Ross 128 b

Ross 128 b

Artystyczna wizja planety (ESO/M. Kornmesser)
Odkrywca	Xavier Bonfils et al. (ESO)
Data odkrycia	2017
Charakterystyka orbity (J2000)
Ciało centralne	Ross 128
Półoś wielka	0,0796 ± 0,0017 au
Mimośród	0,116 ± 0,097
Okres orbitalny	9,8658 ± 0,0070
Charakterystyka fizyczna
Masa minimalna (M·sin i)	1,40 ± 0,21 M🜨
Temperatura powierzchni	213–301 K

Ross 128 b – planeta pozasłoneczna typu ziemskiego okrążająca gwiazdę Ross 128. Została odkryta metodą pomiaru zmian prędkości radialnej. Jej gwiazda jest jedną z gwiazd położonych najbliżej Słońca, tym samym Ross 128 b należy do najbliższych znanych planet pozasłonecznych.

Nazwa

Nazwa planety pochodzi od nazwy gwiazdy, którą ciało to okrąża. Mała litera „b” oznacza, że jest to pierwsza odkryta planeta okrążająca tę gwiazdę.

Odkrycie

Od 2005 do 2016 roku spektrograf HARPS (ang. High Accuracy Radial velocity Planet Searcher) działający w Europejskim Obserwatorium Południowym rejestrował zmiany prędkości radialnej Rossa 128, wywołane przyciąganiem planety. Dane zostały uzupełnione przez pomiary fotometryczne programu All Sky Automated Survey i z misji K2 Teleskopu Keplera. Niewielka odległość planety od gwiazdy sprawia, że planeta jest łatwiejsza do wykrycia, ale z drugiej strony małe natężenie światła gwiazdy utrudnia precyzyjny pomiar.

Niejednorodności emisji światła z fotosfery gwiazdy, takie jak plamy gwiazdowe, mogą być pomylone z sygnałem pochodzącym od planety, ale już wcześniejsze badania wskazywały, że okres obrotu Rossa 128 jest długi, rzędu stu dni. Planeta Ross 128 b obiega gwiazdę dziesięciokrotnie szybciej.

Charakterystyka

Masa i orbita

Masa minimalna tej planety to około 1,4 masy Ziemi, co wskazuje, że jest to najprawdopodobniej planeta typu ziemskiego. Krąży ona w odległości zaledwie 0,08 jednostki astronomicznej od gwiazdy (ok. 12 milionów kilometrów) i jej okres orbitalny wynosi 9,9 ziemskiego dnia. Obserwacje teleskopu Keplera wskazują z wysokim poziomem ufności, że planeta ta nie przechodzi przed tarczą gwiazdy.

Gwiazda centralna

Ross 128 to czerwony karzeł, gwiazda znacznie słabsza i chłodniejsza od Słońca. Temperatura fotosfery gwiazdy to około 3190 K, jej jasność to około 0,36% jasności Słońca. Ma ona masę równą zaledwie 17% masy Słońca i promień równy 20% promienia Słońca.

Czerwone karły często cechują silne rozbłyski, które zwiększają strumień promieniowania ultrafioletowego i rentgenowskiego docierający do planet i mogą powodować erozję atmosfery. Ross 128 jest pod tym względem gwiazdą spokojną, mniej aktywną magnetycznie niż Proxima Centauri, TRAPPIST-1 i inne pobliskie czerwone karły z planetami w ekosferach.

Klimat i warunki na powierzchni

Planeta otrzymuje obecnie 1,38 razy więcej energii niż dociera do Ziemi. W zależności od albedo, temperatura równowagowa jej powierzchni zawiera się od −60 do 20 °C. Współczynnik podobieństwa do Ziemi planety b ma bardzo wysoką wartość, równą 0,86.

Nie ma pewności, czy na jej powierzchni może istnieć woda w stanie ciekłym, gdyż zależy to od albedo planety, występowania atmosfery i chmur w niej. Tym niemniej zakres temperatur dopuszcza taką możliwość. Niska aktywność gwiazdy sprawia, że Ross 128 b oferuje lepsze możliwości dla potencjalnego życia niż bliższa Słońcu Proxima Centauri b.

Perspektywy obserwacyjne

Planeta została odkryta poprzez analizę zmian prędkości radialnej gwiazdy, a nie zaobserwowana bezpośrednio. Nie przechodzi ona też przed tarczą gwiazdy. Pomimo tego, ze względu na niewielkie oddalenie od Układu Słonecznego, w przyszłości możliwe stanie się jej lepsze scharakteryzowanie i bezpośrednie obserwacje. Obliczona odległość kątowa od gwiazdy, równa 15 milisekund kątowych, pozwala na rozdzielenie obrazów obu ciał w zakresie widzialnym przez budowany Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT).

Linki zewnętrzne

• Druga Ziemia bliżej niż myślimy?. Urania – Postępy Astronomii, 2017-11-16. [dostęp 2016-11-16].