Rosja w Konkursie Piosenki Eurowizji

Artykuł na Medal
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rosja
w Konkursie Piosenki Eurowizji
1
4
4
9
Informacje ogólne
Nadawcy

Pierwyj kanał
RTR

Rok i miejsce debiutu

1994, Dublin

Liczba udziałów

23 (22 finały)

Organizacja konkursu

1 raz w 2009

Strona internetowa

Rosja uczestniczyła w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1994 do 2021. Reprezentant wybierany był wewnętrznie przez nadawcę publicznego lub poprzez krajowe eliminacje. Konkurs był nadawany przez dwóch rosyjskich nadawców publicznych: Pierwyj kanał oraz Wszechrosyjską Państwową Kompanię Telewizyjną i Radiową (RTR).

Rosja dziewięciokrotnie znalazła się na podium Konkursu Piosenki Eurowizji: duet t.A.T.u. z utworem „Nie wier´, nie bojsia” (2003), grupa Serebro z „Song #1” (2007) piosenkarz Siergiej Łazariew z „You Are the Only One” (2016) oraz w (2019) z „Scream” zajęli trzecie miejsca; Alsou z piosenką „Solo” (2000), Dima Biłan z „Never Let You Go” (2006), Buranowskije Babuszki z „Party for Everybody” (2012) i Polina Gagarina z „A Million Voices” (2015) zajęły drugie miejsca; Dima Biłan z utworem „Believe” wygrał 53. Konkurs Piosenki Eurowizji w 2008. Dzięki temu Rosja była organizatorem konkursu w 2009, który odbył się w Sportowym Kompleksie „Olimpijskij” w Moskwie[1][2].

Ze względu na słaby rezultat Rosja nie została dopuszczona do udziału w konkursie trzykrotnie: w 1996, 1998 i 1999[3]. Najgorszy wynik Rosji odnotowano w 2018, kiedy Julija Samojłowa z piosenką „I Won’t Break” nie zakwalifikowała się do finału konkursu jako jedyna reprezentantka w historii udziału kraju w konkursie[3].

25 lutego 2022 roku kraj został zdyskwalifikowany z udziału w konkursie w związku z wkroczeniem wojsk rosyjskich na Ukrainę. Następnego dnia Rosja wystąpiła z EBU, co uniemożliwia dalsze uczestnictwo i transmisję konkursów.

Historia Rosji w Konkursie Piosenki Eurowizji[edytuj | edytuj kod]

Lata 90.[edytuj | edytuj kod]

Rosja zadebiutowała na Konkursie Piosenki Eurowizji w 1994 z utworem „Wiecznyj strannik”, który wykonała Judif. Został on zaprezentowany jako 23. w kolejności i zajął ostatecznie dziewiąte miejsce z wynikiem 70 punktów, najwięcej z nich (10) otrzymując od Polski. Rosyjscy jurorzy przyznali maksymalną liczbę 12 punktów zwycięskiej piosence Irlandii, „Rock 'n' Rolls Kids” w wykonaniu Paula Harringtona oraz Charlie McGettigana[4].

W 1995, podczas konkursu w Dublinie, Rosję reprezentował Filipp Kirkorow z piosenką „Kołybielnaja dla wułkana”. Występował z szóstym numerem startowym i uzyskał 17 punktów, które przełożyły się na siedemnaste miejsce. Rosja otrzymała punkty od: Norwegii (10), Chorwacji (6) oraz Cypru (1). Jurorzy z Rosji przyznali maksymalną liczbę 12 punktów norweskiej propozycji „Nocturne” w wykonaniu Secret Garden, która po zliczeniu wszystkich głosów, wygrała finał[5].

W 1996 wprowadzono nowe zasady do Konkursu Piosenki Eurowizji, które były podobne do tych z 1993. Wszystkie państwa, oprócz gospodarza (Norwegii), przeszły rundę kwalifikacyjną, która nie była transmitowana. Specjalna komisja sędziowska wysłuchała studyjnych wersji kompozycji wszystkich uczestników, z czego wybrała finałowe 22 utwory. Rosyjska propozycja „Ja, eto jaAndrieja Kosinskijego zdobyła w tym etapie 14 punktów i zajęła 26. miejsce[6]. Tym samym nie zakwalifikowała się do finału konkursu[7].

Podczas 42. Konkursu Piosenki Eurowizji zrezygnowano z przeprowadzania rundy kwalifikacyjnej do finału. Rosję reprezentowała wówczas Ałła Pugaczowa z utworem „Primadonna”, który zajął ostatecznie 15. miejsce z wynikiem 33 punktów, w tym najwyższą notą (12) od jurorów ze Słowenii. Poza tym, wokalistce głosy przyznali także: Holandia (8 punktów), Estonia (7), Austria (5) oraz Norwegia (1)[8].

W 1998 Rosja chciała wysłać reprezentanta na 43. Konkurs Piosenki Eurowizji wewnętrznie, lecz organizatorzy selekcji zapomnieli, że kraj nie będzie miał prawa uczestnictwa w konkursie ze względu na słaby wynik z poprzedniego roku. Nieoficjalnie mówi się, że wtedy miała pojechać Tatiana Owsienko z utworem „Sołnce mojo”[9]. Rosja nie uczestniczyła także w 44. Konkursie Piosenki Eurowizji[10].

Lata 2000–2009[edytuj | edytuj kod]

Po dwuletniej przerwie Rosja powróciła do konkursowej stawki Konkursu Piosenki Eurowizji, a reprezentantką kraju została Alsou z utworem „Solo”. W maju wystąpiła w finale 45. Konkursie Piosenki Eurowizji organizowanym w Sztokholmie i zajęła drugie miejsce po zdobyciu 155 punktów, w tym maksymalnej noty 12 punktów z Rumunii, Malty, Cypru i Chorwacji. W Rosji, jako w jednym z ostatnich pięciu krajów, nadal pozostano przy głosowaniu jurorów, a w niemal wszystkich pozostałych państwach zastąpiono go głosowaniem telefonicznym[11].

Reprezentantem kraju w 46. Konkursie Piosenki Eurowizji został wybrany wewnętrznie[12] utwór „Lady Alpine BlueMumija Trolla. W koncercie, który odbył się 12 maja w duńskim Parkenstadion w Kopenhadze, reprezentant Rosji zajął 12. miejsce, zdobywając łącznie 37 punktów, w tym najwięcej od Litwy (10 pkt). Chociaż EBU wprowadzała kolejne modyfikacje systemu głosowania oraz zaproponowała wszystkim krajom użycie systemu 50:50 (50% głosów należało do telewidzów, a 50% – do jurorów), Rosja wciąż pozostawała przy tradycyjnej wersji wybierania faworytów wyłącznie przez powoływanie komisji jurorskiej, które tym razem najwyższą notę przekazało francuskiej propozycjiJe n'ai que mon âmeNatashy Saint-Pier[13].

Podobnie jak rok wcześniej, reprezentant Rosji na 47. Konkurs Piosenki Eurowizji został wybrany wewnętrznie przez telewizję publiczną[14]. Zgłoszenia do wewnętrznego konkursu trwały do 15 lutego[15], nadesłano 11 742 kandydatur[16], spośród których w marcu[17] wybrała została piosenka „Northern Girl” zespołu Priemjer-ministr[18] (na czas konkursu nazwę zmieniono na Prime Minister, aby nadać jej międzynarodowe brzmienie[19]). Utwór trafił na pierwsze miejsce krajowych list przebojów[20]. Szefową rosyjskiej delegacji została Jelena Archipowa[21]. W maju grupa wystąpiła podczas koncertu finałowego, zdobyła 55 punktów i zajęła ostatecznie 10. miejsce[22]. Po finale konkursu wokaliści wydali oświadczenie, w którym podziękowali nadawcy za możliwość udziału, a swój wynik tłumaczyli wysokim napięciem, zmęczeniem oraz wypalaniem części zespołu. Swój występ uznali natomiast za szczyt góry lodowej z powodu dużej ilości wywiadów z mediami oraz męczących prób do finału[23].

