Royal Air Force

Royal Air Force
lat. Per ardua ad astra „Przez przeciwności do gwiazd”
Historia
Państwo	Wielka Brytania
Sformowanie	1 kwietnia 1918
Patron	monarcha
Dowódcy
Obecny	Air Chief Marshall Michael Wigston
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	lotnictwo
Podległość	Brytyjskie Siły Zbrojne

Royal Air Force (pol. Królewskie Siły Powietrzne), RAF – siły lotnicze Wielkiej Brytanii powstałe w 1918 roku. Obecnym od 26 czerwca 2019 dowódcą Królewskich Sił Lotniczych jest Air Chief Marshal Michael Wigston(ang.). RAF podporządkowany jest Brytyjskim Siłom Zbrojnym podlegającym królowej Elżbiecie II.

Historia

RAF powstał 1 kwietnia 1918 z połączenia Royal Flying Corps (Królewski Korpus Lotniczy) i Royal Naval Air Service (Służba Lotnicza Marynarki Królewskiej). Tym samym powstały pierwsze na świecie siły powietrzne niezależne od dowództwa lądowego lub marynarki wojennej. RAF podlegał bezpośrednio Ministerstwu Lotniczemu (Air Ministry). W chwili powstania było najliczniejszymi siłami powietrznymi świata: 230 000 personelu i 23 000 samolotów, a do końca I wojny światowej RAF miał 4 tys. pilotów i 114 tys. personelu naziemnego. Zadania lotnictwa polegały na prowadzeniu zwiadu, bombardowaniu celów naziemnych, jak również niszczeniu samolotów przeciwnika.

W okresie międzywojennym RAF nie prowadził żadnych operacji militarnych, a jego działania ograniczały się do transportu poczty i wojska. W 1928 roku samoloty RAF wzięły udział w ewakuacji cywilów w Afganistanie (była to pierwsza tego typu akcja).

W 1936 roku doszło do reorganizacji RAF-u, powstało: dowództwo myśliwskie (RAF Fighter Command), dowództwo bombowe (RAF Bomber Command) i dowództwo obrony wybrzeża (RAF Coastal Command).

Charakterystyczny kształt Supermarine Spitfire, który odegrał znaczącą rolę w bitwie o Anglię

Za największy sukces RAF uważa się bitwę o Anglię (1940), kiedy piloci RAF-u (również innych niż brytyjska narodowości) powstrzymali naloty niemieckiej Luftwaffe, ratując Wielką Brytanię – nieprzygotowaną wówczas do obrony swojego terytorium przed lądową inwazją niemiecką (zob. operacja Lew Morski). Podobnie na Malcie RAF uratował tę ważną strategicznie wyspę przed zajęciem przez oddziały włoskie.

Samoloty RAF-u brały udział podczas II wojny światowej w nalotach bombowych na Niemcy, a także do ochrony konwojów przez niszczenie okrętów podwodnych i obrony wybrzeża. Wykorzystywane były też do transportu, w tym do zrzutów osób i wyposażenia na terenach okupowanych przez Niemcy.

RAF nie wziął poważniejszego udziału w kolejnych wojnach, choć i w Korei, Wietnamie, podczas kryzysu sueskiego (1956) walczyły samoloty RAF-u, jednak ich udział był marginalny (po stronie brytyjskiej operowały tam głównie samoloty lotnictwa marynarki Fleet Air Arm). W latach 1948–1960 RAF brał natomiast ciągły udział w operacjach przeciwpartyzanckich na Malajach (operacja Firedog). RAF wniósł również istotny wkład w moście powietrznym podczas radzieckiej blokady Berlina na przełomie 1948 i 1949 roku (dostarczając 394 509 ton zaopatrzenia w 65 857 lotach).

W 1968 roku w RAF przeprowadzono kolejne zmiany: trzy dowództwa połączono w jedno – dowództwo uderzeniowe (Strike Command).

RAF odegrał za to istotną rolę podczas wojny falklandzkiej (1982). W wojnie w Zatoce Perskiej (1990) wzięło udział ok. 100 samolotów RAF-u.

W 2010 dokument Strategic Defence and Security Review zdecydował o natychmiastowym wycofaniu z RAF-u samolotów Hawker Siddeley Nimrod i Hawker Siddeley Harrier, cięcia dotknęły także eskadry Panavia Tornado, w tym wszystkie Tornada F3.

