Bagno Chlebowo

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bagno Chlebowo
Ilustracja
Jedna z większych torfianek
rezerwat torfowiskowy
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Mezoregion

Kotlina Gorzowska

Data utworzenia

1959

Akt prawny

M.P. z 1959 r. nr 62, poz. 320

Powierzchnia

4,63 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie gminy Ryczywół
Mapa konturowa gminy Ryczywół, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Bagno Chlebowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bagno Chlebowo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Bagno Chlebowo”
Położenie na mapie powiatu obornickiego
Mapa konturowa powiatu obornickiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bagno Chlebowo”
Ziemia52°43′56,4″N 16°45′05,4″E/52,732333 16,751500
Multimedia w Wikimedia Commons

Rezerwat przyrody Bagno Chlebowo (dawniej: Wielka Płonka[1]) – torfowiskowy rezerwat przyrody położony w gminie Ryczywół, powiecie obornickim (województwo wielkopolskie). Znajduje się na terenie Puszczy Noteckiej, w pobliżu szosy z Obornik do Wałcza, 10 km na północny zachód od Obornik, po południowej stronie wsi Chlebowo[2].

Informacje podstawowe[edytuj | edytuj kod]

Został utworzony w 1959 na powierzchni 4,42 ha[3] (obecnie podawana wielkość rezerwatu to 4,63 ha[4]). Przedmiotem ochrony jest torfowisko wysokie o budowie dolinkowo-kępowej z charakterystycznymi zespołami roślin bagiennych[5]. Łączna powierzchnia całego torfowiska to około 300 ha[6]. Odwadniane jest przez Kanał Ludomicki[7].

Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej[8].

Podstawy prawne i badania naukowe[edytuj | edytuj kod]

  • Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 19 czerwca 1959 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M. P. z 1959 r. Nr 62, poz. 320)[6]
  • Obwieszczenie Woj. Wielkopolskiego z dnia 4 października 2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 123, poz. 2401)
  • Zarządzenie Nr 13/11 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 12 kwietnia 2011 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Bagno Chlebowo” (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 162, poz. 2644)

Pierwsze badania naukowe (florystyczne) na tym obszarze prowadzono w latach 1933 i 1937. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza posiada pojedyncze egzemplarze zielnikowe z tego obszaru z okresu międzywojennego, będące cennym materiałem porównawczym[9].

Charakter obszaru[edytuj | edytuj kod]

Teren ten jest największym torfowiskiem wysokim (typu atlantyckiego) na terenie Wielkopolski, silnie wyeksploatowanym poprzez wydobywanie torfu. Powstał w wyniku zatamowania odpływu wód polodowcowych przez wydmy nawiane od strony południowej. Rezerwat zajmuje jedynie niewielką, środkową część obszaru – nieckowate zagłębienie wypełnione torfiankami, przy czym centralna część kompleksu to martwe torfowisko wysokie[9]. Całość otaczają wydmy (m.in. Orle i Krzywe Góry[1]), torfowiska przejściowe, zarośla, łąki, pola uprawne i lasy – bory sosnowe z wrzosowiskami i murawami napiaskowymi. Na terenie rezerwatu i w okolicy wyodrębniono 45 typów zbiorowisk roślinnych (19 z nich jest zagrożonych w skali regionu)[10].

Flora i fauna[edytuj | edytuj kod]

Flora[edytuj | edytuj kod]

Opisano tutaj około 350–400 gatunków roślin naczyniowych (5 zagrożonych w Polsce i 29 w Wielkopolsce), 66 gatunków mszaków (11 z nich to torfowcowate - kilka rzadkich w Polsce i Wielkopolsce). 84% stanowią gatunki rodzime[9]. Liczne stanowiska posiada rosiczka okrągłolistna. Poza tym obficie występują torfowiec kończysty, torfowiec magellański, żurawina błotna, wełnianka pochwowata, wełnianka wąskolistna, bagno zwyczajne, borówka brusznica, wrzos pospolity, modrzewnica zwyczajna i olsza czarna. Fantazyjne kształty przybierają rosnące nad torfiankami brzozy brodawkowate i omszone[1][2][5][11]. Niektóre z roślin ustępują z torfowiska, czego przykładem są m.in.: modrzewnica zwyczajna, bażyna czarna (w 2013 nieliczne żywe pędy), czy borówka bagienna. Gatunki inwazyjne to m.in.: aronia śliwolistna i czeremcha amerykańska[9].

