Roland Wacławek
Roland Józef Wacławek (ur. 7 czerwca 1956)[1] – polski informatyk, autor wielu publikacji książkowych oraz artykułów w czasopismach poświęconych komputerom i programowaniu, autor pierwszego tłumaczenia systemu Windows oraz edytora tekstu Microsoft Word na język polski[2]. Od 28 lipca 1988 roku właściciel a od 1991 roku współwłaściciel wraz z żoną firmy a później spółki cywilnej Mikrowac[3] (w prasie nazywanej czasami Microwac[4] albo MicroVAC[5]) zlokalizowanej w Siemianowicach Śląskich, pod której szyldem dokonywane było tworzenie i wydawanie pakietów tłumaczących obcojęzyczne oprogramowanie. Firma specjalizowała się także w tworzeniu polskojęzycznych podręczników do nauki programowania wyróżniając się wyjątkową obszernością oraz dołączaniem dyskietki z kodami źródłowymi[4]. Od 21 listopada 2001 roku zastępca prezesa zarządu Adescom Sp. z o.o., producenta rozwiązań dla telefonii IP.
Wacławek ukończył studia na wydziale elektrycznym Politechniki Śląskiej[6] uzyskując tytuł magistra inżyniera. Później w ramach pracy akademickiej nauczał informatyki m.in. w Śląskiej Akademii Medycznej[6].
Spolszczenia[edytuj | edytuj kod]
Przygotowanie programów i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Roland Wacławek jest autorem spolszczeń wielu zagranicznych programów komputerowych. Wydawane przez niego tłumaczenia bywały wykonywane metodami zaawansowanej inżynierii odwrotnej[2], autor nie miał dostępu do kodów źródłowych programów a jedynie do ich plików binarnych. Przy okazji tych działań autor dokonywał koniecznych usprawnień np. dodając polskie litery, funkcje sortowania w zgodzie z polskim alfabetem i inne. Poprawiał też napotkane błędy, skutkiem czego jego spolszczone oprogramowanie mogło działać w pewnych przypadkach lepiej niż oryginał[2].
Dokumentacja papierowa do programów nie była tłumaczona, lecz pisana była przez Wacławka od zera.
Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]
Wacławek miał rzekomo dokonywać spolszczeń bez wiedzy autorów oprogramowania, co budziło kontrowersje[7][8]. W odniesieniu do programu Microsoft Word potwierdził to sam Wacławek na łamach prasy wskazując jednak, że wykonane przez niego tłumaczenia są odrębnym dziełem, które jako dodatek jest doinstalowywane do obcojęzycznego oprogramowania:
"Adaptacji tej RW dokonał bez zgody i wiedzy firmy Microsoft. (...) Formalnie RW nie sprzedaje programu MS-Word, lecz osobny program dostosowujący go do potrzeb klienta. Pochodzenie adaptowanej kopii MS-Word jest sprawą etyki użytkownika."[2]
Rzekomo za konflikt z firmą Microsoft Wacławek miał być wyproszony z targów komputerowych Cebit'89[9] o czym jednakże informował wyłącznie właściciel firmy PRO-INFO, Janusz Gołuch, którą Wacławek wcześniej publicznie oskarżył o przywłaszczenie sobie jego prac[10][11].
Zestawienie tłumaczeń i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Pakiety oprogramowania[edytuj | edytuj kod]
Oryginalne oprogramowanie | Polski tytuł | Dokumentacja |
---|---|---|
Microsoft Windows 1.03 | Oficyna 1.032 | "OFICYNA wersja 1.032: podręcznik użytkownika", datowana na 3 maja 1988[12] |
Microsoft Word 3.0 | Pelikan | "PELIKANL: Podręcznik użytkownika", datowana na 12 grudnia 1987[12] |
Aldus Pagemaker 1.0 | Drukarnia | |
Micrografx In*a*vision | Kreślarz | |
dBase III Plus | Polonus | "dBase Polonus: Polskojęzyczna adaptacja systemu dBase III Plus", wydana w dwóch częściach[12]:
|
Clipper | Sarmata | "Clipper Sarmata: Polskojęzyczna adaptacja systemu Clipper'87", wydana w trzech częściach datowanych na 27 września 1988[12]:
|
Ashton-Tate Framework IIP | Framework | "Zintegrowany pakiet oprogramowania Framework IIP", wydana w kilku częściach[12]:
|
Hammerlab Lettrix | Drukarz[13] | |
Borland SideKick 2 | SideKick-P[14] |
W 1988 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej zleciło firmie Microwac przygotowanie pakietu oprogramowania dla szkół. W skład pakietu weszły Oficyna, Drukarnia, Kreślarz, Polonus, Sarmata, Framework uzupełniony o Drukarza oraz dodatkowo program Kopher, który był autorskim oprogramowaniem służącym do drukowania zawartości ekranu karty graficznej Hercules.
