Rezerwat przyrody Las Murckowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Las Murckowski
Ilustracja
Fragment rezerwatu
rezerwat leśny
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Katowice

Mezoregion

Wyżyna Katowicka

Data utworzenia

18 grudnia 1953

Akt prawny

M.P. z 1954 r. nr 1, poz. 18

Powierzchnia

141,56 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Las Murckowski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Las Murckowski”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Las Murckowski”
Ziemia50°11′15″N 19°03′05″E/50,187500 19,051389

Rezerwat przyrody „Las Murckowski”leśny rezerwat przyrody chroniący pozostałości dawnej Puszczy Śląskiej, znajdujący się w Katowicach.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Został utworzony 18 grudnia 1953 roku na powierzchni 7,04 ha, a w 1989 powiększony do 100,67 ha. Po kolejnym powiększeniu z 2022 obejmuje powierzchnię 141,56 ha[1]. Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej[2]. Każdy z fragmentów rezerwatu otoczony został strefą ochronną tzw. otuliną, której łączna powierzchnia stanowi 256,06 ha[3].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat składa się z trzech części. W ramach powiększenia rezerwatu z 2022 r. włączona w jego obszar została nowa część lasu (wysunięta najdalej na wschód) o powierzchni 14,72 ha, dotychczasowa część wschodnia została poszerzona do 119,78 ha. Zachowany bez zmian został najstarszy, zachodni fragment o powierzchni 7,06 ha[4].

Fragment rezerwatu graniczący z kopalnią „Murcki” i drogą stanowi najstarszą część rezerwatu, odgraniczony jest czteropasmową drogą szybkiego ruchu Katowice-Bielsko Biała (ulica Bielska) z druga częścią rezerwatu (powiększenie z 1989 r.).

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Obszar rezerwatu posiada urozmaiconą rzeźbę terenu. Znajduje się on na stokach Wzgórza Wandy (350 m n.p.m.) pofałdowanych dolinami potoków. Na terenie rezerwatu znajdują się źródliska potoku Przyrwa. Na obszarze rezerwatu rośnie bukowy starodrzew mający ponad 150 lat z licznymi pomnikowymi okazami buków i dębów. Bogaty jest świat zwierzęcy, reprezentowany m.in. przez wiele gatunków ssaków i ptaków.

Cel ochrony[edytuj | edytuj kod]

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i społecznych fragmentu lasu mieszanego o cechach naturalnych, położonego w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji miejskiej[4].

Szata roślinna[edytuj | edytuj kod]

Flora naczyniowa rezerwatu liczy 210 gatunków, w tym objęte ochroną ścisłą i częściową.

Gatunki roślin objęte ochroną ścisłą:

Gatunki roślin objęte ochroną częściową:

Dominującym zespołem roślinnym jest kwaśna buczyna niżowa (Luzulo pilosae-Fagetum). W warstwie podszytu rośnie: jarzębina, kruszyna, dziki bez czarny, bez koralowy. W runie występują: śmiałek pogięty, kosmatka owłosiona, nerecznica krótkoostna, konwalijka dwulistna, sałatnik leśny, borówka czarna.

Mykobiota[edytuj | edytuj kod]

Na terenie rezerwatu spotyka się chronione gatunki grzybów:

Mszaki[edytuj | edytuj kod]

W wyniku przeprowadzonych w latach 1995-1997 badań briologicznych ustalono, że brioflora rezerwatu liczy 7 gatunków wątrobowców i 45 gatunków mchów. Jako najrzadsze w skali regionu określono: Atrichum angustatum, Aulacomnium androgynum, Brachythecium campestre, Callicladium haldanianum, Calypogeia azurea, Calypogeia integristipula, Dicranella cerviculata, Diphyscium foliosum, Pseudotaxiphyllum elegans i Scapania irrigua. Florystycznie najuboższe były siedliska wodne i bagienne, gdzie zidentyfikowano cztery gatunki mszaków. Najbogatsze były zaś siedliska naziemne, na których stwierdzono 31 gatunków[5].

Świat zwierzęcy[edytuj | edytuj kod]

Bogactwo świata zwierzęcego reprezentują m.in.:

Rzadkie gatunki zwierząt są reprezentowane przez 33 gatunki objęte ochroną prawną.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Zagrożeniem dla rezerwatu, a zwłaszcza jego części położonej na zachód od ul. Bielskiej, jest niekorzystne oddziaływanie ruchu samochodowego, sąsiednich terenów przemysłowych i rekreacyjnych oraz wpływów podziemnej eksploatacji węgla (prognozowane odkształcenia II i III kategorii oraz osiadania do 6 m)[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kamil Zatoński: Katowicki rezerwat przyrody Las Murckowski powiększony o 40 hektarów. wkatowicach.eu, 25 listopada 2022. [dostęp 2022-12-01].
  2. Rezerwat przyrody Las Murckowski. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-14].
  3. Rezerwat przyrody Las Murckowski powiększony o 40 ha - Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach - Portal Gov.pl, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach [dostęp 2023-01-27] (pol.).
  4. a b Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 22 listopada 2022 r., opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego z 23 listopada 2022 r. poz. 7459, w sprawie rezerwatu przyrody „Las Murckowski”. - Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach - Portal Gov.pl, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach [dostęp 2023-01-27] (pol.).
  5. A. Stebel, Mszaki rezerwatu przyrody 'Las Murckowski' w Katowicach (Wyżyna Śląska), „Archiwum Ochrony Środowiska” (Vol. 24, no. 1), 1998, s. 141–149, ISSN 0324-8461 [dostęp 2021-06-02] (pol.).
  6. „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego II edycja. Część I. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego”. [1]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]