Rocznik Jordana
Rocznik Jordana (Rocznik Jordana i Gaudentego) – niezachowany, najstarszy średniowieczny polski rocznik z przełomu X i XI w.
Rocznik Jordana był kontynuacją niemieckiego Rocznika fuldajskiego, który z kolei stanowił dokonaną w Fuldzie kompilację roczników hersfeldzkiego i korbejskiego, poszerzoną o katalog arcybiskupów mogunckich[1]. Zapiski pochodzenia niemieckiego przypuszczalnie dotarły w 1. połowie X wieku do Pragi, gdzie zostały wzbogacone miejscowymi wydarzeniami (m.in. śmierć św. Wacława w 929)[2], a następnie około 970 trafiły do Gniezna wraz z biskupem misyjnym Jordanem[3]. Rocznik początkowo prowadzony był pod nadzorem Jordana, następnie trafił pod opiekę pierwszego arcybiskupa gnieźnieńskiego Radzima Gaudentego[1]. Około 1000 roku w roczniku pojawiła się grupa zapisków odnoszących się do żywota i męczeństwa św. Wojciecha.
Zapiski rocznika zostały prawdopodobnie około 1032 przepisane do Rocznika Rychezy, również zaginionego[3]. Z Rocznika Rychezy zapiski przeszły do zachowanego Rocznika kapituły krakowskiej, dzięki czemu przetrwały[4][3]. W 1038 rocznik został zrabowany podczas najazdu czeskiego księcia Brzetysława, wywieziony z Polski, zaś dalsze jego losy nie są znane[3]. Część polskich historyków stawia hipotezę, że Rocznik Jordana po przewiezieniu do Pragi mógł stać się podstawą nowej fazy annalistyki czeskiej, na co wskazuje obecność w źródłach czeskich informacji dotyczących wydarzeń w Polsce (zapiski o św. Wojciechu, Pięciu Braciach Męczennikach, śmierci Bolesława Chrobrego)[4].
Rocznik Jordana zawierał najstarsze zapisy dotyczące dziejów Polski:
- 965 – Dobrouka venit ad Miskonem (Dobrawa przybywa do Mieszka)
- 966 – Mysko dux baptizatur (Książę Mieszko zostaje ochrzczony)
- 967 – Boleslaus Magnus natus est (Narodził się Bolesław Wielki)[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Michałowska 1995 ↓, s. 62.
- ↑ Labuda 2001 ↓, s. 25.
- ↑ a b c d Michałowska 2011 ↓, s. 742.
- ↑ a b Labuda 2001 ↓, s. 26.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gerard Labuda. Jeden czy dwa roczniki niemieckie u podstaw polskiego rocznikarstwa?. „Studia Źródłoznawcze”. 39, s. 7–27, 2001.
- Teresa Michałowska: Literatura polskiego średniowiecza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 742–743. ISBN 978-83-01-16675-5.
- Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 62–63, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 83-01-11452-5.