Rosyjski nadawca w 2003 po raz kolejny wybrał reprezentanta wewnętrznie[24]. 8 marca[25][26] ogłoszono, że na 48. Konkursie Piosenki Eurowizji kraj reprezentował będzie zespół t.A.T.u z utworem „Nie wier´, nie bojsia” autorstwa Marsa Łazara, Iwana Szapowałowa i Walerija Polijenki[27][28]. Chociaż początkowo krajowy nadawca zapewnił, że wokalistki zaśpiewają piosenkę w języku angielskim[29], ostatecznie zmieniono decyzję i potwierdzono, że na konkurs zostanie wysłana rosyjskojęzyczna wersja singla[30]. EBU wymogła na zespole zmianę kontrowersyjnych fragmentów piosenki[31][32]. Po przyjeździe do Rygi, gdzie odbywał się konkurs, reprezentantki wywoływały poruszenie swoim skandalicznym zachowaniem podczas tygodnia poprzedzającego koncert finałowy. Wokalistki nie przestrzegały harmonogramu prób, przerywały występy[33][34][35][36], niechętnie uczestniczyły na konferencjach prasowych[37]. Zdaniem obserwatorów, zachowanie wokalistek było jedynie zaplanowaną, odgrywaną częścią ich wizerunku[38]. Na początku wtorkowych prób dziennikarze wygwizdali artystki tuż po tym, jak te skrytykowały wygląd sceny oraz prace świateł w Skonto Olympic Hall[39], w piątek zaś zostały wybuczane za przerwanie próby, słaby wokalnie występ oraz brak zainteresowania przygotowaniami[40]. Organizatorzy zapowiedzieli, że jeżeli podczas występu na żywo wokalistki dopuszczą się kontrowersyjnych zachowań (np. homoseksualnego pocałunku[41]), ich prezentacja zostanie zastąpiona zapisem z próby generalnej[42]. Podczas nagrywania próby na scenie wystąpiła jednak tylko Jelena Katina, ponieważ Julija Wołkowa została przewieziona do szpitala z powodu problemów z gardłem[43]a[39]. Podczas prób Wołkową zastępowała estońska wokalistka Katja Netajeva[44][45]. Piosenka była jednym z faworytów imprezy[46][47][48][49]. 24 maja grupa t.A.T.u. uzyskała jednak wysoki, trzeci wynik z 164 punktami na koncie. Maksymalną sumę 12 punktów otrzymała od: Chorwacji, Ukrainy, Łotwy, Estonii oraz Słowenii. Wielka Brytania oraz Irlandia nie przyznały propozycji żadnego punktu. Rosyjskie jury ponownie najwyższą notę przekazało rumuńskiej propozycji, tym razem piosence „Don’t Break My HeartNicoli[37]. Po finale koncertu Pierwyj kanał zgłosił protest przeciwko wynikom konkursu. Rosyjski nadawca publiczny podejrzewał manipulację głosami w Irlandii, gdzie punkty przyznali krajowi jurorzy, a nie telewidzowie. Według Pierwszego Kanału pojawiły się różnice między głosami widzów a [irlandzkiego] nadawcy Raidió Teilifís Éireann (RTÉ)[50]. Stanowisko rosyjskie uważało, że zamiana punktacji publiczności na głosy sędziów (spowodowana zbyt późnym dostarczeniem wyników televotingu) wpłynęła na mniejszą liczbę punktów od Irlandii dla propozycji t.A.T.u., a co za tym idzie, przegraną duetu[50]. Do zwycięstwa zabrakło reprezentantkom Rosji trzech punktów[51].

Julija Sawiczewa w finale 49. Konkursu Piosenki Eurowizji, maj 2004

Pod koniec lutego 2004 pojawiły się pogłoski, że reprezentantem kraju podczas 49. Konkursu Piosenki Eurowizji będzie zespół Smash!![52]. Nadawca rozważał także wysłanie na konkurs wykonawcy lub zespołu z Ukrainy[53], jednak w marcu potwierdził, że w konkursie wystąpi Julija Sawiczewa[54] z utworem „Believe Me[55] autorstwa Brendy Loring i Maxima Fadeeva[56]. Z powodu dużej liczby krajów zainteresowanych udziałem w imprezie, podczas 49. Konkursu Piosenki Eurowizji po raz pierwszy wprowadzono półfinał.Dzięki zajęciu miejsca w pierwszej jedenastce przez zespół Tatu podczas konkursu w 2003 roku, reprezentantka nie musiała brać udziału w półfinale i miała gwarantowane miejsce w finale. Piosenka zdobyła 11. miejsce, zdobywając łącznie 67 punktów, w tym maksymalną notę 12 punktów od Białorusi[57]. Podczas występu towarzyszyło jej czterech tancerzy[58], a choreografię sceniczną przygotował Kamel Ouali[59]

Pierwyj kanał pod koniec 2004 potwierdził udział w 50. Konkursie Piosenki Eurowizji organizowanym w Kijowie. Niedługo później pojawiły się doniesienia, jakoby reprezentantką kraju miała być łotewska piosenkarka Marija Naumova, która wygrała konkurs w 2002[60]. W 2005 telewizja ogłosiła, że reprezentant kraju po raz pierwszy zostanie wyłoniony poprzez krajowe eliminacje[61], co miało być podyktowane niezadowoleniem publiczności z wyboru przez telewizję Juliji Sawiczewej na reprezentantkę kraju w 2004[62]. Eliminacje zostały na trzy półfinały i finał[63], wszystkie koncerty poprowadzili Andriej Małachow i Jana Czurikowa. Półfinalistów konkursu wyłoniła komisja jurorska, powołana przez Pierwyj kanał, w składzie: Konstantin Ernst, Jurij Aksiuta, Igor Matwienko, Maksim Fadiejew, Wiktor Drobysz, Aleksiej Czarykow, Ilia Baczurin, Artur Gasparjan, Władimir Połupanow, Maksim Kononenko, Larisa Hawkina, Władimir Matecki, Maksim Dunajewskij, Larisa Dolina, Aleksander Malinin i Larisa Sinelszikowa[64]. Decyzję podjęli 1 lutego[65]. Do udziału w półfinałach dopuścili 30 wykonawców, którymi zostali: KGB, Roman Poloński, Batyrchan Szukienow, Playgirls, Dima Biłan, Katia Baczurina, Reflex, Jam & Elena Tierlejewa, Roman Smirnow, Anastasija Stocka[66], Zwieri, Oksana Mażulis, City, A-Sortie, Lana Light, Warwara, Czaj Wdwojom, Anżelika Rudnicka, Be Good, Natalla Padolska[67], Polina Griffiths, Aleksandr Panajotow i Aleksiej Czumakow, Wiktoria Markowa, Anita Coj, Mikołaj Demidow, Lada Dance, Sankt-Peterburg, Sława, Irina Schott i Siergiej Mazajew[68]. Pierwotnie w stawce miała pojawić się także Wierka Serdiuczka, która wcześniej wycofała się z udziału w ukraińskich eliminacjach z powodu krytyki jej twórczości przez tamtejszą komisję jurorską[69]. Ostatecznie wycofała się z udziału na kilka dni przed występem w drugim półfinale[64], natomiast Siergiej Mazajew został zdyskwalifikowany z udziału z powodu niestawienia się na scenie podczas trzeciego koncertu półfinałowego[70]. Do finału, rozgrywanego 25 lutego, zakwalifikowało się po trzech wykonawców z każdego półfinału[71]. W koncercie finałowym wystąpili: Jam & Tierlejewa, Stocka i Biłan[72], Padolska, Warwara i Czaj Wdwojom[73] oraz Shott, duet Panajotow-Czumakow i Sława[70]. Eliminacje wygrała Natalla Padolska z piosenką „Nobody Hurt No One”, za który zdobyła 20,2% głosów telewidzów[74]. W trakcie interwałów wszystkich koncertów wystąpiło kilku gości muzycznych: Alsou, Julija Sawiczewa i Aleksander Malinin (pierwszy półfinał)[66], Larisa Dolina, Leonid Agutin i Anżelika Warum (drugi półfinał)[67], zespoły Priemjer-ministr i Mumij Troll (trzeci półfinał)[68] oraz Bonnie Tyler, Filipp Kirkorow, Walerija i Afric Simone (finał)[71]. Po finale pojawiły się doniesienia, jakoby głosowanie finałowe zostało zmanipulowane na korzyść Padolskiej[75], co sama zainteresowana zignorowała, wyznając w jednym z wywiadów, że „to typowe komentarze dla Rosji”[62]. Przed konkursem reprezentantka Rosji nagrała nową aranżację swojego konkursowego utworu[76]. Na przełomie kwietnia i maja odbyła promocyjną trasę koncertową, obejmującą występy na Ukrainie i w Mołdawii[77], Chorwacji, Belgii i Grecji[78]. 15 maja rozpoczęła próby kamerowe w Pałacu Sportu.Dzięki zajęciu miejsca w pierwszej dwunastce klasyfikacji finałowej w 2004, Natala miała zapewniony udział w finale. 21 maja wystąpiła w finale konkursu i zdobyła łącznie 57 punktów, w tym m.in. maksymalną notą 12 punktów z Białorusi, plasjąc się na 15. miejscu klasyfikacji[79]. Podczas występu na scenie towarzyszył jej basista Toni Hintikka, gitarzysta Waleryj Drobisz, perkusista Teijo Jamsa oraz dwie chórzystki: Jana Kozłowa i Olga Belaja[80]. Podczas 51. Konkursu Piosenki Eurowizji Rosję reprezentował utwór „Never Let You GoDimy Biłana. Z powodu słabego wyniku rok wcześniej, wokalista musiał wziąć udział w półfinale, który odbył się 18 maja. Wystąpił wówczas z 13. numerem startowym i uzyskał trzeci wynik z 217 punktami na koncie. Najwięcej punktów (12) otrzymał od widzów z Armenii, Bułgarii, Białorusi, Ukrainy, Holandii, Łotwy, Mołdawii oraz Izraela[81]. Dwa dni później odbył się finał konkursu, w którym Biłan zaprezentował swoją propozycję jako dziesiąty. Zdobył 248 punktów, które zapewniły mu drugie miejsce. Rosyjscy telewidzowie najwyższą notę przyznali armeńskiej propozycji „Without Your Love” André[82].