Określono także przyszłość RAF:

• 22 samoloty transportowe Airbus A400M zastąpią samoloty C-130 Hercules C1/C3.
• 14 samoloty-cysterny Airbus A330 MRTT zastąpią wycofane VC10 i TriStar.
• Wejście do służby samolotów Lockheed F-35 Lightning II opóźniono do 2020, a zamawianą wersję zmieniono na F-35C. W 2012 roku powrócono jednak do wersji F-35B.
• Ze 160 zamówionych Eurofighter Typhoon 53 sztuki z pierwszej transzy miały być wycofane do 2019, obecnie ten plan nie jest rozpatrywany.
• Samoloty Panavia Tornado GR4 zostaną w służbie do czasu zastąpienia ich przez F-35, wszystkie Tornado F3 wycofano w 2011.
• Samoloty Raytheon Sentinel zostaną wycofane po zakończeniu misji w Afganistanie (średnio 5-letnie samoloty).
• 25 śmigłowców AgustaWestland AW101 zostanie zmodernizowanych i przeniesionych do lotnictwa floty Royal Navy, w ich miejsce kupionych będzie 14 nowych śmigłowców CH-47 Chinook.
• Zadanie wycofywanych samolotów rozpoznania elektronicznego Nimrod przejmą 3 kupione w USA KC-135 przebudowane do wersji Boeing RC-135.

RAF nadal jest największymi w Europie siłami powietrznymi, wykorzystują około 1000 statków powietrznych (British Army i Royal Navy mają na wyposażeniu dalsze 500 samolotów i śmigłowców). Znacznie skurczyła się jednak flota samolotów bojowych, obecnie więcej myśliwców w NATO poza USA wykorzystuje Francja, Niemcy, Turcja i Grecja. Priorytetem sił powietrznych Wielkiej Brytanii jest możliwość szybkiego przerzutu wojsk i zaopatrzenia niż operacji na własnym terytorium, stąd proporcjonalnie więcej dużych samolotów transportowych i wielofunkcyjnych samolotów tankujących w powietrzu.

23 listopada 2015 roku premier, David Cameron ogłosił zamiar kupna bez przetargu 9 morskich samolotów patrolowych Boeing P-8 Poseidon przeznaczonych do zwalczania okrętów podwodnych. Decyzja podyktowana jest brakami po skasowaniu programu samolotów Nimrod MRA.

Operacje w jakich wziął udział RAF w latach 1918–2018

Nazwa Operacji / konfliktu	Lata
I wojna światowa	1914–1918
II wojna światowa	1939–1945
Most Powietrzny do Berlina	1948–1949
Interwencja w Kenii	1953–1958
Inwazja na Egipt	1956
Wojna o Falklandy	1982
Wojna w Zatoce Perskiej	1991
Wojna w Kosowie	1999
Interwencja w Sierra Leone	2000
Misja w Afganistanie	2001
Wojna w Iraku i Misja stabilizacyjna	2003-2011
Interwencja w Libii	2011
Operacje nad Syrią i Irakiem	2013
Baltic Air Policing	2004, 2014, 2015, 2016,
Biloxi	2016

Struktura organizacyjna

Organem, który stoi na czele RAF-u, jest Komisja Sił Powietrznych Rady Obrony Zjednoczonego Królestwa. Jest to jedna z komórek brytyjskiego Ministerstwa Obrony. Sam RAF posiada Szefa Sztabu Lotnictwa, który jednocześnie jest członkiem Komitetu Szefów Sztabów i podlega Szefowi Sztabu Obrony. Kwatera dowództwa RAF-u znajduje się przy ulicy Whitehall w Londynie. Podstawowa jednostka organizacyjna to dywizjon (squadron), który dzieli się na dwie eskadry, które mogą również występować samodzielnie. Dywizjony mogą zostać grupowane w skrzydła. Tak się dzieje w przypadku jednostek wysyłanych na misji zagraniczne.

Struktura organizacja (2017):

Grupa Bojowa nr 1 – wszystkie samoloty bojowe, zwiadowcze, rozpoznawcze. Celem grupy jest obrona kraju oraz operacje bojowe. Siedziba dowództwa znajduje się w High Wycombe

