Roszkowo (województwo pomorskie)
54°15′15″N 18°41′08″E/54,254167 18,685556| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2009[2]) |
179 |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-000[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GDA |
| SIMC |
0169325 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Pruszcz Gdański  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
| 54°15′15″N 18°41′08″E/54,254167 18,685556[1]
| |
Roszkowo (niem. Rostau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański na obszarze Żuław Gdańskich przy drodze wojewódzkiej nr 227. Wieś stanowi właściwie wschodnie przedmieście Pruszcza Gdańskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historyczne nazwy Roszkowa to: Rostow, Rostaw, Rostau
Wieś była majątkiem rycerskim przejętym przez Krzyżaków na początku XIV wieku. Najwcześniejsza pisana wzmianka na jej temat pochodzi z początków XV wieku i dotyczy czynszów i świadczeń wsi na rzecz Zakonu krzyżackiego. Mówi o zobowiązaniu do wystawienia sołtysa i jednego zbrojnego do udziału w wojnach prowadzonych przez Zakon. W 1454 roku na mocy przywileju króla Kazimierza Jagiellończyka osada została włączona do gdańskiego patrymonium wiejskiego i było wydzierżawiane okolicznej szlachcie. Prawdopodobnie właścicielami wsi byli dzierżawcy dworu w Warczu, na rzecz którego mieszkańcy świadczyli obowiązki pańszczyźniane. Wieś należąca do Gdańskiej Wyżyny terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[4]. W 1597 roku zostało włączone do parafii w Pruszczu. W 1675 odnotowano w dokumentach istnienie szkoły z własnym nauczycielem.
W 1869 w Roszkowie były 23 budynki mieszkalne i 6 zabudowań gospodarczych na obszarze 1157,60 morgów, a wieś wraz wybudowaniem i karczmą Schmaudkrug (Schmandtkrug) nad potokiem Gęś liczyła 200 mieszkańców.
13 grudnia 1872 wieś podlegała obwodowi wiejskiemu w Pruszczu, a w 1887 po reformie administracyjnej, przydzielono do powiatu wiejskiego Gdańska Nizina. W 1920 wraz z wybudowaniem Schmandkrug wieś weszła w skład Wolnego Miasta Gdańska, a 1 kwietnia 1942 została wcielona do „hanzeatyckiego miasta Gdańska”.
W 1793 roku we wsi mieszkało 103 mieszkańców w 20 rodzinach, w 1856 roku 173 osoby, w 1905 roku - 175, a w 1910 roku - 179, a w 1829 - 170.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.
Dom podcieniowy[edytuj | edytuj kod]
Przed II wojną światową we wsi znajdował się dom podcieniowy P. Knoopa w stylu dolnosaksońskim[5]. Styl ten pojawił się na Żuławach przed późniejszym środkowoniemieckim stylem budownictwa i charakteryzował się wejściem od węższej strony budynku, ulokowaniem inwentarza w pomieszczeniach po obydwu stronach bramy wjazdowej, a zbiorów płodów rolnych na strychu nad pomieszczeniami gospodarczymi i mieszkalnymi. Do pomieszczeń dla zwierząt przylegało od tyłu palenisko, a za nim znajdowały się pokoje mieszkalne właściciela[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116758
- ↑ Wykaz ilościowy mieszkańców Gminy Pruszcz Gdański według miejscowości (stan na 12.11.2009 r.). [dostęp 2017-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-03)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1099 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
- ↑ „Iwona Joć „Przedwojenne Żuławy Gdańskie okiem Niemca”, Dziennik Bałtycki 10 listopada 2011
- ↑ Willi Quade „Żuławy Gdańskie”, reprint, Wyd. Region, Gdynia 2011
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dariusz Dolatowski: Gminne Strony. Zarys dziejów gminy Pruszcz Gdański do 1939 roku. Suwałki-Pruszcz Gdański: FFP AGNI, 2010, ISBN 978-83-60176-58-0.
- Roszkowo/Rostau/Schmandt Krug/Gans