Serebro w finale konkursu w 2007 organizowanego w Helsinkach

1 marca 2007 odbyło się zebranie zarządu rosyjskiego nadawcy Pierwyj Kanał, które wybrało wewnętrznie pięciu kandydatów do reprezentowania Rosji podczas 52. Konkursu Piosenki Eurowizji: grupę Serebro, Gorod 312, Zwieri, Band’Eros oraz duet Aleksandr Panajotow i Aleksiej Czumakow[83]. Ostatecznie wybrano pierwszą grupę – żeńskie trio Serebro – oraz ich utwór „Song #1[84]. Rosja ponownie nie musiała brać udziału w półfinale, jednak na tym etapie przeprowadzono głosowanie wśród rosyjskich telewidzów. Rosyjska propozycja zajęła w finale trzecie miejsce z 207 punktami. Najwyższe noty otrzymała od Estonii, Armenii oraz Białorusi. Zarówno w półfinale, jak i w finale, rosyjscy telewidzowie najwyższe noty przyznali białoruskiemu utworowi „Work Your MagicDzmitryja Kałduna[85][86].

Dima Biłan w finale konkursu w 2008 organizowanego w Belgradzie

We względu na jeszcze większą liczbę krajów zainteresowanych konkursem oraz długi czas trwania jednego półfinału, Europejska Unia Nadawców (EBU) postanowiła wprowadzić podczas 53. Konkursu Piosenki Eurowizji podział na dwie rundy półfinałowe. Od tamtej pory wszystkie kraje, poza organizatorem oraz tzw. Wielką Czwórką (Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Hiszpania) musiały wziąć udział w jednym z półfinałów[87]. Tym razem rosyjski nadawca postanowił zorganizować krajowe preselekcje do konkursu o nazwie Jewrowidienie. Eliminacje składały się z dwóch etapów: w pierwszy etap specjalnie powołana komisja konkursowa wybrała 25 utworów, które zostały zakwalifikowane do drugiego etapu – koncertu finałowego[88]. Wśród nich znalazł się Dima Biłan, który uczestniczył już w konkursie w 2006 roku[89]. 9 marca widzowie zdecydowali, że to on został kolejnym reprezentantem kraju[90]. 20 maja z utworem „Believe[91] uzyskał trzeci wynik w pierwszym półfinale[92]. Największą liczbę punktów otrzymał od Armenii i Izraela. Dwa dni później, w sobotni wieczór wokalista wystąpił jako 24., przedostatni uczestnik finału konkursu. Zdobył 272 punkty, dzięki którym zajął pierwsze miejsce i wygrał konkurs. 12 punktów przyznali rosyjskiej propozycji widzowie z Ukrainy, Estonii, Łotwy, Izraela, Armenii, Białorusi i Litwy. Rosja najwyżej oceniła ormiańską piosenkarkę Sirusho i jej utwór „Qélé, Qélé[87]. Występom towarzyszył Biłanowi łyżwiarz figurowy, olimpijczyk, wielokrotny mistrz świata oraz Europy Jewgienij Pluszczenko oraz skrzypek i kompozytor Edwin Marton[93].

Anastasija Prychod´ko podczas występu w konkursie w 2009 w Moskwie

Dzięki wygranej Dimy Biłana w 2008 54. Konkurs Piosenki Eurowizji został zorganizowany w Sportowym Kompleksie „Olimpijskij” w Moskwie[1] w Moskwie[2][94]. Na organizację imprezy w rosyjskiej stolicy poświęcono ok. miliarda rubli[95]. Podczas konkursu powrócono do metody głosowanie 50:50[96] (50% głosów przyznała pięcioosobowa komisja sędziowska[97], 50% należało do widzów)[98]. Pobito również rekord liczby krajów zgłoszonych do udziału w konkursie – 43[99]. Ze względu na wojnę w Osetii Południowej z konkursu zrezygnować miała Gruzja. Ostatecznie jednak zgłosiła swojego reprezentanta – grupę Stephane & 3G z utworem „We Don’t Wanna Put In”. Pojawiły się komentarze, że kompozycja odnosi się bezpośrednio (za sprawą tytułu) do premiera Rosji Władimira Putina[100]. 20 lutego Europejska Unia Nadawców ogłosiła dyskwalifikację utworu z powodu naruszenia regulaminu (odwołanie do treści politycznych[101])[102]. Rosyjskie preselekcje Jewrowidienie 2009 odbyły się w trzech etapach: w pierwszym etapie specjalnie powołane jury wybrało trzy najlepsze kompozycje, w drugim – telewidzowie wybrali trójkę kandydatów do uczestnictwa na konkursie. Trzecią rundą eliminacyjna był finał, podczas którego trójka wybranych przez widzów uczestników wykonała utwory wyselekcjonowane przez komisję sędziowską[103]. I to właśnie ona 7 marca[104] zdecydowała, że reprezentantem kraju została Anastasija Prychodko z kompozycją „Mamo[105]. Jako reprezentantka gospodarzy miała zapewnione miejsce w finale, który odbył się 16 maja, Prychodko wystąpiła z dziesiątym numerem startowym. Podczas występu za plecami piosenkarki zawieszony został wielki, 6-metrowy ekran LEDowy, który pokazywał animację przedstawiającą komputerowo starzejącą się, z sekundy na sekundę, twarz artystki[106]. Zdobyła w sumie 91 punktów, które zapewniły jej 11. miejsce[107][108]. Najwięcej punktów otrzymała od Armenii, najwięcej punktów od Rosji przyznanych zostało norweskiemu reprezentantowi Alexandrowi Rybakowi, który wygrał cały konkurs z utworem „Fairytale[107]. Rywalizację finałową obejrzało 122 milionów widzów na całym świecie[109]. Gdyby pod uwagę wzięto jedynie opinię telewidzów, Prychodko zajęłaby 8. miejsce, a gdyby liczyła się tylko punktacja jurorów – 17[110].

Lata 2010–2019[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec lutego 2010 ogłoszono 35. półfinalistów rosyjskich selelcji Jewrowidienie 2010[111], spośród których specjalnie powołana komisja sędziowska wybrała 25. finalistów. Wytypowani przez jurorów artyści mieli możliwość reprezentowania kraju na 55. Konkurs Piosenki Eurowizji w Oslo. Jednym z kandydatów był Piotr Nalicz[112]. I to właśnie on wygrał eliminacje i z utworem „Lost and Forgotten[113] wystąpił 25 maja w pierwszym półfinale Konkursu Piosenki Eurowizji. Zdobył w nim 74 punkty, które zapewniły mu awans do finału na siódmym miejscu[114]. W sobotnim finale rosyjska propozycja zdobyła 90 punktów, w tym 107 od telewidzów i 63 od jurorów[115]. Tym samym zajęła 11. miejsce[116]. Najwięcej z nich przyznała jej Białoruś. Rosyjscy telewidzowie najczęściej głosowali natomiast na ormiański utwór „Apricot StoneEvy Rivas[116].