Fauna[edytuj | edytuj kod]

Na terenie rezerwatu i w okolicy występują m.in.: dzik, sarna, jeleń, bóbr europejski, bocian biały, żuraw, kobuz, głowienka, gągoł, kania ruda, bielik zwyczajny (zalatujący), zaskroniec zwyczajny, żaba jeziorkowa, łątkowate, zalotka większa i lin. Żmija zygzakowata ma tu najliczniejszą populację w Wielkopolsce[10][12]. Na terenie kompleksu prowadzona jest gospodarka łowiecka i regularnie dokarmia się tutaj zwierzęta[9].

Zagrożenia przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]

Teren był eksploatowany gospodarczo (torf) od końca XIX wieku, co spowodowało znaczącą degradację przyrodniczą obszaru, a prace wydobywcze i melioracja nadal częściowo trwają (poza rezerwatem). Skutkiem tych działań jest obniżenie poziomu wód gruntowych. Innymi problemami dotykającymi ten teren są: przenawożenie i zarastanie łąk, penetracja turystyczna (wędkarska), nielegalne wyrzucanie odpadów i transport torfu[10]. Większość torfianek posiada prywatnych właścicieli[12].

Obszar Natura 2000[edytuj | edytuj kod]

Bagno Chlebowo i okolice stanowią też specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 o powierzchni 465,3 ha (nr PLH300016)[10], zatwierdzony 12 grudnia 2008[13].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Na teren rezerwatu nie prowadzą żadne znakowane szlaki turystyczne. Dojazd samochodem tylko drogami gruntowymi (piaszczystymi) do Chlebowa (np. przez Lipę), a dalej pieszo. Najlepszą porą na odwiedziny jest maj i początek czerwca, kiedy to masowo kwitnie bagno zwyczajne, pokrywając teren białymi kwiatami, co przypomina kobierzec śniegu[14].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Jedna z największych torfianek
    Jedna z największych torfianek
  • Torfianka
    Torfianka
  • Torf na brzegu torfianki
    Torf na brzegu torfianki
  • Torf
    Torf
  • Zapadlisko torfu
    Zapadlisko torfu
  • Droga na terenie bagna
    Droga na terenie bagna
  • Prywatne torfianki
    Prywatne torfianki
  • Brzeg jednej z torfianek, kobierzec mchów
    Brzeg jednej z torfianek, kobierzec mchów
  • Bagna
    Bagna
  • Bagna
    Bagna
  • Kobierzec mchów
    Kobierzec mchów
  • Brzozy
    Brzozy

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Paweł Anders, Władysław Kusiak, Puszcza Notecka, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań, 2011, s.106, ISBN 978-83-7272-242-3
  2. ↑ a b praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s.13, ISBN 83-01-10630-1
  3. ↑ Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 19 czerwca 1959 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. z 1959 r. nr 62, poz. 320)
  4. ↑ Rezerwat przyrody Bagno Chlebowo. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-01-20].
  5. ↑ a b Władysław Kusiak, Paweł Anders, Puszcza Notecka - Leśny Kompleks Promocyjny - mapa przyrodniczo-turystyczna (z treścią merytoryczną), Przegląd Leśny, Poznań, 2004, ISBN 83-905941-9-6
  6. ↑ a b praca zbiorowa, Przegląd wielkopolskich zabytków przyrody, PiWRL, Poznań, 1966, s.217
  7. ↑ e-szkoła. [dostęp 2013-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  8. ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Bagno Chlebowo”. [w:] Dz. Urz. Województwa Wielkopolskiego poz. 3907 [on-line]. 2017-05-13. [dostęp 2019-01-20].
  9. ↑ a b c d e Zbigniew Celka, Piotr Szkudlarz, Natalia Olejnik, Maciej Jędrzejczak, Dynamika dendroflory torfowiska silnie przekształconego przez człowieka na przykładzie kompleksu „Bagna” koło Chlebowa (północna Wielkopolska), w: Materiały konferencyjne. Konferencja naukowa Biologia i Ekologia Roślin Drzewiastych, Kórnik-Poznań, 21-23.10.2013, PAN/Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2013, s.116-117, ISBN 978-83-63400-90-3
  10. ↑ a b c d Eko.org
  11. ↑ praca zbiorowa, Przegląd wielkopolskich zabytków przyrody, PiWRL, Poznań, 1966, s.217-218
  12. ↑ a b Grzegorz Wróblewski, Bagno Chlebowo, Wiadomości Wędkarskie, nr 9/2013, s.67-69, ISSN 0137-8104
  13. ↑ ZPKWW, s.120. [dostęp 2013-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-16)].
  14. ↑ praca zbiorowa, Przegląd wielkopolskich zabytków przyrody, PiWRL, Poznań, 1966, s.218
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bagno_Chlebowo&oldid=69936859”