
Regietów
wieś | |
![]() Nowa prawosławna cerkiew św. Michała Archanioła w Regietowie Niżnym | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności |
115[1] |
Strefa numeracyjna |
18 |
Kod pocztowy |
38-315[2] |
Tablice rejestracyjne |
KGR |
SIMC |
0468186 |
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego ![]() | |
![]() |
Regietów (dodatkowa nazwa w języku rusińskim Реґєтів, trb. Regietiw; 1948–1968 Regetów[3][4]) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie.
Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Regietów leży w pd.-zach. części Beskidu Niskiego w Karpatach Zachodnich. Wieś położona jest w dolinie potoku Regetówka. Od strony pd.-zach. ogranicza ją pasmo Jaworzynki (869 m n.p.m.) i Koziego Żebra (847 m n.p.m.). Od pn. wznosi się nad wsią góra Banne (583 m n.p.m.), od wsch. Rotunda (777 m n.p.m.), zaś od pd.-wsch. Jaworzyna Konieczniańska (881 m n.p.m.). Teren administracyjny wsi sięga na pd. po główny grzbiet wododziałowy Karpat w rejonie Przełęczy Regetowskiej (646 m n.p.m.), którym biegnie państwowa granica polsko-słowacka.[5]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
16 września 1934 Regietów Niżny i Regietów Wyżny połączono w jedną Wieś[6].
Obecnie Regietów Niżny i Regietów Wyżny są integralnymi częściami miejscowości[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obecna wieś Regietów powstała po 1945 w wyniku połączenia dwóch wsi – Regetowa Wyżnego i Regetowa Niżnego. Regetów Niżny, podobnie jak sąsiedni Smerekowiec lokowano na prawie wołoskim w 1521. Regetów Wyżny powstał nieco później bo w drugiej połowie XVI wieku[8].
Obydwie wsie zostały całkowicie wysiedlone po II wojnie światowej w ramach akcji „Wisła”. Później w Regetowie Niżnym powstał PGR i wieś została ponownie zasiedlona, podczas gdy Regetów Wyżny pozostaje do dziś niemal bezludny (spośród pojedynczych zabudowań, warta uwagi jest znajdująca się tutaj prawosławna czasownia Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja[9]).
W Regetowie Niżnym znajdują się dwie prawosławne cerkwie pod wezwaniem św. Michała Archanioła:
- zbudowana w latach 30. XX w. (obecnie nieużytkowana),
- zbudowana w latach 2008–2012 (świątynia filialna parafii w Gładyszowie).
W Regetowie Wyżnym znajdowała się też cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Świątynię zbudowano w 1864, użytkowano do 1947 (tj. do czasu akcji „Wisła”), a w 1955 przewieziono do Żółkiewki w powiecie krasnostawskim. W trakcie montażu na nowym miejscu dokonano przebudowy obiektu. Obecnie jest to parafialny kościół polskokatolicki pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła[10].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[11]:
- cmentarz wojenny nr 48 na górze Jaworzynka,
- cmentarz wojenny nr 51 na górze Rotunda,
- kaplica Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja Cudotwórcy,
- cmentarz (stary).
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Regietowa mieści się studencka baza namiotowa SKPB Warszawa.
Szlaki piesze[edytuj | edytuj kod]
Hańczowa – Kozie Żebro (847 m n.p.m.) – Regietów – Rotunda (771 m n.p.m.) – Zdynia (Główny Szlak Beskidzki)
Regietów – Przełęcz Regetowska (646 m n.p.m.) – Przełęcz Wysowska (610 m n.p.m.) – Blechnarka – Wysowa-Zdrój
Regietów – Rotunda (771 m n.p.m.) – Zdynia (szlak cmentarny poprowadzony tak jak szlak czerwony)
od drogi na Przełęcz Regetowską do cmentarza nr 48 (szlak cmentarny)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane poszczególnych miejscowości. Gmina Uście Gorlickie. [dostęp 2018-08-15].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1091 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 5 (10 lipca 1948) = nr 24 + dod., poz. 46
- ↑ Zarządzenie nr 17 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 lutego 1968 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości i obiektów fizjograficznych (M.P. z 1968 r. nr 6, poz. 34)
- ↑ Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wydanie X, Compass, Kraków 2013, ISBN 978-83-7605-224-3
- ↑ Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Tadeusz M. Trajdos, Osadnictwo na Łemkowszczyźnie, Magury'90, Towarzystwo Karpackie, Warszawa 1990, ss.31 i 33 ISBN 83-85141-05-7
- ↑ zdjęcia czasowni w Regietowie
- ↑ Kościoły drewniane Polska Lubelskie Żółkiewka
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023 .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Regietów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 590 .
- fotografie