Ropień podśluzówkowy
| abscessus submocosus | |
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Ropień podśluzówkowy (łac. abscessus submocosus, ang. submucosal abscess) – proces zapalny toczący się w tkankach okołowierzchołkowych zęba. Ropień podśluzówkowy stanowi zejście ropnia podokostnowego i jest ostatnią fazą ostrego ropnego zapalenia tkanek okołowierchołkowych. Powstaje w przypadku, gdy wysięk ropny przebija się przez tkankę kostną, a następnie okostną szczęki bądź też żuchwy, by wreszcie sperforować błonę śluzową jamy ustnej.
Objawy[edytuj | edytuj kod]
Przebicie się ropnia pod błonę śluzową objawia się znacznym zmniejszaniem się objawów bólowych, co związane jest z przedostaniem się wysięku do luźnej tkanki łącznej. Zwiększa się natomiast obrzęk tkanek miękkich twarzy, mogą nadal występować objawy ogólne – gorączka, dreszcze, osłabienie. Obfite tworzenie się wysięku skutkuje obrzękiem policzka, warg, okolicy podoczodołowej lub dna jamy ustnej. Przebicie ropnia następuje w miejscu najmniejszego oporu i zależy od grubości blaszki kostnej oraz okolicznych tkanek miękkich.
Jeśli ząb przyczynowy znajduje się w szczęce, wówczas ropień przebija się do przedsionka jamy ustnej, zatoki szczękowej, do jamy nosowej i przez policzek tworząc przetokę na powłoki zewnętrzne ciała. Ropień na podniebieniu przyjmuje wyłącznie postać ropnia podokostnowego, gdyż nie występuje tu warstwa podśluzowa błony śluzowej.
Natomiast w obrębie żuchwy przebicie ropnia następuje do przedsionka jamy ustnej, w jamie ustnej właściwej, na dnie jamy ustnej, oraz przez policzek i brodę na zewnątrz. Drugi i trzeci trzonowiec żuchwy jest najczęściej przyczyną ropni przestrzeni podżuchwowej, gdyż korzenie tych zębów leżą poniżej przyczepu mięśnia żuchwowo-gnykowego.
Diagnostyka[edytuj | edytuj kod]
Opiera się na wywiadzie lekarskim i badaniu zewnątrz- i wewnątrzustnym. Widoczny jest obrzęk twarzy, często pacjent z trudem otwiera oko. W badaniu przedmiotowym obserwować możemy dodatnie objawy Owińskiego oraz – w przypadkach, w których zewnętrzna blaszka wyrostka zębodołowego uległa zniszczeniu – objaw Smrekera.
W rzucie korzenia zęba przyczynowego występuje zwykle rozległe wygórowanie, czasem obserwujemy również przetokę. Ząb przyczynowy jest zwykle rozchwiany, czasem także wysadzony z zębodołu.
W badaniu palpacyjnym stwierdzić można, że okoliczne węzły chłonne są powiększone i tkliwe. Badania laboratoryjne krwi mogą wskazywać podwyższony Odczyn Biernackiego oraz zwiększone stężenie białka CRP.
Leczenie[edytuj | edytuj kod]
Trepanacja komory zęba oraz nacięcie ropnia w znieczuleniu miejscowym skutkują ewakuacją treści ropnej. Obligatoryjne jest zlecenie pacjentowi antybiotyku w odpowiedniej dawce oraz podjęcie antyseptycznego leczenia endodontycznego zęba przyczynowego.
W przypadku mechanicznych przeszkód w leczeniu endodontycznym konieczne może być leczenie chirurgiczne – ekstrakcja lub resekcja wierzchołka korzenia.
Powikłania[edytuj | edytuj kod]
W przebiegu ropnia podśluzówkowego potencjalnie możliwe jest wystąpienie wszystkich powikłań zapalenia tkanek okołowierzchołkowych.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Jańczuk, Stomatologia zachowawcza – Zarys kliniczny, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, ISBN 978-83-200-3598-8.
- Maria Barańska-Gachowska: Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego. Lublin: Czelej, 2004. ISBN 83-89309-17-3.
- Stanisław Bolesław Bartkowski: Chirurgia szczękowo-twarzowa : podręcznik dla studentów i lekarzy. Kraków: Collegium Medicum UJ : Ages, 1996. ISBN 83-86101-42-3.
