Relax (tygodnik)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Relax
Ilustrowany Magazyn Polski
Częstotliwość

tygodnik

Państwo

 Stany Zjednoczone

Adres

5242 West Diversey Avenue, Chicago, Il. 60639

Wydawca

Michał Kuchejda – Chemigraph Co.,Inc.

Język

polski

Pierwszy numer

20 lutego 1981

Ostatni numer

30 czerwca 2006

Redaktor naczelny

Maria Giermek i inni

Liczba stron

68

ISSN

0897-1021

Relax (Ilustrowany Magazyn Polski) – polonijny tygodnik o profilu uniwersalnym, wydawany w Chicago w latach 1981–2006.

Początki i kolportaż[edytuj | edytuj kod]

Kreatorem tygodnika był Michał Kuchejda, właściciel firmy poligraficznej Chemigraph Co.,Inc. w Chicago, późniejszy wydawca „Dziennika Chicagowskiego”, „Gazety Polskiej” i „Dziennika Nowojorskiego”. Pierwotnie siedziba redakcji „Relaxu”[1][2] i drukarni mieściła się w Chicago w Graphic Arts and Printing Service przy 3024 North Cicero. Gdy pod ciężarem maszyn drukarskich zawalił się strop, nastąpiła zmiana adresu na 5800 West Fullerton, lecz ze względu na panującą tam ciasnotę, redakcję i drukarnię ostatecznie przeniesiono pod adres 5242 West Diversey Avenue[3].

Pierwszy numer polonijnego „Relaxu” (nie mylić z Magazynem Komiksów „Relax”[4] wydawanym w Polsce 1976-1981), ukazał się w Chicago 20 lutego 1981. Spośród wydrukowanych ponad stustronicowych 5000 egzemplarzy, sprzedano 650 sztuk. Początkowo magazyn ukazywał się jako miesięcznik. Było to pierwsze pismo o lżejszym charakterze niż wydawane wówczas „Dziennik Związkowy” i „Gwiazda Polarna”. Po „Relaxie” pojawiły się: „Panorama”, „Rewia”, „Kurier”, „Alfa” i inne. Od 8 września 1984 periodyk zmienił szatę graficzną i tryb wydawania na tygodniowy. Zainteresowanie magazynem sukcesywnie wzrastało i nakład zwiększono do kilkunastu-kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy. Kolportowany był w Nowym Jorku i w innych większych skupiskach polonijnych w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W samym Chicago do sieci sprzedaży należało 250 punktów, takich jak Księgarnia Polonia, Bristol Deli, Mikołajczyk Deli, Bacik Deli, Iris Grocery, Lotus Bakery, Krakus Deli. Kolportażem zajmowała się firma Marka Socika[5].

Grupa docelowa i profil[edytuj | edytuj kod]

Główną i najbardziej zainteresowaną bazą czytelników była imigracja z początku lat 80. XX wieku, której "Relax" dostarczał informacji o sytuacji politycznej i gospodarczej w Polsce – z kraju jej młodości. Wydawca utrzymywał uniwersalny profil: rozrywkowo-społeczno-polityczno-kulturalny. Kładł duży nacisk na staranne opracowanie graficzne, za które odpowiadali Tadeusz Torzecki, Małgorzata Turska, Tadeusz Troczyński. Zdjęcia na okładki dostarczali Wiesław Leżanka i Jerzy Malinowski[6]. Eksperymentowano z kolorowymi wkładkami: Karnawał w Rio, wydania sportowe – Mexico-86. Stopniowo, tygodnik wrósł w środowisko polonijne na ćwierć wieku[3].

Oprócz materiałów typowo rozrywkowych, takich jak teksty humorystyczne, krzyżówka, horoskop, magazyn zamieszczał komentarze na temat sytuacji polityczno-gospodarczej w Polsce i przedruki z prasy krajowej, opisy podróży autorstwa Jana Fijora, Olgierda Budrewicza. Stanisław Błaszczyna pisał relacje z podróży i recenzje z wydarzeń kulturalnych. Dużo miejsca poświęcano na zagadnienia społeczne związaną z problemami Polonii, dotyczących legalizacji pobytu, uzyskiwania obywatelstwa, przystosowywania się do nowego środowiska amerykańskiego na stałe lub tymczasowo, biznesu. Dział sportu redagował Wiesław Książek.

Redaktorzy i współpracownicy[edytuj | edytuj kod]

"Relax" w stopce redakcyjnej nie wymieniał funkcji redaktora naczelnego. Pełnili ją (w kolejności, do 1992): Maria Giermek, Wojciech Wierzewski, Andrzej Heyduk, Anna Czerwińska, Barbara Woźniak, i później inni. W ciągu 25 lat funkcjonowania tygodnika na polonijnym rynku, grono członków zespołu redakcyjnego, współpracowników i korespondentów, pochodzących zarówno spośród Polonii amerykańskiej, jak i z Polski, zwiększyło się do kilkuset osób[5]. Wśród nich znaleźli się (w kolejności alfabetycznej):

