Robert Fico

Robert Fico

Data i miejsce urodzenia	15 września 1964 Topolczany
Premier Słowacji
Okres	od 25 października 2023
Przynależność polityczna	SMER
Poprzednik	Ľudovít Ódor
Premier Słowacji
Okres	od 4 kwietnia 2012 do 22 marca 2018
Przynależność polityczna	SMER
Poprzednik	Iveta Radičová
Następca	Peter Pellegrini
Premier Słowacji
Okres	od 4 lipca 2006 do 8 lipca 2010
Przynależność polityczna	SMER
Poprzednik	Mikuláš Dzurinda
Następca	Iveta Radičová

Robert Fico (ur. 15 września 1964 w Topolczanach) – słowacki polityk i prawnik, poseł do Rady Narodowej, założyciel i lider partii SMER, premier Słowacji w latach 2006–2010, 2012–2018 i od 2023.

Życiorys

W latach 1982–1986 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, następnie kształcił się na studiach doktoranckich z dziedziny prawa kryminalnego w Instytucie Państwa i Prawa Słowackiej Akademii Nauk (1988–1992). Obronił pracę doktorską na temat kary śmierci w Czechosłowacji, habilitował się w 2002. Jest autorem publikacji naukowych z dziedziny prawa kryminalnego oraz praw człowieka.

W 1986 został zatrudniony w instytucie prawa przy słowackim ministerstwie sprawiedliwości, od 1992 do 1995 był jego wicedyrektorem. W latach 1994–2000 reprezentował rząd Słowacji przed Europejskim Trybunałem Prawa Człowieka i Europejską Komisją Praw Człowieka.

W latach 1987–1990 należał do Komunistycznej Partii Czechosłowacji. W 1992 po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Rady Narodowej, reelekcję uzyskiwał w 1994, 1998, 2002, 2006, 2010 i 2012. Przez trzy kadencje był członkiem komisji konstytucyjnej (1992–2002), a także przewodniczącym podkomisji ds. więziennictwa (1995–2003). W latach 2002–2006 zasiadał w komisji praw człowieka, mniejszości narodowych i praw kobiet. Był członkiem słowackiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (1994–2005) oraz jej przewodniczącym (1999–2001). Od 2003 pełnił funkcję obserwatora w Parlamencie Europejskim, od maja do lipca 2004 sprawował mandat eurodeputowanego V kadencji w ramach delegacji krajowej.

W latach 1994–1996 stał na czele klubu parlamentarnego Partii Lewicy Demokratycznej (SDĽ), był także wiceprzewodniczącym tego ugrupowania (1996–1999). W 1999 założył własną partię o charakterze socjaldemokratycznym SMER, zostając jej przewodniczącym, a także przewodniczącym frakcji parlamentarnej.

W 2006 jego ugrupowanie wygrało wybory parlamentarne. Robert Fico zawarł koalicję z L’S-HZDS Vladimíra Mečiara i Słowacką Partią Narodową Jána Sloty (na skutek sojuszu z nacjonalistami SMER został czasowo zawieszony w prawach członkowskich w Partii Europejskich Socjalistów). 4 lipca 2006 objął urząd premiera Słowacji. W 2010 jego partia ponownie zwyciężyła w wyborach parlamentarnych, jednak nie zdobyła większości miejsc w parlamencie. 14 czerwca 2010 prezydent Słowacji Ivan Gašparovič powierzył mu zadanie sformowania nowego rządu. Nie zdołał jednak utworzyć koalicji i 23 czerwca 2010 zrezygnował z misji. 8 lipca 2010 złożył na ręce prezydenta swoją dymisję. Na stanowisku premiera zastąpiła go Iveta Radičová, która stanęła na czele prawicowej koalicji czterech partii politycznych będących wcześniej w opozycji.

W 2012 jego partia wygrała przedterminowe wybory parlamentarne, rozpisane po rozpadzie centroprawicowej koalicji rządowej. SMER zdobył w nich bezwzględną większość mandatów w parlamencie, będąc w stanie samodzielnie utworzyć rząd. 4 kwietnia 2012 Robert Fico ponownie objął urząd premiera Słowacji. Jego nowy gabinet uzyskał wotum zaufania 15 maja 2012.

W grudniu 2013 ogłosił swój start w wyborach prezydenckich w 2014. Robert Fico wygrał pierwszą turę głosowania, zdobywając 28,0% głosów. W drugiej turze przegrał jednak z niezależnym kandydatem Andrejem Kiską, otrzymując 40,6%.

W wyborach parlamentarnych w 2016 Robert Fico ponownie uzyskał mandat posła do Rady Narodowej. Jego ugrupowanie zwyciężyło w tym głosowaniu, jednak utraciło większość w parlamencie. Nową umowę koalicyjną z partią SMER podpisały Słowacka Partia Narodowa, Most-Híd i SIEŤ. Robert Fico pozostał na urzędzie premiera – 23 marca 2016 został zaprzysiężony jego trzeci rząd.

15 marca 2018, po skandalu związanym z zabójstwem dziennikarza Jána Kuciaka, podał się do dymisji, która została przyjęta przez prezydenta Andreja Kiskę. Zakończył urzędowanie 22 marca, gdy zaprzysiężono nowy gabinet. Robert Fico pozostał na czele swojej partii, która w 2020 zajęła w wyborach drugie miejsce. Utrzymał wówczas mandat deputowanego na kolejną kadencję. W maju 2022 parlament nie wyraził zgody na uchylenie jego immunitetu w związku z postępowaniem karnym o zawiązanie zorganizowanej grupy przestępczej.

Jego formacja zwyciężyła następnie w przedterminowych wyborach w 2023, Robert Fico został wówczas ponownie wybrany do parlamentu. 2 października 2023 prezydent Zuzana Čaputová powierzyła mu misję utworzenia nowego rządu. Do nowej koalicji poza socjaldemokratami dołączyli narodowcy oraz Głos – Socjalna Demokracja. 25 października 2023 Robert Fico oraz członkowie jego czwartego rządu zostali zaprzysiężeni.

Wyróżnienia

• Tytuł „Człowieka Roku” 2012 Forum Ekonomicznego

Życie prywatne

Robert Fico jest żonaty ze Svetlaną, ma syna Michala.

Bibliografia

• Predseda vlády SR: Životopis. vlada.gov.sk. [dostęp 2015-12-26]. (słow.).