Aleksiej Worobjow na scenie konkursu w 2011 roku w Düsseldorfie

Reprezentantem Rosji na 56. Konkurs Piosenki Eurowizji zorganizowany w Düsseldorfie został wybrany wewnętrznie Aleksiej Worobjow z utworem „Get You” autorstwa RedOne[117][118]. Propozycja miała swoją premierę 12 marca podczas jednego z odcinków rosyjskiej wersji programu „Fabryka Gwiazd[119]. W pierwszym półfinale, który odbył się 10 maja, wystąpił z 7. numerem startowym. Podczas swojej prezentacji miał na sobie skórzaną kurtkę i czarne dżinsy. Wraz z czterema tancerzami wykonywał choreografię w świecących na biało LEDowych butach[120]. Zdobył 64 punkty (93 od telewidzów i 31 od jurorów), dzięki czemu awansował do finału na 9. miejscu[121]. Rosyjski utwór otrzymał 12 punktów od Armenii, natomiast rosyjscy telewidzowie najwyższą notę przyznali Paradise Oskarowi z Finlandii[121]. W sobotnim finale Worobjow wykonał „Get You” jako dziesiąty. Tym razem zdobył w sumie 77. punktów, co przełożyło się na 16. miejsce[122]. 26 maja Europejska Unia Nadawców opublikowała punktację przyznaną przez sędziów oraz widzów, w których uderza znaczna różnica w ocenie rosyjskiego występu. Widzowie przyznali Worobjowowi 138 punktów (7. miejsce), natomiast jurorzy dali jego prezentacji jedynie 25 punktów. Gdyby wziąć pod uwagę jedynie punktację komisji sędziowskiej, reprezentant Rosji zakończyłby rywalizację na ostatnim, 25. miejscu[123].

Buranowskije Babuszki – „Party for Everybody” – Azerbejdżan (Baku) 2012

Po rocznej przerwie od formuły krajowych eliminacji Jewrowidienie, w selekcjach do 57. Konkursu Piosenki Eurowizji udział wzięło 25. kandydatów wybranych przez rosyjskiego nadawcę Pierwyj kanał na drodze przesłuchań[124][125]. Pierwotnie finał miał się odbyć 26 marca, jednak zmieniono jego datę na 7 marca[126]. Wśród finalistów znalazła się grupa Buranowskije Babuszki złożona z sześciu kobiet o średniej wieku ok. 70 lat[127]. Babuszki próbowały swoich sił w selekcjach już w 2010 roku, jednak wówczas zajęły 3. miejsce. W marcu ich udmurcko-angielska propozycja „Party for Everybody” wygrała eliminacje[128]. Zespół pokonał w selekcjach m.in. duet Dimy Biłana (startującego w Konkursie Piosenki Eurowizji w latach 2006 i 2008) z Juliją Wołkową, byłą członkinię duetu t.A.T.u (startującego w Konkursie Piosenki Eurowizji w 2003)[128][129]. 22 maja grupa wystąpiła w pierwszym półfinale z czternastym numerem startowym. Utwór „Party for Everybody” spodobał się najbardziej, bowiem zdobył 152 punkty i 1. miejsce[130]. W finale, który odbył się 26 maja, Buranowskije Babuszki zaprezentowały się jako szóste. Zdobyły w sumie 259 punktów, które zapewniło im wysokie, drugie miejsce. Lepsza okazała się jedynie szwedzka reprezentantka Loreen i jej utwór „Euphoria”[131].

Dina Garipowa – „What If” – Szwecja (Malmö) 2013

Pod koniec października 2012 roku Pierwyj kanał ogłosił, że reprezentantem Rosji podczas 58. Konkursu Piosenki Eurowizji zostanie zwycięzca pierwszej edycji programu Gołos, rosyjskiego odpowiednika The Voice of Poland[132]. 19 lutego odbył się finał programu, który wygrała Dina Garipowa[133][134]. 24 lutego w programie Woskriesnoje Wriemja premierę miała jej konkursowa propozycja „What If[135], która została napisana przez szwedzkich kompozytorów: Gabriela Alaresa i Joakima Bjornberga we współpracy z rosyjskim muzykiem rock-popowym Leonidem Gutkinem[133]. Po premierze utworu pojawiły się podejrzenia o plagiat. Rosyjska propozycja „What If” porównywana została m.in. do kompozycji „Carried Away” zespołu Hear´Say, „Pozwól żyćGosi Andrzejewicz[136] oraz przeboju Sarah ConnorSkin on Skin[137]. Twórcy utworu zaprzeczyli jednak naruszeniom praw autorskich[138], a 14 maja Garipowa awansowała do wielkiego finału, który odbył się w sobotę 18 maja[139]. Wystąpiła jako dziesiąta uczestniczka i zajęła ostatecznie 5. miejsce z 174 punktami na koncie[140].

Siostry Tołmaczowe podczas półfinału 59. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2014

Na początku września 2013 roku Rossija 1 rozpoczęła proces zgłaszania konkursowych propozycji do krajowych selekcji do 59. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w Kopenhadze. O wynikach finału zdecydować mieli widzowie poprzez głosowanie internetowe oraz telefoniczne, a finałowy koncert eliminacji Kto? planowany był na 31 grudnia[141]. Ostatecznie jednak, po zmianie daty finału na 8 marca 2014[142], rosyjski nadawca zdecydował się wybrać reprezentantów wewnętrznie. 8 marca ogłoszono, że w barwach kraju w konkursie zaśpiewają siostry Anastasija i Marija Tołmaczowe, zwyciężczynie 4. Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci w 2006 roku[143]. Wystąpiły w pierwszym półfinale konkursu, zdobywając awans do sobotniego finału[144], w którym zajęły ostatecznie 7. miejsce z dorobkiem 89 punktów, w tym z maksymalnymi notami (12 punktów) od Białorusi i Azerbejdżanu[145]. Podczas występu bliźniaczkom towarzyszył chórek w składzie: Anna Nilsson, Jenny Tärneberg, Anna Strandberg i Rui Andrade[146]. W związku z kryzysem krymskim wywołanym przez rosyjskie władze oraz stanowiskiem w sprawie praw środowisk LGBT w kraju, reprezentacja Rosji została wielokrotnie wygwizdywana przez zgromadzoną publiczność w trakcie koncertów półfinałowych i finałowych oraz w trakcie przyznawania krajowych punktów przez Alsou[147][148][149][150].

Polina Gagarina podczas prób do finałowego występu w 60. Konkursie Piosenki Eurowizji w 2015

Wygrana austriackiej reprezentantki, drag queen Conchity Wurst, w finale 59. Konkursu Piosenki Eurowizji wywołała negatywne komentarze w Rosji, dlatego udział kraju w wydarzeniu przygotowywanym w Austrii był niepewny[151], a konserwatywni politycy kraju zapowiedzieli wycofanie się z imprezy oraz organizację własnego festiwalu dla byłych państw Związku Radzieckiego[152][153]. W czerwcu 2014 roku rosyjski nadawca potwierdził jednak udział w 60. Konkursie Piosenki Eurowizji[154][155]. Pierwotnie reprezentantem kraju miał zostać zwycięzca trzeciej edycji programu Gołos, lokalnej wersji formatu The Voice[152][155], ostatecznie jednak nadawca zdecydował o wewnętrznym wyborze swojego przedstawiciela na konkurs[156]. Na początku grudnia pojawiły się pogłoski, jakoby na widowisku w barwach Rosji miał wystąpić popularny w kraju Siergiej Łazariew z piosenką „Breaking Away”. Doniesień nie skomentował ani sam zainteresowany ani rosyjska stacja[157][158]. W marcu telewizja ogłosiła, że jej reprezentantem podczas konkursu będzie Polina Gagarina z utworem „A Million Voices[159][160][161]. 19 maja artystka zaprezentowała swój utwór jako dwunasta w kolejności w pierwszym półfinale i z pierwszego miejsca awansowała do finału[162][163][164], w którym zajęła ostatecznie drugie miejsce z 303 punktami na koncie[165][166], w tym m.in. z maksymalnymi notami 12 punktów od Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Estonii i Niemiec[167].

Siergiej Łazariew podczas próby przed pierwszym półfinałem 61. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2016

Pod koniec września 2015 krajowy nadawca potwierdził chęć udziału w 61. Konkursie Piosenki Eurowizji organizowanym w Sztokholmie[168]. Podczas odbywającej się w grudniu gali wręczenia Rosyjskich Nagród Muzycznych „Owacyj” ogłoszono, że kraj w konkursie będzie reprezentował Siergiej Łazariew[169][170]. Jego konkursową piosenkę „You Are the Only One” napisali rosyjski artysta Filipp Kirkorow i grecki kompozytor Dimitris Kontopulos, zaś za choreografię sceniczną odpowiedzialny będzie grecki reżyser i choreograf Fokas Evengelinos[171]. 10 maja wystąpił w pierwszym półfinale konkursu i z pierwszego miejsca zakwalifikował się do finału[172][173]. Następnie podczas finału, 14 maja, artysta zaprezentował swój utwór jako osiemnasty, ostatecznie zajmując trzecie miejsce z 491 punktami na koncie. W głosowaniu jurorskim piosenka zajęła piąte miejsce, ale wygrała głosowanie telewidzów[174].

