Rewolta w Albanii (1844)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rewolta w Albanii
Czas

1844

Terytorium

Kosowo
Macedonia

Wynik

zwycięstwo wojsk osmańskich

Strony konfliktu
Imperium Osmańskie powstańcy albańscy
Dowódcy
Omer Pasza Dervish Cara
Sulejman Vokshi
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane nieznane
brak współrzędnych

Rewolta w Albanii 1844 (alb. Kryengritja e Dervish Carës) – szereg wystąpień o charakterze antyosmańskim, do których doszło w Kosowie i we wschodniej Albanii u schyłku 1843 i w 1844.

Przebieg wydarzeń[edytuj | edytuj kod]

W 1843 władze osmańskie rozpoczęły realizację reform Tanzimatu na ziemiach zamieszkanych przez Albańczyków. Oznaczało to w praktyce podwyższenie zobowiązań podatkowych i zwiększenie świadczeń wojskowych. Do pierwszych starć ludności albańskiej z urzędnikami tureckimi doszło latem 1843 na targu w Prizrenie. Kiedy pod koniec roku jednostki osmańskie podjęły próbę rekrutacji Albańczyków do armii wybuchł otwarty bunt. Powstanie, na czele którego stanął dezerter z armii osmańskiej Dervish Cara ogarnęło okolice Skopje i Tetowa. Sztab powstańczy ulokował się w Gostiwarze. W lutym 1844 siły powstańcze liczące ponad 10 000 ludzi wkroczyły do Skopja. Tam też powstała rada naczelna powstania, a emisariusze zostali skierowani do Kosowa, aby agitować za rozszerzeniem powstania. Wiosną powstańcy opanowali Peje, Gjakove i Prizren, docierając do Szkodry. Spod władzy osmańskiej wyzwolono większość obszaru Kosowa. Zamknięte w twierdzach garnizony osmańskie nie prowadziły w tym czasie efektywnych działań przeciwko powstańcom.

W maju 1844 Porta skierowała do stłumienia powstania siły liczące 32 000 żołnierzy, pod dowództwem Omera Paszy. Punktem koncentracji oddziałów osmańskich stał się Monastir, skąd ruszyły w kierunku zachodniej Macedonii. Oddziały osmańskie wspierały oddziały nieregularne, rekrutowane spośród klanów północnej Albanii. Kluczowe znaczenie miała bitwa na przełęczy Katllanova (18 maja), w czasie której Turcy dysponujący artylerią przełamali pozycje albańskie. Zwycięstwo otworzyło oddziałom Omera Paszy drogę do Skopja. Do końca czerwca likwidowano ostatnie ogniska powstańcze, aresztując jego uczestników. Dervish Cara i 28 innych uczestników powstania stanęło przed sądem, który skazał ich na karę śmierci. Karę tę zamieniono z czasem na dożywotnie więzienie.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jeton Sallahu: Lufta e shqiptarëve për autonomi: kryengritja e Dervish Carës. Prisztina: 2015. ISBN 978-9951-06-553-5. (alb.).
  • Fatmir Sulejmani: Kryengritja e Dervish Carës. Tetowo: 2012. ISBN 978-608-65308-2-2. (alb.).