Rewolucja konserwatywna
|
Nurty i kierunki
Konserwatyści na świecie
Konserwatyści w Polsce
Tematy powiązane
|
Rewolucja konserwatywna – szeroki konserwatywny nurt intelektualny występujący w Niemczech, przede wszystkim w okresie Republiki Weimarskiej. Jego przedstawiciele reprezentowali często bardzo odmienne stanowiska polityczne i ideologiczne, łączył ich jednak nacjonalizm, antymarksizm i antyliberalizm. Punktem wspólnym była także niechęć do Republiki Weimarskiej, która w optyce przedstawicieli ruchu była bądź tworem sztucznie narzuconym narodowi niemieckiemu, bądź sztucznym przeniesieniem republikańskiej formy rządów w okres historyczny, w który stała się ona polem dla populizmów i rządów motłochu. W większości jednak odrzucali możliwość restauracji cesarstwa niemieckiego, wypatrując raczej w przyszłości nowoczesnej, a przy tym konserwatywnej, formy rządu. Choć wielu rewolucyjnych konserwatystów wspierało intelektualnie narodowy socjalizm, po roku 1933 ich znaczenie było marginalne.
W opinii Franciszka Ryszki, rewolucyjny konserwatyzm zdefiniować można – w ujęciu negatywnym – jako „kierunek wyrażający antytezę dorobku wielkiej rewolucji francuskiej, tzn. antytezę liberalizmu, demokracji parlamentarnej, kosmopolityzmu, pacyfizmu, wilhelmińskiego Schlaraffenland, a także >>ubocznych produktów<< XIX w. – marksizmu i… anarchizmu, tak bowiem osądzano je w tym gronie”. Cechą wyróżniającą tego nurtu był natomiast „mistyczny, irracjonalny nacjonalizm, wzbogacony wszakże o elementy socjalne”[1].
XX-wieczny konserwatyzm rewolucyjny w Niemczech wyrastał korzeniami z nacjonalistycznego konserwatyzmu Paula de Lagarde i Juliusa Langbehna. W ich rozumieniu rzeczywistość jest tak skażona, że tradycyjny postulat konserwatyzmu, opowiadający się za powolną zmianą i zachowaniem zastanego porządku, był całkowicie nie do zastosowania. Opowiadali się oni za powrotem do przeszłej rzeczywistości średniowiecznego cesarstwa. W dużej mierze odpowiadało to odczuciom rewolucyjnych konserwatystów, którzy opowiadali się za odrzuceniom tego co „przeszłe”, a zachowaniem tego co „niezmienne”. Nie cofając się przed drogą rewolucyjnego, krwawego przewrotu.
Najważniejsi reprezentanci[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ F. Ryszka, Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław 1985, s. 91-92.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- W. Kunicki (red.), Rewolucja konserwatywna w Niemczech 1918-1933, Poznań 1999.
- M. Maciejewski, Niemieckie elity a hitleryzm. O stosunku rewolucyjnych konserwatystów do nazizmu w Rzeszy demokratycznej i hitlerowskiej, Wrocław 1994.
- F. Ryszka, Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław 1985, s. 90-99.
