2020-05-26] (pol.).
- ↑ Wyniki Śląkfy za rok 2019 – Śląski Klub Fantastyki [dostęp 2020-11-22] (pol.).
- ↑ https://www.kkm.biblioteka.krakow.pl/laureaci/radek-rak-basn-wezowym-sercu/
- ↑ 2021 Achievements Awards – Nominations – European Science Fiction Society [dostęp 2021-07-02] (ang.).
- ↑ 2020–2021 – European Science Fiction Society [dostęp 2021-07-18] (ang.).
- ↑ Ogłoszono wyniki III edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO, instytutksiazki.pl, 17 maja 2022 [dostęp 2022-05-18] (pol.).
- ↑ Radek Rak uhonorowany tablicą w Alei Pisarzy w Oświęcimiu, www.radiokrakow.pl [dostęp 2022-11-30] (pol.).
- ↑ Poznaliśmy uczestników programu rezydencjalnego Kraków-Québec, instytutksiazki.pl, 17 maja 2023 [dostęp 2023-05-25] (pol.).
- ↑ Nagrody „Nowej Fantastyki” przyznane, Rynek książki, 30 maja 2023 [dostęp 2023-05-28] (pol.).
- ↑ Nominacje do Śląkfy za rok 2022 – Śląski Klub Fantastyki, 16 kwietnia 2023 [dostęp 2023-06-01] (pol.).
- ↑ 30709626, Szortal styczeń 2013, Issuu [dostęp 2021-01-24] (ang.).
- ↑ Magdalena (1964-) (red.) [i in.] Rabizo-Birek, Fraza. Poezja, proza, esej. 2013, R. 22, nr 81, 2013 [dostęp 2021-01-24] (pol.).
- ↑ «Эпоха единорогов» [dostęp 2020-10-26] (ros.).
- ↑ Книга «Порожнє небо», Інтернет-магазин книг Наш Формат [dostęp 2021-11-13] (ukr.).
- ↑ „Baśń o wężowym sercu” Radka Raka po węgiersku ze wsparciem Instytutu Książki, instytutksiazki.pl, 30 marca 2023 [dostęp 2023-04-03] (pol.).
- ↑ Baśń o wężowym sercu - powstanie film na podstawie nagrodzonej Nike powieści. Za kamerą reżyser Watahy, naEKRANIE.pl [dostęp 2022-10-11] (pol.).
- ↑ Redakcja, Od najbliższego piątku V Wałbrzyski Weekend Fotografii, Wałbrzych Nasze Miasto, 18 lutego 2021 [dostęp 2022-10-24] (pol.).
- ↑ „Baśń o sercu” – premiera wspólnego dzieła Aleksandra Nowaka i Radka Raka na tegorocznym AUKSODRONE, pwm.com.pl [dostęp 2022-10-11].
- ↑ Baśń o wężowym sercu, Stary Teatr [dostęp 2022-10-24] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Radek Rak, [w:] encyklopediafantastyki.pl [online] [dostęp 2020-09-14].
- Profil autora na stronie wydawnictwa Powergraph
- Małe zwierzątka w bibliotece internetowej Wolne Lektury