Ploniarka aztecka
| Reithrodontomys bakeri | |
| Bradley, Mendez-Harclerode, Hamilton & Ceballos, 2004 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Podrodzaj | |
| Gatunek |
ploniarka aztecka |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Ploniarka aztecka[2] (Reithrodontomys bakeri) – endemiczny gatunek małego gryzonia z rodziny chomikowatych, zasiedlający tereny południowo-zachodniego Meksyku. Został odkryty w 2000 roku w stanie Guerrero, a opisany naukowo w 2004 roku na łamach „Occasional Papers Texas Tech University Museum”[3][4]. Jest zaliczany do gatunków silnie zagrożonych (EN)[1].
Historia odkrycia i badań[edytuj | edytuj kod]
W lipcu 2000 roku w okolicy Filo de Caballo w meksykańskim stanie Guerrero schwytano 3 osobniki gryzonia, którego cechy morfologiczne były zbliżone do cech przedstawicieli Reithrodontomys microdon. Kolejne zwierzęta zostały schwytane w okolicy Omiltemi, miejscowości zlokalizowanej w tym samym stanie, w odległości około 25 km od Filo de Caballo. Naukowców zastanowiło jednak, że miejsca schwytania tych okazów były położone w odległości około 240 km na południe od najbliższej znanej populacji R. microdon. Przeprowadzono dokładniejsze badania morfologiczne oraz pomiary kraniologiczne i porównano je z danymi przedstawicieli tego gatunku. Wymiary zwierząt z Filo de Caballo i Omiltemi wyraźnie odbiegały od wymiarów przedstawicieli R. microdon. Były mniejsze od nich, ale np. w stosunku do podgatunku R. m. wagneri ta różnica była niewielka. Kariotyp schwytanych zwierząt (2n = 52, FN = 50) był zbieżny z zestawem chromosomów komórek R. microdon. Rozstrzygające okazały się wyniki badań filogenetycznych z wykorzystaniem mitochondrialnego genu cytochromu b, które wykazały, że okazy z Guerrero są przedstawicielami odrębnego gatunku z rodzaju Reithrodontomys. Holotyp (z Filo de Caballo, schwytany 20 lipca 2000), w którego skład wchodzi szkielet, skóra i czaszka dorosłego samca został oznaczony numerem Robert D. Bradley 1121 oraz TK93372 i jest przechowywany w zbiorach Texas Tech University Museum[3]. Naukowy opis gatunku został opublikowany w 2004 roku na łamach „Occasional Papers Texas Tech University Museum”[3][4].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Reithrodontomys: rodzaj Reithrodon Waterhouse, 1837; gr. μυς mus, μυoς muos „mysz”[5].
- bakeri: dr. Robert J. Baker (ur. 1942), amerykański biolog[6].
Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]
Reithrodontomys bakeri jest małym gryzoniem, o ciemnobrązowej sierści na grzbiecie, z długim ogonem w kolorze szarym. Sierść u nasady ogona jest rzadka, a na jego końcu mocniejsza. Sierść na uszach wybarwiona jest na szaro, wibryssy są czarne[3].
| Część ciała | wymiar średni |
przedział wymiarów |
|---|---|---|
| tułów z głową | 176,7 mm | 165–185 mm |
| ogon | 100,5 mm | 94–107 mm |
| tylne łapy | 18,5 mm | 17–19 mm |
| ucho | 18,0 mm | 17–19 mm |
| czaszka (najdłuższy wymiar) | 21,7 mm | 21,4–22,4 mm |
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
R. bakeri jest endemitem i jego występowanie ograniczone jest do centralnej części meksykańskiego staniu Guerrero. Zamieszkuje na poziomie powyżej 2150 m n.p.m. Lubi lasy mgliste porośnięte dębami i sosnami[3]. Zasięg występowania jest mniejszy niż 5000 km² i obejmuje mniej niż 5 lokalizacji[1].
Status IUCN[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) w wydanej w 2008 roku edycji Czerwonej księgi gatunków zagrożonych zaliczała R. bakeri do gatunków silnie zagrożonych (EN). Odnotowywane jest zmniejszanie się zasięgu, jak i degradacja siedlisk tych zwierząt[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Reithrodontomys bakeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 243. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e f R.D. Bradley, F. Mendez-Harclerode, M.J. Hamilton, G. Ceballos. A new species of Reithrodontomys from Guerrero, Mexico. „Occasional Papers Texas Tech University Museum”. 231, s. 1-12, 2004. Texas Tech University Museum. ISSN 0149-175X. (ang.).
- ↑ a b Elizabeth Arellano, Francisco X. González-Cozátl, Duke S. Rogers. Molecular systematics of Middle American harvest mice Reithrodontomys (Muridae), estimated from mitochondrial cytochrome b gene sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37, s. 529–540, 2005. Elsevier Science. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.07.02. ISSN 1095-9513. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 602, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 26. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).