Rezerwat przyrody Zoborská lesostep

Rezerwat przyrody Zoborská lesostep

Národná prírodná rezervácia Zoborská lesostep

Państwo	Słowacja
Kraj	nitrzański
Mezoregion	Trybecz
Data utworzenia	1952
Powierzchnia	23,08 ha
Położenie na mapie kraju nitrzańskiego Zoborská lesostep
Położenie na mapie Słowacji Zoborská lesostep
48°20′56″N 18°05′44″E

Rezerwat przyrody Zoborská lesostep (słow. Národná prírodná rezervácia Zoborská lesostep) – rezerwat przyrody, zlokalizowany na zach. stokach góry Zobor w grupie górskiej Trybecz na Słowacji. Powierzchnia 23,08 ha.

Położenie

Leży ok. 1 km na zach. od szczytu Zoboru. Jego tereny, leżące na wysokości od ok. 350 do ok. 435 m n.p.m., obejmują stoki łagodnie opadające z grzbietu biegnącego od Zoboru na pn.-zach, na Meškov vrch (449 m n.p.m.), ku południu i południowemu zachodowi. Tereny rezerwatu leżą na obszarze katastralnym miasta Nitra, w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Ponitrie.

Historia

Rezerwat powstał w 1952 r., pierwotnie pod nazwą „Svorad”. Pierwotnie zajmował powierzchnię 24,43 ha w granicach katastralnych wsi Dražovce w powiecie Nitra. Nowelizacja nastąpiła rozporządzeniem Ministerstwa Kultury SSR nr 472/1986-32 z dnia 31 stycznia 1986 r. (z ważnością od 1 maja 1986 r.). W rezerwacie obowiązuje 5 (najwyższy) stopień ochrony.

Charakterystyka terenu

Głębsze podłoże terenu rezerwatu tworzą granity, na nich spoczywają wapienne utwory jurajskie, widoczne w postaci różnych formacji skalnych (wieże, ścianki, stopnie) z wyraźnymi formami krasowymi (lapiaz). Wytworzyła się w nich nawet niewielka Svoradova jaskyňa. Lokalnie występują skały kwarcytowe.

Z punktu widzenia klimatycznego teren rezerwatu należy do najsuchszych i najcieplejszych rejonów Słowacji. Jako najcenniejszy uznano właśnie skalno-trawiasty, nasłoneczniony fragment stoku nad wymienioną jaskinią.

Flora

Występujące w rezerwacie zespoły leśne to dąbrowy i lasy dębowo-grabowe z wyspowo występującymi skupiskami dębu omszonego. Na kwaśnym podłożu dominuje dąb bezszypułkowy. W krzaczastych zespołach lasostepu na wapiennym podłożu rosną tu m.in. wiśnia wonna (antypka), kalina hordowina, trzmielina brodawkowata.

Na trawiastych i skalno-trawiastych stokach rosną m.in.: kosaciec niski, miłek wiosenny, sasanka wielkokwiatowa, wieczornik żałobny, dyptam jesionolistny, żeleźniak bulwiasty, oman Inula oculus-christi L., ortanta żółta. Północną granicę występowania ma tu bardzo rzadki, krytycznie zagrożony, endemiczny gatunek tobołków Thlaspi jankae, a zachodnią granicę rozprzestrzenienia na Słowacji tojad południowy. Występują tu także białokwiatowa odmiana maku wątpliwego, czosnek kulisty, oman szorstki, lepnica wąskopłatkowa, jurinea miękka (Jurinea mollis (L.) Reichb.), rzadka Trinia glauca z rodziny selerowatych i przytulinka Cruciata pedemontana. Zespoły roślinne występujące na wapieniach wyraźnie kontrastują z uboższymi w gatunki formacjami na podłożu kwarcytowym.

Fauna

Występuje tu zwłaszcza wiele gatunków ciepło- i sucholubnych. Spośród gadów są to m.in. wąż Eskulapa i jaszczurka zielona. Rezerwat jest również znany z wielkiego bogactwa kserotermicznych gatunków owadów, zwłaszcza prostoskrzydłych, motyli i chrząszczy. Z tych pierwszych należy wymienić niezdarkę dziewicę i siodlarkę stepową z rodziny pasikonikowatych, z motyli – niepylaka mnemozynę, z chrząszczy – związanych z dąbrowami jelonka rogacza i kozioroga dębosza. Z innych interesujących gatunków należy wymienić modliszkę zwyczajną i największego słowackiego pająka Hogna singoriensis z rodziny pogońcowatych.

Cel ochrony

Celem ochrony jest zachowanie i ochrona łąki, miejscami przypominających step oraz lasostep na skalistym, wapiennym podłożu z sucholubną oraz ciepłolubną florą i fauną, w grupie górskiej Trybecz, cennych z punktu widzenia naukowego i kulturalno-wychowawczego.

Turystyka

Północno-wschodnim skrajem rezerwatu przechodzi zielony szlak turystyczny ze szczytu Zobora do Dražovców. Zachodnim skrajem rezerwatu biegnie natomiast szlak żółty z Podhoran do Nitry.

Zobacz też

• Rezerwat przyrody Žibrica – w pobliżu, podobny przedmiot ochrony