Robert II Stewart

Robert II

— z bożej łaski król Szkotów, dziedziczny wielki król Irlandii —
Podobizna Roberta II na jego pieczęci wielkiej
Król Szkocji
Okres	od 22 stycznia 1371 do 19 kwietnia 1390
Koronacja	26 marca 1371
Poprzednik	Dawid II
Następca	Robert III
Dane biograficzne
Dynastia	Stuartowie
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1316 Paisley
Data i miejsce śmierci	19 kwietnia 1390 Dundonald
Miejsce spoczynku	Opactwo w Scone
Ojciec	Walter Stuart
Matka	Małgorzata Bruce
Małżeństwo	Elżbieta Mure od 1336 do 1355
Dzieci	Jan, Walter, Małgorzata, Robert, Maria Joanna, Aleksander, Joanna, Izabela, Katarzyna, Elżbieta
Małżeństwo	Eufemia de Ross od 2 maja 1355 do 1386
Dzieci	Dawid, Walter, Egidia, Elżbieta

Robert II (ur. 2 marca 1316 w Paisley, zm. 19 kwietnia 1390 w Dundonald) – król Szkocji 1371–1390; pierwszy władca z dynastii Stuartów.

Urodził się jako jedyne dziecko Małgorzaty Bruce (ok. 1296–1317), królewny szkockiej, córki Roberta I, i Waltera Stuarta (ok. 1296–1327), wielkiego stewarda. 14 października 1318 Robert objął prawo dziedziczenia po swoim dziadzie w wyniku śmierci stryja matki, Edwarda, króla Irlandii i następcy tronu Szkocji. Jeszcze w tym samym roku parlament potwierdził to prawo, jednak nigdy nie udzielił poparcia dla roszczeń irlandzkich zgłaszanych w imieniu Roberta przez jego ojca. Utracił prawo dziedziczenia po dziadzie wraz z narodzinami wuja Dawida (1324). Jednak w lipcu 1326 Walter Stuart uzyskał w parlamencie zapewnienie sukcesji szkockiej dla syna w przypadku wygaśnięcia dynastii Brusów.

W 1327 zmarł Walter Stuart, a osieroconym Robertem zaopiekował się stryj Jakub, koregent króla Dawida (od 1329). Wykorzystując małoletniość króla Edward Baliol, syn obalonego króla Jana, wystąpił zbrojnie przeciwko Dawidowi, wysuwając swoje roszczenia do tronu. Siły pretendenta zadały ciężkie klęski regalistom w bitwach pod Dupplin Moor (11 sierpnia 1332) i Halidon Hill (19 lipca 1333). W obu starciach uczestniczył pełnoletni już Robert, prowadząc wojska królewskie jako następca Dawida. Siły Edwarda stopniowo przejmowały kontrolę nad państwem, spychając zwolenników króla na północ kraju. Sam Robert uszedł do Dumbarton, gdzie znajdował się wraz z królem.

W maju 1334 Dawid znalazł schronienie we Francji.

Stało się to po bezpotomnej śmierci króla Dawida 22 stycznia 1371.

Rodzina

W 1336 Robert poślubił, zapewne w obrządku iroszkockim, Elżbietę Mure (ok. 1320–1355), córkę Adama z Rowallan i Joanny z Pokellie. Małżeństwo zostało uznane za nielegalne. Dlatego Robert 22 października 1347 w Awinionie uzyskał od papieża Klemensa VI dyspensę na odnowienie małżeństwa w obrządku łacińskim, czego dokonał w 1349. Elżbieta dała Robertowi dziesięcioro dzieci, czterech synów i sześć córek:

• Jana (ok. 1337–1406), późniejszego króla, panującego jako Robert III;
• Waltera (ok. 1338–1362), ożenionego z Izabelą MacDuff (ok. 1320–1389), hrabiną Fife;
• Małgorzatę (*ok. 1339), wydaną za Jana MacDonalda (ok. 1320–1386), lorda Wysp;
• Roberta (ok. 1340–1420), księcia Albany;
• Marię Joannę (Marjorie), wydaną za Jana Dunbara (†1390), earla Moray, później za sir Aleksandra Keitha;
• Aleksandra (1343–1405), earla Buchan;
• Joannę (†po 1384), wydaną za Jana Keitha, następnie za Jana Lyona (ok. 1340–1382), lorda Glamis, później za Jakuba Sandilandsa;
• Izabelę (†po 1390), wydaną za Jakuba (ok. 1358–1388), earla Douglas, następnie za Jana Edmonstone'a.
• Katarzynę, wydaną za Roberta Logana, lorda wysokiego admirała;
• Elżbietę (†ok. 1370), wydaną za Tomasza de la Hay (ok. 1342–1406), lorda wielkiego konstabla.

2 maja 1355 w Awinionie, Robert ponownie się ożenił z Eufemią de Ross (ok. 1330–1386), córką Hugona (przed 1297–1333), earla Ross i Małgorzaty de Graham (†po 1330), wdową po Johnie Randolphie (ok. 1330–1346), regencie króla Dawida. Drugie małżeństwo dało Robertowi czworo dzieci:

• Dawida (1357–1386), earla Strathearn;
• Waltera (ok. 1363–1437), earla Athollu;
• Egidię (ok. 1370–po 1391), wydaną za Wilhelma Douglasa (ok. 1370–1391);
• Elżbietę (ok. 1370–po 1407), wydaną za Dawida Lindsay'a (ok. 1360–1407), earla Crawford.

Przodkowie:

4. James Stewart
			2. Walter Stuart
5. Giles de Burgh
						1. Robert II Stewart
6. Robert I
			3. Małgorzata Bruce
7. Izabela z Maru

Bibliografia

• Zabieglik, Stefan: Historia Szkocji. Gdańsk: Wyd. „DJ”, 2000. ISBN 83-87227-07-2.