Raków (Warszawa)
| osiedle i obszar MSI Warszawy | |
 Osiedle Raków w Warszawie, Al.Jerozolimskie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| W granicach Warszawy |
15 maja 1951[1] |
| Wysokość |
100 m n.p.m. |
Położenie na mapie dzielnicy
| |
| 52°11′50,35″N 20°57′00,56″E/52,197319 20,950156 | |
Raków – dawna wieś, współcześnie osiedle i obszar MSI[2] w dzielnicy Włochy w Warszawie.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Osiedle znajduje się w północnej części dzielnicy Włochy i graniczy z osiedlami:
- Wiktoryn w dzielnicy Włochy,
- Szczęśliwice w dzielnicy Ochota,
- Okęcie w dzielnicy Włochy,
- Jadwisin w obrębie Okęcia,
- Zbarż w dzielnicy Włochy.
Obszar MSI Raków nie pokrywa się z historycznym zasięgiem wsi Raków, która leżała także na obszarze współcześnie uznawanym za część Okęcia. Oprócz części tradycyjnego Rakowa obejmuje tereny dawnej Kolonii Raków oraz fragment dawnej wsi Szczęśliwice i początkowo nosił nazwę Szczęśliwice, podobnie jak obszar na terenie Ochoty. Podzielony jest na dwa obszary: Raków i Raków-Szczęśliwice, których granicą jest ulica Bakalarska i jej przedłużenie do ulicy Zagadki[3]. Jego północno-wschodnia granica jest granicą dzielnicy i biegnie wzdłuż torów kolei radomskiej od Alej Jerozolimskich do alei Krakowskiej. Granica południowo-wschodnia biegnie aleją Krakowską do ulicy Łopuszańskiej, następnie ulicą Flisa do ulicy Krakowiaków. Południowo-zachodnia granica biegnie ulicą Krakowiaków od ulicy Flisa prawie do ulicy Działkowej. Granica północno-zachodnia biegnie między ulicą Działkową a Przedpolem, linią WKD nr 47, ulicą Pryzmaty, ulicą Popularną, pomiędzy ulicą Wiktoryn a Alejami Jerozolimskimi i ulicą Wiktoryn do Alej Jerozolimskich[4]. Od wschodu i południa graniczy z obszarem Okęcie (podobszary Kolonia Rakowiec, Jadwisin, Kolonia Okęcinek, Okęcie), od zachodu z obszarami Salomea i Stare Włochy (podobszary Wiktoryn i Budki Szczęśliwickie), od północy z obszarem Szczęśliwice[3].
Ponadto w ramach obszaru MSI Okęcie wyróżniany jest obszar Raków (Okęcie Raków) ograniczony ulicami: Komitetu Obrony Robotników, Sekundową i Krakowską. Obszar ten nie sąsiaduje bezpośrednio z obszarem MSI Raków[3].
Raków jest częścią miasta o identyfikatorze SIMC 0918749[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1231, kiedy rycerz Gotard dostał od Konrada mazowieckiego wieś Rakowo. Ten sam rycerz później otrzymał Służew, gdzie powstała parafia, co przyczyniło się do utrwalenia związków miejscowości leżących w pobliżu Sadurki. Kilkadziesiąt lat później z Rakowa wyodrębniła się osada Rakowiec[6], a później Okęcie[7]. Wśród potomków Gotarda była rodzina Rakowskich, szlachty utrzymującej z pracy na roli[7]. Wieś lokował Bolesław IV warszawski w 1447 na prawie chełmińskim[8].
W 1528 wieś liczyła 6 łanów powierzchni. Po okresie posiadania przez Rakowskich wieś należała do różnych rodów. Wśród jej właścicieli byli Stanisław Warszycki[8] czy Antoni Łabęcki[9].
W czasach I Rzeczypospolitej Raków wchodził w skład dóbr ziemskich o zmiennym składzie. Przykładowo, pod koniec XVIII wieku wchodził w skład dóbr Arnolda Anastazego Byszewskiego wraz z Okęciem, Załuskami, Opaczą i Michałowicami[10]. Okolice te ucierpiały w czasie powstania kościuszkowskiego[11], przy czym według danych z 1827 Raków liczył 185 mieszkańców, a więc więcej niż okoliczne wsie, z wyjątkiem Solips[12]. W tym czasie na pograniczu Rakowa i Szczęśliwic powstała osada Zosin[8]. Rozwój obu największych miejscowości okolic – Solips i Rakowa – został zahamowany przez władze carskie, które przystąpiły do budowy Twierdzy Warszawskiej (forty V i VI). Jednocześnie rozwijały się Włochy i Okęcie. Z czasem Okęcie rozrastało się, a wobec zablokowania rozwoju Rakowa, w XIX wieku zdominowało go[13].
W dwudziestoleciu międzywojennym Raków włączono do Okęcia, z wyjątkiem położonej na zachodnim krańcu osady Raków Kolonia[14]. W okresie tym Raków należał do gminy Skorosze[15]. W 1923 przez wschodnią część Rakowa, Szosą Krakowską, poprowadzono linię tramwajową do nowo powstających zakładów lotniczych Škody[16]. 1927 pomiędzy Rakowem a Wiktorynem poprowadzono linię Elektrycznych Kolei Dojazdowych prowadzącą do Grodziska Mazowieckiego[17]. W 1936 Raków przeszedł z parafii służewskiej do nowo erygowanej parafii św. Franciszka z Asyżu na Okęciu. W 1939 wyodrębniono gminę Okęcie, w skład której jako odrębne sołectwo wchodził Raków-Kolonia, natomiast Raków był już wchłonięty przez Okęcie, przez co nowo powstające na terenie dotychczasowego Rakowa obiekty przemysłu transportowego były już określane jako leżące w Okęciu[14]. Od tego czasu Raków dzieli historię z Okęciem, wchodząc od 1951 w skład Warszawy[18].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jako część gminy Okęcie (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199)
- ↑ Obszary MSI. Dzielnica Włochy. [w:] Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2022-11-24].
- ↑ a b c Uchwała Nr 84/XIX/2004 Rady Dzielnicy Włochy m.st. Warszawy z dnia 19 maja 2004r. w sprawie dokonania zmian w uchwale w sprawie wniosku o ustalenie podziału Dzielnicy na 8 obszarów i ich nazewnictwa w celu wdrożenia Miejskiego Systemu Informacji (MSI) na terenie Dzielnicy Włochy [pdf], 2004 [zarchiwizowane z adresu 2018-06-21].
- ↑ Serwis mapowy UM st. Warszawy - referencja [online] (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka systemu TERYT [online].
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 14.
- ↑ a b Gawkowski 2010 ↓, s. 15.
- ↑ a b c Historia Osiedli we Włochach. [dostęp 2014-10-01].
- ↑ Robert Gawkowski, Dawno, dawno temu... na Okęciu i we Włochach [online], s. 24 (pol.).
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 22.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 23.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 25.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 29.
- ↑ a b Gawkowski 2010 ↓, s. 92.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 90.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 89.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 73.
- ↑ Gawkowski 2010 ↓, s. 201.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Raków (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 506.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Gawkowski: Moja Dzielnica Włochy, historia Włoch i Okęcia. Warszawa: Urząd Dzielnicy Włochy m.st. Warszawy, 2010. ISBN 978-83-928365-1-3.
_COA.gif){kind=small}