Po wygraniu 61. Konkursu Piosenki Eurowizji przez reprezentującą Ukrainę Jamalę pojawiły się głosy, jakoby Rosja miała wycofać się z konkursu organizowanego na terenie kraju. Latem 2016 roku krajowy nadawca potwierdził udział w 62. Konkursie Piosenki Eurowizji organizowanym w Kijowie[175]. W kolejnych tygodniach ponownie pojawiały się doniesienia, jakoby stacja miała wycofać się z rywalizacji w konkursie, co tłumaczono obawami przed niezapewnieniem bezpieczeństwa rosyjskiej delegacji przez organizatora. 12 marca nadawca ogłosił, że kraj będzie reprezentowała Julija Samojłowa[176][177] z utworem „Flame Is Burning[178]. Wybór niepełnosprawnej fizycznie piosenkarki spotkał się z mieszanymi reakcjami w mediach[179]. Dzień po wyborze reprezentantki pojawiły się podejrzenia, że artystka może zostać niewpuszczona na teren Ukrainy, a nawet być aresztowana w momencie, kiedy „będzie składać oświadczenia polityczne”[potrzebny przypis]. Powodem zatrzymania miałoby być też nielegalne (zdaniem ukraińskiego prawa) wkroczenie piosenkarki w 2015 roku na teren Krymu, anektowany przez Rosję w 2014 roku. Sama zainteresowana tłumaczyła wizytę na Krymie graniem tam koncertu[180]. 22 marca ogłoszono, że piosenkarka otrzymała zakaz wjazdu na teren Ukrainy przez okres trzech lat, tym samym nie wystąpi w Konkursie Piosenki Eurowizji. Przy okazji potwierdzono, że będzie reprezentowała Rosję w 63. Konkursie Piosenki Eurowizji w 2018 roku[181]. 13 kwietnia EBU wystosowała oświadczenie, w którym potwierdziła wycofanie się Rosji z udziału w konkursie. Jak poinformowano, Pierwyj kanał odrzucił dwie alternatywne propozycje rozwiązania problemu: zarówno transmisję występu przez satelitę, jak i zmianę reprezentanta na wykonawcę, który mógłby legalnie wjechać na teren Ukrainy na czas konkursu[182].

Jeszcze przed rozegraniem finału Eurowizji 2017 potwierdzono, że telewizja rosyjska będzie uczestniczyć w 63. konkursie organizowanym w Lizbonie[183]. W styczniu 2018 roku Pierwyj kanał potwierdził, że reprezentantką kraju będzie Julija Samojłowa, której udział w konkursie obiecano po jej odsunięciu z występu w 2017 roku[181]. 10 maja wystąpiła jako szósta w kolejności w drugim półfinale konkursu i nie zakwalifikowała się do finału[184]. Została tym samym pierwszą w historii reprezentantką Rosji, która nie wzięła udziału w finałowej rywalizacji[3], zajmując tym samym najgorsze miejsce w historii udziału Rosji w konkursie.

W 2019 potwierdzono, że kraj podczas 64. Konkursu Piosenki Eurowizji będzie reprezentować Siergiej Łazariew z utworem „Scream[185]. 16 maja wystąpił w drugim półfinale konkursu i z szóstego miejsca awansował do rozgrywanego dwa dni później finału. Zajął w nim trzecie miejsce po zdobyciu 370 punktów, w tym 244 pkt od telewidzów (4. miejsce) i 126 pkt od jurorów (9. miejsce)[186].

Lata 2020–2029[edytuj | edytuj kod]

Na początku marca 2020 telewizja rosyjska potwierdziła, że kraj w 65. Konkursie Piosenki Eurowizji będzie reprezentować zespół Little Big z utworem „Uno”[187]. 18 marca organizator konkursu poinformował o odwołaniu wydarzenia z powodu pandemii COVID-19[188].

8 maja 2020 Ilja Prusikin i Sonja Tajurskaja z zespołu Little Big ujawnili w programie Eurovisioncalls, że wyślą telewizji publicznej kilka piosenek i z przyjemnością przyjmą zaproszenie do udziału w konkursie w 2021[189]. 3 marca 2021 tabloid super.ru ujawnił listę kandydatów do występu na Eurowizji i podał, że „zeszłoroczny uczestnik, zespół Little Big, raczej nie pojedzie w tym roku na konkurs”, poza tym „według informacji ze środowiska grupy zespół po prostu nie miał przyzwoitego materiału muzycznego, aby drugi rok z rzędu wziąć udział w konkursie”, choć jednocześnie „według wtajemniczonych wciąż jest szansa, że muzycy znajdą przebój przed selekcją i zaprezentują go publiczności”[190]. 2 marca 2021 ogłoszono, że reprezentant na Eurowizję 2021 zostanie wyłoniony drogą krajowych eliminacji, których finał będzie rozegrany 8 marca 2021. W programie Jewrowidenie 2021. Nacjonalnyj otbor zwyciężyła Maniża z piosenką „Russian Woman”. 18 maja wystąpiła w pierwszym półfinale Eurowizji 2021 i z trzeciego miejsca awansowała do finału, który odbył się 22 maja. Zajęła w nim dziewiąte miejsce po zdobyciu 204 punktów, w tym 100 pkt od telewidzów (8. miejsce) i 104 pkt od jurorów (8. miejsce).

25 lutego 2022 Rosja została wykluczona z konkursu z powodu „obrony wartości konkursu, który promuje międzynarodową wymianę kulturalną, jednoczy publiczność, celebruje różnorodność poprzez muzykę i jednoczy Europę na jednej scenie”[191]. Dzień później poinformowano o wyjściu z EBU wszystkich stacji pochodzących z Rosji, co uniemożliwiło udział kraju w przyszłych konkursach, dopóki stacje dołączą do EBU ponownie[192].

Uczestnictwo[edytuj | edytuj kod]

Rosja uczestniczyła w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1994 do 2021 roku i wzięła w nim udział 23 razy. Poniżej tabela ze nazwiskami wszystkich rosyjskich reprezentantów, tytułami konkursowych piosenek oraz wynikami w poszczególnych latach[3].

Rok Artysta Piosenka Finał Półfinał
Miejsce Punkty Miejsce Punkty
1994 Judif Wiecznyj strannik 9 70 Brak rundy
półfinałowej
1995 Filipp Kirkorow Kołybielnaja dla wułkana 17 17
1996 Andrej Kosinskij Ja eto ja 26[a] 14
1997 Ałła Pugaczowa Primadonna 15 33 Brak rundy
półfinałowej
Brak reprezentanta w latach 19981999
2000 Alsou Solo 2 155
2001 Mumij Troll Lady Alpine Blue 12 37
2002 Priemjer-ministr Northern Girl 10 55
2003 t.A.T.u. Nie wier´, nie bojsia 3 164
2004 Julija Sawiczewa Believe Me 11 67 Top 11[b]
2005 Natalla Padolska Nobody Hurt No One 15 57 Top 12
2006 Dima Biłan Never Let You Go 2 248 3 217
2007 Serebro Song #1 3 207 Top 10
2008 Dima Biłan Believe 1 272 3 135
2009 Anastasija Prychod´ko Mamo 11 91 Organizator[c]
2010 Piotr Nalicz & Friends Lost and Forgotten 11 90 7 74
2011 Aleksiej Worobjow Get You 16 77 9 64
2012 Buranowskije Babuszki Party for Everybody 2 259 1 152
2013 Dina Garipowa What If 5 174 2 156
2014 Siostry Tołmaczowe Shine 7 89 6 63
2015 Polina Gagarina A Million Voices 2 303 1 182
2016 Siergiej Łazariew You Are the Only One 3 491 1 342
2017 Julija Samojłowa Flame Is Burning Rezygnacja
2018 I Won’t Break 15 65
2019 Siergiej Łazariew Scream 3 370 6 217
2020 Little Big „Uno” Konkurs odwołany
2021 Maniża „Russian Woman” 9 204 3 225
2022 Dyskwalifikacja[d]
Brak reprezentanta od 2023

Legenda:

     1. miejsce

Historia głosowania w finale (1994-2021)[edytuj | edytuj kod]

Poniższe tabele pokazują, którym krajom Rosja przyznaje w finale najwięcej punktów oraz od których państw rosyjscy reprezentanci otrzymują najwyższe noty[193].

Nadawcy konkursu w Rosji[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Rosji prawo do emitowania konkursu posiada dwóch krajowych nadawców: Pierwyj kanał i RTR. Nadawca konkursu w kraju zmienia się rotacyjnie.

Nadawca Lata odpowiedzialności za udział Rosji
RTR 1994, 1996, 2008, 2010, 2012, 2014, 2016, 2019, 2022
Pierwyj kanał 1995, 1997, 2000–2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2018, 2020, 2021

Konkursy Piosenki Eurowizji zorganizowane w Rosji[edytuj | edytuj kod]

Dzięki wygranej Dimy Biłana w 2008 roku, 54. Konkurs Piosenki Eurowizji został zorganizowany w Sportowym Kompleksie Olimpijskij[1] w Moskwie[2][94]. Na organizację imprezy w rosyjskiej stolicy poświęcono ok. miliarda rubli[95].