Spolszczone nazwy programów wchodzących w skład Windows[edytuj | edytuj kod]
Program | Polski tytuł | Funkcja |
---|---|---|
Executive | Dyspozytor[15][2] | Zarządzanie plikami dyskowymi |
Clock | Zegar[15] | Czasomierz na puplicie |
Notepad | Notatnik[16] | Podręczny edytor tekstu |
Calculator | Kalkulatorek[17] | Kalkulator |
Paint | Grafik[16] | Edytor graficzny |
Write | Edpol[16] | Uniwersalny edytor tekstu |
Cardfile | Kartoteka[17] | Podręczny bank danych |
Program Information File Editor | Edytopif[18] | Edytor plików PIF |
Control Panel | Operator[17] | Instalacja i dobór parametrów urządzeń |
Spooler | Kolejka[17] | Inteligentna obsługa drukarki |
Calendar | Kalendarz[17] | Terminarz z elektronicznym alarmem |
Clipboard Viewer | Schowek[17] | Narzędzie do wymiany danych |
Term | Terminal[18] | Program emulacji terminalu |
Istotne usprawnienia[edytuj | edytuj kod]
- W adaptacji programu Word dodano pełną obsługę polskich znaków w zakresie operowania nimi w tekście oraz w zakresie wprowadzania ich z dowolnej standardowej klawiatury, zmodyfikowano działanie funkcji sortujących, spolszczono wewnętrzny język programowania stosowany przy emisji korespondencji seryjnej[19]
- Wacławek spolszczenie do Framework IIP wydał w pakiecie ze spolszczoną wersją Lettrix, który w oryginale nie współpracował z Framework. Dostosował Lettrix wprowadzając znaczące modyfikacje, zmieniając sposób serowania i usuwając błędy.[13]
Charakterystyczne elementy tłumaczeń[edytuj | edytuj kod]
- System pomocy w programach w oryginale nazywany "help" Wacławek tłumaczył jako "sufler"[20]
- Tłumaczenie "calculator" do formy zdrobniałej "kalkulatorek" w Oficynie[2] oraz w SideKick-P[20]
- W czasach wykonywania tłumaczeń przez Wacławka nie istniało jeszcze tłumaczenie "click" jako "kliknięcie", Wacławek więc o zwalnianiu i naciskaniu przycisku myszy, albo po prostu używaniu myszy. W przypadku "double click" stosował pojęcie "dubletowego wciśnięcia".
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Książkowe[edytuj | edytuj kod]
- InforMik - Szkoła mikroelektroniki, Związek Harcerstwa Polskiego, Główna Kwatera, Wydział Nauki i Rozwoju Zainteresowań, 1985
- Mój mikrokomputer ZX Spectrum, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1987
- Z mikrokomputerem na co dzień, Warszawa, Nasza Księgarnia, 1987
- Proste radioodbiorniki, Nasza Księgarnia, 1988
- ABC asemblera , Warszawa, Studencka Oficyna Wydawnicza ZSP Alma-Press, 1988
- Podręcznik programowania w języku Turbo-Pascal 4.0, 1988
- Przewodnik po mikroinformatyce, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1989
- Programowa obsługa drukarek laserowych, Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, 1992
- NetWare Lite dla każdego: obejmuje wersje 1.0 i 1.1 oraz NetWare Lite for Windows, Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, 1993
- Windows od kuchni: poradnik programisty, Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, 1993
- Magic: wstęp do programowania, Intersoftland, 1994
Artykuły w czasopismach[edytuj | edytuj kod]
- Komputer
- Ujarzmianie myszki cz. 2, 1988, nr 9, str, 35-36
- Rekonstrukcja[2], 1989, nr 2, str 29-31
- Młody Technik
- Komputery Osobiste, 1984, nr.12, s.16-30
- Młody Technik - InforMik
- Biuletyn Ogólnopolskiego Klubu Mikroinformatyki InforMik
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jacek Jamicki , Roland Wacławek , Sprawozdanie zarządu ADESCOM Sp z o.o., System internetowy e-KRS Ministerstwa Sprawiedliwości, 31 grudnia 2019 [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ a b c d e f g Roland Wacławek , Rekonstrukcja, „Komputer” (2), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW Prasa-Książka-Ruch, 1 lutego 1989, ISSN 0860-2514 .
- ↑ Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej [dostęp 2020-11-26] .
- ↑ a b Bożena Stępień , Komputerowy show po śląsku, „Bajtek” (1), 1989, s. 25 .
- ↑ Władysław Majewski , Ceny na Softargu'88, „Komputer” (10), 1988, s. 56 .
- ↑ a b Sławomir Polak , Roman Wojciechowski , Gra o jutro, „Bajtek” (1), 1987, s. 3 .
- ↑ Marek Młynarski , Votum separatum, „Komputer” (5), 1989 .
- ↑ Roland Wacławek , O poliglotach i świętoszkach, „InforMik” (1), 1988, s. 1 .
- ↑ Janusz Gołuch , Mikry Wacuś!, „Bajtek” (8), 1989, s. 25 .
- ↑ Grzegorz Eider , Niedyskrecje, „Komputer” (3), 1989, s. 44 .
- ↑ Roland Wacławek , Info'88, „InforMik” (1), 1989, druga strona okładki .
- ↑ a b c d e Adam Cichowicz, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] (pol.).
- ↑ a b Facebook, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ Władysław Majewski , Zawsze do usług!, „Komputer” (1), 1988, s. 31 .
- ↑ a b Facebook, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ a b c Facebook, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ a b c d e f Facebook, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ a b Facebook, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ Facebook, www.facebook.com [dostęp 2020-12-02] .
- ↑ a b Tomasz Padzik , SideKick program niezbędny, „Komputer” (1), 1988, s. 34 .