Wojciech Białasiewicz[7], Stanisław Błaszczyna[8][9][10], Marek Bober[11], Stan Borys, Olgierd Budrewicz, Anna i Edward Czerwińscy, Piotr Domaradzki, Edward Dusza[12], Grażyna i Jan Fijor, Maria Giermek-Roycewicz, Anthony Hewlett, Andrzej Heyduk, Maciej Iłowiecki, Ewa Junczyk-Ziomecka, Wiesław Kaczmarek, Jacek Kalabiński, Ryszard Józef Kijak[13], Andrzej Krauze, Mirosława Maria Kruszewska[14], Wiesław Książek, Andrzej Kulka[15], Lech Lechowicz, Wiesław Leżanka[16], Adam Lizakowski[17][18], Zofia Łętkowska, Wiesław Magiera-Jankowski, Lidia Matuszyńska, Jacek J. Nieżychowski, Magda Nowak, Mirosław Nowak, Krzysztof Nowiński, Róża Nowotarska, Bożena Anna Palus-Davenport, Aleksander Piekarski, Zofia Ritter, Andrzej Rogalski, Jerzy Ros, Barbara Ryży, Wojciech Sawicki, Marek Sojka, Krzysztof L. Tomaszewski, Marzena Torzecka, Tadeusz Torzecki, Małgorzata Turska, Tadeusz Troczyński[19], Ludwik Wagner, Andrzej Wąsewicz[20], Wojciech Wierzewski[21], Maciej Wierzyński, Barbara Woźniak, Mateusz Wyrwich, Krzysztof Wyrzykowski, Leszek Zieliński, Mariusz Ziomecki, Zbigniew A. Żukowski.

W PRL tygodnik „Relax” był objęty zakazem przywozu na podstawie art. 13 ust, 1,3 Prawa celnego (jednolity tekst ogłoszony w Dz.U. Nr 57 poz. 290, z roku 1984), ponieważ zawierał treść szkodliwą dla dobra i interesów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[22].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. MEDIA POLONIJNE W USA [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2021-04-07].
  2. Katalog WWW - Organizacje Polonijne [online], www.fema.krakow.pl [dostęp 2021-04-07].
  3. a b Wiesław Książek, Relaxowe wspominki, „Relax” (Nr 10 (365)), Chicago: Michał Kuchejda, Chemigraph Co.Inc., 9 marca 1991, s. 32, ISSN 0897-1021.
  4. Magazyn „Relax” (1976–1981) i jego losy - Rocznik Historii Prasy Polskiej - PAN Czytelnia Czasopism [online], journals.pan.pl [dostęp 2021-04-07].
  5. a b Red., Niepełna lista, „Relax” (Nr 10 (365)), Chicago: Michał Kuchejda – Chemigraph Co.,Inc., 9 marca 1991, s. 67, ISSN 0897-1021.
  6. Beata Kozidrak na zdjęciu sprzed 32 lat. Ale ona była szalona! Insta [online], plejada.pl, 14 sierpnia 2018 [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  7. Nie żyje Wojciech Białasiewicz, były redaktor naczelny "Dziennika Związkowego" z Chicago [online], Press.pl [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  8. Prasa o Edycie Geppert [online], www.egeppert.com [dostęp 2021-04-07].
  9. AUTOR [online], MOJE PODRÓŻE Z NIKONEM, 29 października 2009 [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  10. Anna D. Ordyczynska, Sylwetki Leżajszczan: Błaszczyna Stanisław [online], Sylwetki Leżajszczan, 2 września 2019 [dostęp 2021-04-07].
  11. Marek Bober Encyklopedia Emigracji Videofact [online], www.videofact.com [dostęp 2021-04-07].
  12. Internet nie wyeliminuje czytelniczej tradycji" [online], Dziennik Związkowy | Polish Daily News, 17 października 2008 [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  13. Kulkomiot i antyneoplastony [online], Służba Zdrowia [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  14. Mirosława Maria Kruszewska – Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie [online], www.zppno.org [dostęp 2021-04-07].
  15. Exotica Travel - Wycieczki: USA, Ameryka Łacińska, Hawaje, Pakiety Wakacyjne na Karaibach, Ameryka Południowa, Azja i Afryka [online], www.andrzejkulka.com [dostęp 2021-04-07].
  16. Tarnowskie Towarzystwo Fotograficzne [online], ttf.art.pl [dostęp 2021-04-07].
  17. Adam LIZAKOWSKI – Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku [online], www.ppibl.ibl.waw.pl [dostęp 2021-04-07].
  18. Pisarze pl Admin, Jerzy Sikora – Grupa poetycka „Niezapłacony Rent” z Chicago* | Pisarze.pl [online] [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  19. Pożegnanie z Tadeuszem [online], www.superkalejdoskop.com [dostęp 2021-04-07].
  20. Andrzej Wąsewicz, Chicagowskie Radio dla Ciebie, Express Publishing Corp, 1998, OCLC 751034489 [dostęp 2021-04-07].
  21. Zmarł w Chicago dr Wojciech Wierzewski [online], Dziennik Związkowy | Polish Daily News, 14 grudnia 2008 [dostęp 2021-04-07] (pol.).
  22. Red., Owoc zakazany, „Relax” (Nr 10 (365)), Chicago: Michał Kuchejda – Chemigraph Co.,Inc., 9 marca 1991, s. 67, ISSN 0897-1021.