Rok Miejsce Areny Prowadzący[194] Green Room
2009 Moskwa Olimpijskij Półfinały:
Natalja Wodianowa i Andriej Małachow
Finał:
Alsou i Iwan Urgant
Dmitrij Szepielew

Nagrody im. Marcela Bezençona[edytuj | edytuj kod]

Nagrody im. Marcela Bezençona to statuetki przyznawane najlepszym piosenkom w finale Konkursu Piosenki Eurowizji. Pomysłodawcami nagród byli Christer Björkman i Richard Herrey, statuetka nosi nazwisko twórcy konkursu – Marcela Bezençona[195]. Przyznawane są trzy nagrody: Nagroda Dziennikarzy (zwycięzcę wybierają akredytowani dziennikarze), Nagroda Artystyczna (zwycięzcę wybierają komentatorzy konkursu) i Nagroda Kompozytorska (zwycięzcę wybierają kompozytorzy biorący udział w konkursie)

Nagroda Dziennikarzy

Rok Wykonawca Piosenka Autor(zy)
2016 Siergiej Łazariew You Are the Only One Filipp Kirkorow, Dimitris Kontopoulos, John Ballard, Ralph Charlie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Podczas konkursu w 1996 zorganizowano rundę kwalifikacyjną, mającą na celu zmniejszenie liczby państw biorących udział w finale konkursu. Etap eliminacyjny nie był transmitowany w telewizji ani nagrywany, krajowe komisje jurorskie przesłuchiwały wersje studyjne wszystkich konkursowych propozycji i przyznawały im punkty. Spośród 29 utworów nadesłanych przez publicznych nadawców, do finału zakwalifikowały się 22 propozycje. Jedynym krajem, który nie brał udziału w rundzie kwalifikacyjnej był gospodarz konkursu, czyli Norwegia.
  2. Zgodnie z regulaminem, w konkursie w latach 2004–2007 kraje z pierwszej dziesiątki poprzedniego konkursu były automatycznie kwalifikowane do sobotniego finału bez konieczności rywalizacji w półfinale. W przypadku rezygnacji z udziału w konkursie jednego z państw z Top 10 zeszłego roku lub w przypadku kiedy któreś z państw Wielkiej Czwórki zajęło miejsce w przedziale 1-10, wówczas automatyczna kwalifikacja przypadała na miejsca poza pierwszą dziesiątką, tj. 11. bądź 12.
  3. Kraj wygrał finał konkursu w 2008, dlatego nie musiał rywalizować w półfinałach w 2009.
  4. Kraj został zdyskwalifikowany 25 lutego 2022 w świetle rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Przygotowania do ESC 2009. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-05-30. [dostęp 2013-05-13].
  2. a b c Moskwa 2009. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-05-25. [dostęp 2013-05-13].
  3. a b c d Russia in Eurovision Song Contest. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-06-05]. (ang.).
  4. Eurovision Song Contest 1994. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  5. Eurovision Song Contest 1995. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-06)]. (ang.).
  6. EUROVISION SONG CONTEST 1996 Qualifying round. eurovisioncovers.co.uk. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  7. Eurovision Song Contest 1996. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (ang.).
  8. Eurovision Song Contest 1997. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (ang.).
  9. Nieudane starty, niespodziewane rezygnacje, odrzucone piosenki. [w:] Maciej Błażewicz [on-line]. eurowizja.org. [dostęp 2016-07-13]. (pol.).
  10. Eurovision Song Contest 1999. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-03)]. (ang.).
  11. Eurovision Song Contest 2000. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  12. Sietse Bakker: More information about national finals. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2001-02-13. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
  13. Eurovision Song Contest 2001. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  14. Sietse Bakker: Four internal selections this year. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2001-09-29. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
  15. Sietse Bakker: Russian rumours about song are probably false. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  16. Bjørn Erik Opheim: Russian Channel One asks for entries. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-01-26. [dostęp 2013-10-06]. (ang.).
  17. Sietse Bakker: Russians will present their song March 1. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  18. Sietse Bakker: It’s official: Premier Ministr to represent Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  19. Sietse Bakker: Not Premier Ministr, but Prime Minister. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  20. Remi Kübar: Northern Girl number one hit in Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  21. Sietse Bakker: Russia: We’re looking wonderful (pics!). [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  22. Eurovision Song Contest 2002. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  23. Sietse Bakker: Prime Minister gave statement on the past contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2002-11-28. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  24. Bjørn Erik Opheim: Russian Channel One asks for entries. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-01-26. [dostęp 2014-07-22]. (ang.).
  25. Sietse Bakker: Russian song known before March 7th. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-02-12. [dostęp 2014-07-22]. (ang.).
  26. Sietse Bakker: Channel One: Stories about TATU rumours!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-02-16. [dostęp 2014-07-22]. (ang.).
  27. About t.A.T.u.. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  28. Sietse Bakker: Officially: Tatu to Eurovision for Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-03-09. [dostęp 2013-10-02]. (ang.).
  29. Sietse Bakker: OGAE Russia: “TATU will sing in English”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-03-29. [dostęp 2014-07-23]. (ang.).
  30. Sietse Bakker: Channel One: “TATU will sing in Russian!”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-04-02. [dostęp 2014-07-23]. (ang.).
  31. Tatu: Eurowizja ocenzurowana. [w:] Interia [on-line]. muzyka.interia.pl, 2003-04-07. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)].
  32. Tatu: Eurowizja bez obmacywania. [w:] Interia [on-line]. muzyka.interia.pl, 2003-04-07. [dostęp 2013-05-13].
  33. Sietse Bakker: Russian rehearsal and conference went problematic. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-20. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  34. Sietse Bakker: Belgian rehearsal was back to basic after t.A.T.u.. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-21. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  35. Sietse Bakker: Russia: two brave girls in a stunning stage. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-22. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  36. Wouter van Vliet: Breaking news: t.A.T.u. breaks technical rehearsal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-23. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  37. a b Eurovision Song Contest 2003. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-23)]. (ang.).
  38. Sietse Bakker: Rumours about Russia are “part of the act”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-21. [dostęp 2014-07-23]. (ang.).
  39. a b Eurovision row over Tatu. [w:] BBC [on-line]. news.bb.cco.uk, 2003-05-21. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  40. Reuters: Russian popsters booed before Eurovision. [w:] The Age [on-line]. theage.com.au, 2003-05-25. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  41. Sietse Bakker: No kissing t.A.T.u. on Turkish television. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-04-09. [dostęp 2013-10-02]. (ang.).
  42. Oliver Rau: t.A.T.u.'s performance will not be interrupted. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-24. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  43. Sietse Bakker: Second dress rehearsal: the ups and downs!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-23. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  44. Remi Kübar: Julia of t.A.T.u. taken into the hospital. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-24. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  45. Sietse Bakker: EBU: doctors certificate for Julia’s illness. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-24. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
  46. Sietse Bakker: CityPaper: “Russia to win this year”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-15. [dostęp 2014-07-23]. (ang.).
  47. Sietse Bakker: William Hill: Russia leading, Israel at the bottom. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-19. [dostęp 2014-07-23]. (ang.).
  48. Sietse Bakker: William Hill updates betting figures. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-05-20. [dostęp 2014-07-23]. (ang.).
  49. Mozart: Eurowizja 2003: Ich Troje na siódmym, Tatu pokonane przez Turcję.. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. muzyka.wp.pl, 2003-05-26. [dostęp 2013-05-13].
  50. a b Nick Paton Walsh: Vote switch ‘stole Tatu’s Eurovision win’. [w:] The Guardian [on-line]. guardian.co.uk, 2003-05-30. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  51. Tatu skrzywdzone na Eurowizji – twierdzi rosyjska telewizja. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. wiadomosci.wp.pl, 2003-05-28. [dostęp 2013-05-13].
  52. Deo Grech: Smash!! among possible entrants for Russia 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-24. [dostęp 2014-11-30]. (ang.).
  53. Julia Ostromogilska: Julia keeps discussion heated in Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-31. [dostęp 2014-12-10]. (ang.).
  54. Sietse Bakker: Julia Savicheva participates for Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-10. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  55. Sietse Bakker: Russia: Julia Savicheva’s song titled Believe me. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-19. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  56. Sietse Bakker: Russia: believe it or not, this is Believe me!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-24. [dostęp 2013-10-10]. (ang.).
