Richard Lynch

Richard Lynch
Imię i nazwisko	Richard Hugh Lynch
Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1940 ; Brooklyn
Data i miejsce śmierci	19 czerwca 2012 ; Palm Springs
Zawód	aktor, producent
Współmałżonek	Béatrix Lynch; (19??-19??; rozwód); 1 dziecko; Lily Lynch; (?-?)
Lata aktywności	1965–2012

Richard Hugh Lynch^[1] (ur. 12 lutego 1940 w Brooklynie, zm. 19 czerwca 2012 w Palm Springs^[2] (niektóre źródła podają Yucca Valley^[3]) – amerykański aktor i producent filmowy i telewizyjny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w nowojorskim w Brooklynie^[4] w irlandzkiej rodzinie rzymskokatolickiej. Miał starszego brata Barry’ego J. (ur. 23 stycznia 1944)^[5], który został także aktorem. Przez cztery lata służył w United States Marine Corps^[6]. Uczył się aktorstwa w Herbert Berghof Studios na Manhattanie i konserwatorium Actors Studio.

W 1967 w nowojorskim Central Parku, pod wpływem narkotyków LSD, podpalił się, stąd pozostały na jego ciele blizny^[7]^[8].

W 1965 zadebiutował na Broadwayu jako Ludwik XIII w sztuce Johna Whitinga Demony^[9]. W 1970 wystąpił w produkcji off-broadwayowskiej Jednorazowa przygoda hałaśliwego pasażera (One Night Stands of a Noisy Passenger)^[10] w roli u boku Roberta De Niro, Diane Ladd i Sally Kirkland^[11].

Karierę ekranową rozpoczął w 1973^[12] od występu w roli Rileya w dramacie Jerry’ego Schatzberga Strach na wróble (Scarecrow). Stał się znany z małego ekranu dzięki telewizyjnym postaciom w serialach science fiction, w tym Battlestar Galactica (1978) i Star Trek: Następne pokolenie (1993).

W 1982 za kreację złego króla Titusa Cromwella w filmie Alberta Pyuna Miecz i czarnoksiężnik (The Sword and the Sorcerer) Academy of Science Fiction, Fantasy and Horror Films przyznała mu nagrodę Saturna.

Dzięki charakterystycznemu wyglądowi grał role czarnych charakterów w filmach, m.in.: Strach na wróble, Mały Nikita czy Halloween^[13]^[14].

Był dwukrotnie żonaty; z Beatrix, z którą miał syna Christophera Lyncha (ur. 10 marca 1970, zm. 10 października 2005 na zapalenie płuc), i Lily^[15].

Zmarł 19 czerwca 2012 w Palm Springs w stanie Kalifornia na atak serca^[16]^[17].

1973: Strach na wróble (Scarecrow) jako Riley
1976: Bóg mi powiedział (God Told Me To) jako Bernard Phillips
1977: Kaskaderzy (Stunts) jako Pete Lustig
1980: Wzór (The Formula) jako generał Helmut Kladen/Frank Tedesco
1982: Miecz i czarnoksiężnik (The Sword and the Sorcerer) jako Król Cromwell
1985: Inwazja na USA (Invasion U.S.A.) jako Michaił Rostow/Michael Hames
1987: Barbarzyńcy (The Barbarians) jako Kadar
1988: Mały Nikita (Little Nikita) jako Scuba
1990: The Forbidden Dance jako Benjamin Maxwell
1990: Kojak: Flowers for Matty (TV) jako Sands
1994: Cyborg 3 (Cyborg 3: The Recycler) jako Anton Lewellyn
2009: Mroczne niebo (Dark Fields) jako Karl Lumis

1975: Starsky i Hutch (Starsky & Hutch) jako Zane
1977: Ulice San Francisco (Streets of San Francisco) jako Harry Kraft
1978: Battlestar Galactica jako Wolfe
1978: Starsky i Hutch (Starsky & Hutch) jako Lionel Fitzgerald II
1979: Barnaby Jones jako Terry Shaw
1979: Aniołki Charliego (Charlie’s Angels) jako Freddie Jefferson
1979: Starsky i Hutch (Starsky & Hutch) jako Joey
1980: Galactica 1980 jako Xavier
1981: Vega$ jako Benjamin Lang
1983: T.J. Hooker jako Virgil Dobbs
1984: Niebezpieczne ujęcia (Cover Up) jako Moreau
1984: Drużyna A (The A-Team) jako Johnny Turian
1985: Airwolf jako John Bradford Horn / Gerald Van Dorian / Neal Streep
1985: Strach na wróble i pani King (Scarecrow and Mrs. King) jako Craig Eiger
1985: Riptide jako Martin Stonewall
1990: Zawód policjant (True Blue)
1992: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) jako Michael O’Connor
1993: Star Trek: Następne pokolenie (Star Trek: The Next Generation) jako Baran
1994: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) jako Philip de Kooning
1995: Słoneczny patrol (Baywatch) jako Diederick
1995: Nieśmiertelny (Highlander: The Series)
1998: Mike Hammer, Prywatne Oko (Mike Hammer, Private Eye) jako Graham Mintner
1999: Air America jako Glen
1999: Brygada Acapulco (Acapulco HEAT) jako Elliot Roth
2002: Sześć stóp pod ziemią (Six Feet Under) jako uczestnik ceremonii
2003: Czarodziejki (Charmed) jako Cronyn

↑ Richard Lynch. Listal. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Richard Lynch (1940-2012). Find a Grave Memorial. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Richard Lynch. AlloCiné. [dostęp 2016-12-28]. (fr.).
↑ Richard Lynch. SensaCine.com. [dostęp 2016-12-28]. (hiszp.).
↑ Barry Lynch w bazie IMDb (ang.)
↑ Richard Lynch, scar-faced character actor, dies at 72. „Los Angeles Times”. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Sadie Gennis (2012-06-21): Halloween Actor Richard Lynch Dies at 76. „TV Guide”. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Lynch Got Second Chance. Times Daily (Florence (Alabama), 1971-03-17). [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Richard Lynch – Actor. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
↑ Richard Lynch. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-08-24]. (ang.).
↑ One Night Stands of a Noisy Passenger (1970-1975). slleiter.com. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-12)]. (ang.).
↑ Rovi: Richard Lynch Biography. AllMovie. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
↑ Richard Lynch. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Richard Lynch. MYmovies. [dostęp 2016-12-28]. (wł.).
↑ Richard Lynch Biography (1936-). Film Reference. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).
↑ Zmarł Richard Lynch. Onet.pl. [dostęp 2016-12-28]. (pol.).
↑ Richard Lynch, Who Played Bad Guys, Dies at 76. „New York Times”. [dostęp 2016-12-28]. (ang.).