Rogatnica (ryba)
Balistes capriscus[1] | |||||
Gmelin, 1789 | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
Balistes capriscus | ||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
Rogatnica[3] (Balistes capriscus) – gatunek morskiej ryby rozdymkokształtnej z rodziny rogatnicowatych (Balistidae)[4][5].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy opisał naukowo niemiecki przyrodnik Johann Friedrich Gmelin w 1789 w uzupełnionej przez siebie trzynastej edycji Systema Naturae Linneusza. Rogatnica ta klasyfikowana jest w rodzaju Balistes w rodzinie ryb rogatnicowatych (2019)[5]. Nazwa rodzajowa pochodzi z języka łacińskiego – „balista”, od greckiego „ballístra” (βαλλίστρα) oznaczającego kuszę[4].
Występowanie i środowisko
[edytuj | edytuj kod]Jest to gatunek morski[4]. Bytuje w pelagicznych wodach, na głębokości do 100 m, zwykle do 55 m, przeważnie nad twardym dnem[4][3]. Najczęściej bytuje w zatokach, lagunach, portach, w pobliżu raf[4].
Występuje we wschodnim Atlantyku – od Norwegii po Angola na wysokości miasta Moçâmedes – oraz w zachodnim – od Kanady po Argentynę[2][4].
Zasięg jej występowania obejmuje wody Albanii, Algierii, Angoli, Antigui i Barbudy, Argentyny, Bahamów, Barbadosu, Belize, Beninu, Brazylii (w tym Trindade i Martim Vaz), Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czarnogóry, Demokratycznej Republiki Konga, Dominiki, Dominikany, Egiptu, Francji (w tym Gujany Francuskiej, Gwadelupy, Martyniki, Saint-Martin), Gabonu, Gambii, Ghany, Grecji, Grenady, Gruzji, Gujany, Gwatemali, Gwinei, Gwinei-Bissau, Haiti, Hiszpanii (w tym Wysp Kanaryjskich), Holandii (w tym Antyli Holenderskich – Aruby, Bonaire, Curaçao, Saby i Sint Eustatius), Hondurasu, Irlandii, Izraela, Jamajki, Kamerunu, Kanady, Kolumbii, Konga, Kostaryki, Kuby, Libanu, Liberii, Libii, Malty, Maroka, Mauretanii, Meksyku, Monako, Nigerii, Nikaragui, Norwegii, Panamy, Portoryka, Portugalii (w tym Azorów i Madery), Republiki Zielonego Przylądka, Rosji, Rumunii, Sahary Zachodniej, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyn, Senegalu, Serbii, Sierra Leone, Słowenii, Stanów Zjednoczonych (w tym Wysp Dziewiczych), Surinamu, Syrii, Szwecji, Togo, Trynidadu i Tobago, Tunezji, Turcji, Ukrainy, Urugwaju, Wenezueli, Wielkiej Brytanii (w tym Anguilli, Bermudów, Brytyjskich Wysp Dziewiczych, Gibraltaru, Guernsey, Jersey, Kajmanów, Montserratu, Turks i Caicos, Wyspy Świętej Heleny, Wyspy Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha), Włoch, Wybrzeża Kości Słoniowej, Wysp Świętego Tomasza i Książęcej[2][4].
W podziale na regiony rybołówstwa FAO (ang. FAO Major Fishing Areas) gatunek notowany w regionach północno-zachodniego Atlantyku (21), północno-wschodniego Atlantyku (27), środkowo-zachodniego Atlantyku (31), środkowo-wschodniego Atlantyku (34), Mórz Śródziemnego i Czarnego (37), południowo-zachodniego Atlantyku (41), południowo-wschodniego Atlantyku (47)[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Ma dwie płetwy grzbietowe – pierwsza z 3 promieniami ciernistymi, druga z 26–29 promieniami miękkimi. Nie ma płetwy tłuszczowej i płetewek. Jedna Płetwa odbytowa pozbawiona promieni ciernistych, ale z 23 – 26 promieniami miękkimi (według innych źródeł 25–27[3])[4]. Młode w płetwie odbytowej nie mają przedłużonych promieni zewnętrznych, charakterystycznych dla dorosłych osobników[3]. Płetwy piersiowe z 14 – 15 promieniami miękkimi. brak płetw brzusznych. Na pierwszym łuku skrzelowym wyrostków filtracyjnych: 31 – 35[4].
Wśród jej drapieżników wymienia się: tuńczyka żółtopłetwego (Thunnus albacares), koferynę (Coryphaena hippurus) oraz solandrę (Acanthocybium solandri)[4].
Zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Rogatnica żyje samotnie lub w małych grupach[4]. Odżywia się bezkręgowcami bentosowymi, głównie mięczakami i skorupiakami[4]. Jest jajożyworodna[4].
Znaczenie gospodarcze
[edytuj | edytuj kod]Najczęściej jest spożywana świeża, wędzona, solona i suszona[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Balistes capriscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2019-06-08] (ang.).
- ↑ a b c J. Liu i inni, Balistes capriscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [dostęp 2019-06-08] (ang.).
- ↑ a b c d e Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Balistes capriscus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2019-06-08]
- ↑ a b R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2019-06-08]. (ang.).