  57. Eurovision Song Contest 2004. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  58. Itamar Barak: A very athletic stage act of Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  59. Roel Philips: Kamel Ouali: man behind French and Russian act. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-11-11]. (ang.).
  60. Roel Philips: Update: Marie N to represent Russia?!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-29. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
  61. Sietse Bakker: National final to select Russian representative. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-11. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  62. a b Interview with Natalia Podolskaya in Belgium. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-06. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  63. Roel Philips: Russian selections take shape. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-26. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  64. a b Full lists of finalists and semifinalists of Russian selection for the ESC 2005. [w:] ESC Kazachstan [on-line]. esckaz.com. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  65. Roel Philips: Russia: The selected semifinalists!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-01. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  66. a b Roel Philips: Russia: 10 artists in tonight’s semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-04. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  67. a b Roel Philips: Russia: 10 participants in second semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-09. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  68. a b Roel Philips: Participants third Russian semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-15. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  69. Roel Philips: Verka Serduchka in second Russian semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-06. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  70. a b Roel Philips: Russia: Last three finalists selected. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-15. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  71. a b Roel Philips: Russia holds final tonight. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-25. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  72. Roel Philips: Elena Terleeva & Jam win first semifinal in Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-05. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  73. Roel Philips: Podolskaya, Varvara & Chai Vdvoem to final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-09. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  74. Roel Philips: Natalia Podolskaya wins Russian final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-25. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  75. ESCToday: Natalia Podolskaya real winner Russian final?. [w:] ESC Today [on-line]. www.esctoday.com, 2005-02-28. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).
  76. Roel Philips: New version of 'Nobody hurt no one’. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-19. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  77. New image for Natalia Podolskaya. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-26. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  78. Natalia Podolskaya to Belgium, Croatia and Greece. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-28. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  79. Eurovision Song Contest 2005. [w:] Europejska Unia Nadawców [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  80. Roel Philips: Correction from Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  81. Eurovision Song Contest 2006 (Semi-Final). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  82. Eurovision Song Contest 2006 (Final). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  83. Finałowa piątka w Rosji!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2007-03-01. [dostęp 2013-05-13].
  84. Fadeev: Utwór nie był gotowy w 100%. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2007-04-10. [dostęp 2013-05-13].
  85. Eurovision Song Contest 2007 (Semi-Final). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  86. Eurovision Song Contest 2007 (Final). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-31)]. (ang.).
  87. a b Eurovision Song Contest 2008 (Final). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  88. Jewrowidzienie 2008. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2007-12-10. [dostęp 2013-05-13].
  89. Skład Jewrowidzienie 2008. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-02-26. [dostęp 2013-05-13].
  90. Glen Webb: Dima Bilan again conquers Russian hearts. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  91. Believe z Rosji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-03-10. [dostęp 2013-05-13].
  92. Eurovision Song Contest 2008 Semi-Final (1). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  93. Szczegóły występu Dimy Biłana. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-03-19. [dostęp 2013-05-13].
  94. a b Moskwa 2009. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-07-21. [dostęp 2013-05-13].
  95. a b Miliard rubli na Konkurs Piosenki Eurowizji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-11-14. [dostęp 2013-05-13].
  96. Dariusz Sułek: ESC 2009: Szczegóły głosowania. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-04-10. [dostęp 2013-05-13].
  97. Tomasz Borowczyk: Garść szczegółów. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-12-12. [dostęp 2013-05-13].
  98. 50/50 w Moskwie. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-12-08. [dostęp 2013-05-13].
  99. Dariusz Sułek: 43 kraje w Moskwie!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-01-12. [dostęp 2013-05-13].
  100. Marcin Kośmider: Rudkowskaja żąda dyskwalifikacji gruzińskiej piosenki. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-02-20. [dostęp 2013-05-13].
  101. Piosenka gruzińska niezgodna z regułami EBU. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-03-10. [dostęp 2013-05-13].
  102. Marcin Kośmider: W Eurowizji nie ma miejsca na politykę. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-02-20. [dostęp 2013-05-13].
  103. Trzy tury Jewrowidzienie 2009. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-12-11. [dostęp 2013-05-13].
  104. Olena Omelyanchuk: Russia votes for Anastasia Prikhodko. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  105. Dariusz Sułek: Anastazja Prihodko z Rosji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-03-08. [dostęp 2013-05-13].
  106. „Mamo”, Anastasia Prihodko (backscreen video for the EUROVISION SONG CONTEST 2009, RUSSIA). vimeo.com. [dostęp 2013-05-13]. (ros.).
  107. a b Eurovision Song Contest 2009 (Final). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  108. Dariusz Sułek: [UPD To nie bajka, NORWEGIA WYGRYWA ESC 2009!]. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-05-17. [dostęp 2013-05-13].
  109. Marcin Kośmider: Rekordowa oglądalność. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-05-25. [dostęp 2013-05-13].
  110. Dariusz Sułek: Co by było w Moskwie.... [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2009-08-04. [dostęp 2013-05-13].
  111. Marcin Kośmider: Półfinaliści rosyjskich preselekcji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2010-02-27. [dostęp 2013-05-13].
  112. Marcin Kośmider: Finaliści Jewrowidienie 2010. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2010-02-02. [dostęp 2013-05-13].
  113. Marcin Kośmider: Rosja wybrała. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2010-02-08. [dostęp 2013-05-13].
  114. Eurovision Song Contest 2010 Semi-Final (1). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  115. Sietse Bakker: EBU reveals split voting outcome, surprising results. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  116. a b Eurovision Song Contest 2010 Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
  117. Jarmo Siim: Alexey Vorobyov goes for Russia with Lady Gaga’s songwriter. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  118. Marcin Kośmider: Vorobjov reprezentantem Rosji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2011-03-05. [dostęp 2013-05-13].
  119. Dariusz Sułek: Czy Vorobjov będzie następcą Biłana?. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2011-03-13. [dostęp 2013-05-13].
  120. Andreas Schacht: Russia: Alexej successful with RedOne?. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  121. a b Eurovision Song Contest 2011 Semi-Final (1). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  122. Eurovision Song Contest Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  123. Sietse Bakker: EBU reveals split televoting and jury results. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  124. Olena Omelyanchuk: UPDATE: The list of the Russian participants confirmed. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2012-03-01. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  125. Adam Naruszewicz: Rosja wraca do preselekcji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2011-12-29. [dostęp 2013-05-13].
  126. Adam Naruszewicz: Rosja zmieniła zdanie.... [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2012-02-18. [dostęp 2013-05-13].
  127. Adam Naruszewicz: Jewrowidienie już dziś. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2012-03-07. [dostęp 2013-05-13].
  128. a b Olena Omelyanchuk: See: Buranovskiye Babushki to represent Russia. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2012-03-07. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  129. Adam Naruszewicz: Babushki jadą do Baku!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2012-03-07. [dostęp 2013-05-13].
  130. Eurovision Song Contest 2012 Semi-Final (1). [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  131. Eurovision Song Contest Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-03)]. (ang.).
  132. Agnieszka żak: Głos z Rosji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2012-10-19. [dostęp 2013-05-13].
  133. a b Olena Omelyanchuk: Dina Garipova to represent Russia. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2013-02-19. [dostęp 2013-05-26]. (ang.).
  134. Agnieszka Żak: Rosja postawiła na Głos!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2013-02-20. [dostęp 2013-05-13].
  135. Agnieszka Żak: Prezentacja rosyjskiej propozycji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2013-02-24. [dostęp 2013-05-13].
  136. Maciej Błażewicz: Gosia Andrzejewicz dla Eurowizja.org. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2013-03-05. [dostęp 2013-05-13].
  137. Hat Russland bei Sarah Connor geklaut?. mopo.de, 2013-03-08. [dostęp 2013-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-11)]. (niem.).
  138. Russia at Eurovision Song Contest 2013 – Россия на конкурсе песни Евровидение 2013. esckaz.com. [dostęp 2013-05-14]. (ang. • ros.).
  139. Jakov Leon: We have our first ten finalists!. eurovision.tv, 2013-05-14. [dostęp 2013-05-14]. (ang.).
  140. Eurovision Song Contest 2013 Grand Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2013-05-18. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-16)]. (ang.).
  141. Nick van Lith: Russia: National final on December 31st. [w:] escXtra [on-line]. escxtra.com, 2013-09-01. [dostęp 2013-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-28)]. (ang.).
  142. Michalis Vranis: Russia: National final date change. esctoday.com, 2013-12-12. [dostęp 2013-12-18]. (ang.).
  143. Dennis Van Eersel: Russia: ‘Tolmachevy Twins take part in 2014′. [w:] ESC Daily [on-line]. escdaily.com, 2014-03-08. [dostęp 2014-03-08]. (ang.).
  144. Gordon Roxburgh: The ten winners from tonight’s show. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2014-05-06. [dostęp 2014-05-06]. (ang.).
  145. Eurovision Song Contest 2014 Grand Final. eurovision.tv. [dostęp 2014-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-12)]. (ang.).
  146. Eurovision 2014 – Tolmachevy Twins (Russia). [w:] ESC Kazachstan [on-line]. esckaz.com. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
  147. Eurowizja 2014: Rosja została wygwizdana. [w:] Interia.pl [on-line]. muzyka.interia.pl, 2014-05-07. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-02)]. (pol.).
  148. Eurowizja 2014: przedstawicielki Rosji wygwizdane podczas ogłoszenia wyników!. [w:] WP [on-line]. teleshow.wp.pl, 2014-05-07. [dostęp 2014-09-15]. (pol.).
  149. Rosyjskie bliźniaczki wybuczane na konkursie Eurowizji.. [w:] Słowo Niezależne [on-line]. niezalezna.pl, 2014-05-07. [dostęp 2014-09-15]. (pol.).
  150. Russia booed at Eurovision semi-final. [w:] BBC [on-line]. bbc.com, 2014-05-07. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
  151. Eurowizja 2015: Rosja i Białoruś nie rezygnują. sat-charts.eu, 2014-06-14. [dostęp 2014-09-15]. (pol.).
  152. a b Eurowizja: Rosja i Białoruś podjęły decyzję. [w:] Interia.pl [on-line]. muzyka.interia.pl, 2014-06-14. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-17)]. (pol.).
  153. Maciej Sychowiec: Rosja wycofa się z Eurowizji?. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2014-05-13. [dostęp 2014-09-15]. (pol.).
  154. „Евровидение” в 2015 году будет проходить в Вене с 12 по 16 мая. [w:] 1TV [on-line]. 1tv.ru, 2014-05-22. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. (ros.).
  155. a b Maciej Błażewicz: Rosja i Białoruś nie rezygnują z Eurowizji. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2014-06-12. [dostęp 2014-09-15]. (pol.).
  156. Maciej Błażewicz: Eurowizja 2015, DE ESC TOP 10, Uzari i Maimuna, EMA 2015, Festivali i Kenges, Golos 3. dziennik-eurowizyjny.blog.pl, 2014-12-27. [dostęp 2014-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-28)]. (pol.).
  157. Artur Zieliński: Rosyjskie spekulacje. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2014-12-11. [dostęp 2014-12-28]. (pol.).
  158. Sanjay (Sergio) Jiandani: Russia: Will Sergey Lazarev go to Vienna?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2014-12-09. [dostęp 2014-12-28]. (ang.).
  159. Piotr Miziura: Rosja: Polina Gagarina do Wiednia!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2015-03-12. [dostęp 2015-03-16]. (pol.).
  160. Marco Brey: Polina Gagarina to represent Russia!. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2015-03-11. [dostęp 2015-03-16]. (ang.).
  161. Fiona Galliford: Russia: It’s Polina Gagarina for Vienna!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2015-03-11. [dostęp 2015-03-15]. (ang.).
  162. Полина Гагарина вышла в финал „Евровидения-2015”. ria.ru, 2015-05-19. [dostęp 2015-05-19]. (ros.).
  163. Tomasz Piątkowski: Eurowizja 2015: Poznaliśmy pierwszych finalistów!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2015-05-19. [dostęp 2015-05-20]. (pol.).
  164. Gordon Roxburgh: We have our first ten finalists. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2015-05-19. [dostęp 2015-05-20]. (ang.).
  165. Полина Гагарина заняла второе место на конкурсе „Евровидение”. ria.ru, 2015-05-24. [dostęp 2015-05-24]. (ros.).
  166. Adam Naruszewicz: Måns Zelmerlöw wygrywa Eurowizję!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2015-05-24. [dostęp 2015-05-24]. (pol.).
  167. Eurovision Song Contest 2015 Grand Final. eurovision.tv. [dostęp 2015-05-24]. (ang.).
  168. Sanjay (Sergio) Jiandani: Russia: RTR confirms participation in Eurovision 2016. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2015-09-30. [dostęp 2015-09-31]. (ang.).
  169. Друзья!)))) Рад вам сообщить.... instagram.com, 2015-12-10. [dostęp 2015-12-10]. (ros.).
  170. Sergiusz Królak: Siergiej Łazariew reprezentantem Rosji!. [w:] OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2015-12-10. [dostęp 2015-12-10]. (pol.).
  171. Sanjay (Sergio) Jiandani: Russia: Kirkorov, Kontopoulos and Fokas behind Sergey’s entry. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2015-12-11. [dostęp 2015-12-14]. (ang.).
  172. Gordon Roxburgh: Eurovision Song Contest 2016 First Semi-Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2016-05-10. [dostęp 2016-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-13)]. (ang.).
  173. Gordon Roxburgh: We have our first ten finalists. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2016-05-10. [dostęp 2016-05-12]. (ang.).
  174. Eurovision Song Contest 2016 – Grand Final, Eurovision.tv [dostęp 2016-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-29].
  175. Paul Jordan: Could Sergey Lazarev make a return to Eurovision?. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2016-07-15. [dostęp 2016-07-15]. (ang.).
  176. Россию на Евровидении-2017 представит Юлия Самойлова. 1tv.ru, 2017-03-12. [dostęp 2017-03-12]. (ros.).
  177. Russia’s flame for Eurovision is still burning, Julia Samoylova to Kyiv. eurovision.tv, 2017-03-12. [dostęp 2017-03-13]. (ang.).
  178. Юлия Самойлова представит Россию на конкурсе Евровидение-2017. 1tv.ru, 2017-03-10. [dostęp 2017-03-12]. (ros.).
  179. Sergiusz Królak: Eurowizja 2017: w Kijowie wystąpi niepełnosprawna artystka z Rosji. Będzie skandal?. [w:] Plejada.pl [on-line]. plejada.pl, 2017-03-13. [dostęp 2017-03-14]. (pol.).
  180. David Filipov: Ukraine may arrest Russia’s wheelchair-confined Eurovision singer Yulia Samoylova. [w:] The Sydney Morning Herald [on-line]. smh.com.au, 2017-03-15. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
  181. a b Sergiusz Królak: Eurowizja 2017: reprezentantka Rosji wyrzucona z konkursu. Szykuje się skandal?. [w:] Plejada.pl [on-line]. plejada.pl, 2017-03-23. [dostęp 2017-03-23]. (pol.).
  182. EBU: „Russia no longer able to take part in Eurovision 2017”.
  183. Nuno Carrilho: ESC2018: Jon Ola Sand garante que Rússia estará a concurso no Festival Eurovisão 2018. [w:] ESC Portugal [on-line]. escportugal.pt, 2017-05-03. [dostęp 2018-01-29]. (port.).
  184. Eurovision Song Contest 2018 Second Semi-Final. [w:] Europejska Unia Nadawców [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2018-05-11]. (ang.).
  185. Evert Groot, Benny Royston: Sergey Lazarev returns to Eurovision with ‘Scream’ for Russia. [w:] Europejska Unia Nadawców [on-line]. eurovision.tv, 2019-03-09. [dostęp 2019-03-30]. (ang.).
  186. Tel Aviv 2019 – Eurovision Song Contest Tel Aviv 2019. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2019-02-10. [dostęp 2019-05-21]. (ang.).
  187. Dawid Szwajcowski, Little Big z Rosji na Eurowizję 2020!, eurowizja.org [dostęp 2020-03-02] (pol.).
  188. Eurovision 2020 in Rotterdam is cancelled. [w:] Europejska Unia Nadawców [on-line]. eurovision.tv, 2020-03-18. [dostęp 2020-03-19]. (ang.).
  189. Eurovisioncalls Little Big – Russia 🇷🇺 with NikkieTutorials. [dostęp 2021-06-29].
  190. Super.ru, super.ru [dostęp 2021-06-29].
  191. EBU statement regarding the participation of Russia in the Eurovision Song Contest 2022, Eurovision.tv, 25 lutego 2022 [dostęp 2022-02-25] (ang.).
  192. Anthony Granger, 🇷🇺 Russia: Channel One, VGTRK & Radio Dom Ostankino Leave the European Broadcasting Union, Eurovoix, 26 lutego 2022 [dostęp 2022-02-26] (ang.).
  193. Points to and from RUSSIA. eurovisioncovers.co.uk. [dostęp 2013-06-05]. (ang.).
  194. Sietse Bakker: Exclusive: The hosts of the 2009 Eurovision Song Contest!. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-05-07. [dostęp 2013-05-14]. (ang.).
  195. Marcel Bezençon Award – an introduction. [w:] Pop Light [on-line]. poplight.zitiz.se. [dostęp 2013-06-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]