RAF Lossiemouth w Szkocji
1. Dywizjon	Typhoon FGR4	myśliwski
2. Dywizjon	Typhoon FGR4	myśliwski
6. Dywizjon	Typhoon FGR4	myśliwski
RAF Coningsbby w Lincolnshire
3. Dywizjon	Typhoon FGR4	myśliwski
11. Dywizjon	Typhoon FGR4	myśliwski
29. Dywizjon	Typhoon FGR4 Typhoon T3	jednostka szkoleniowa
RAF Leeming w North Yorkshire
100. Dywizjon	Hawk T1	rola agresora w ćwiczeniach
RAF Marham w Norfolk
9. Dywizjon	Tornado GR4	uderzeniowy
12. Dywizjon	Tornado GR4	uderzeniowy
31. Dywizjon	Tornado GR4	uderzeniowy
RAF Waddington w Lincolnshire
5. Dywizjon	Sentinel R1	zwiadowczy
8. Dywizjon	Boeing AEW-3 Sentry	wykrywanie
13. Dywizjon	MQ-9 Reaper	zwiadowczy
14. Dywizjon	Beechcraft Shadow	zwiadowczy
39. Dywizjon	MQ-9 Reaper	zwiadowczy
51. Dywizjon	Boeing RC-135W Airseeker	zwiaodwczy
54. Dywizjon	Sentinel R1 Sentinel AEW10	jednostka szkolenia
RAF Boulmer w Northumberland
Dowództwo Sił Systemów Obserwacji Powietrznej i Kierowania		obserwacja i kontrola przestrzeni powietrznej i radarów
Szkoła Zarządzania Walką Powietrzną
RAF Fylingdales w North Yorkshire
Radar AN/FPS-126		ostrzeganie przed rakietami

Grupa bojowego wspomagania Nr 2 – samoloty transportowe, latające cysterny, pasażerskie (w tym VIP). Siedziba dowództwa znajduje się w High Wycombe

RAF Brize Norton w Oxfordshire
10. Dywizjon	Airbus Voyager	transportowo-tankujący
24. Dywizjon	Lockheed Hercules (C-130J) Airbus Atlas	szkolenie załóg
30. Dywizjon	Lockheed Hercules (C-130J)	transportowy
47. Dywizjon	Lockheed Hercules (C-130J)	transportowy
70. Dywizjon	Airbus Atlas	transportowy
99. Dywizjon	Boeing Globemaster	transportowy
101. Dywizjon	Airbus Voyager	transportowo-tankujący
RAF Northolt
32. Dywizjon	BAe 146 Agusta A109E	przewóz VIP
RAF Honington w Suffolk
Kwatera Dowództwa Sił Ochrony	– Pułk Sił Powietrznych – Żandarmeria Sił Powietrznych	Ochrona infrastruktury, sprzętu i personelu oraz egzekwowanie prawa i porządku

Grupa treningowa Nr 22 – samoloty szkolne, szkolno-treningowe. Szkolenie i edukacja personelu z podnoszeniem kwalifikacji i rekrutacja. Siedziba dowództwa znajduje się w High Wycombe.

Dyrekcja Szkolenia Lotniczego – szkolenie początkowe i zaawansowane załóg, kontrolerów i oficerów
Centralna Szkoła Pilotażu w RAF Cranwell w Lincolnshire	– Zespół Akrobacyjny Sił Powietrznych – – Red Arrows – BAE Hawk	szkolenie instruktorów
1. Szkoła Pilotażu w RAF Linton-On-Ouse w North Yorkshire	4. Dywizjon Rezerwowy – Short Tucano	szkolenie zaawansowane
2. Szkoła Pilotażu w RAF Syerston w Nottinghamshire	Ochotnicze Dywizjony Szybowcowe – Grob Viking i Grob Vigilant	szkolenie kadetów i instruktorów
3. Szkoła Pilotażu w RAF Cranwell	16. Dywizjon Rezerwowy – Grob G 115 45. Dywizjon Rezerwowy – Beechcraft King Air B200 57. Dywizjon Rezerwowy – Grob G 115	szkolenie pilotażu szkolenie zaawansowane szkolenie załóg wyspecjalizowanie kadry
4. Szkoła Pilotażu w RAF Valley na wyspie Anglesey	4. Dywizjon Rezerwowy – BAE Hawk	szkolenie zaawansowane
6. Szkoła Pilotażu w RAF Wittering	115. Dywizjon Rezerwowy – Grob Tutor	szkolenie pilotażu szkolenie instruktorów na zlecenie
Szkoła Pilotażu Śmigłowców w RAF Shawbury w Shropshire	660. Dywizjon Sił Powietrznych – Eurocopter Squirrel 705. Dywizjon Morskich Sił Powietrznych – Eurocopter Squirrel 60. Dywizjon Rezerwowy – Bell Griffin 202. Dywizjon Rezerwowy – Bell Griffin	szkolenie pilotażu szkolenie zaawansowane
Dyrekcja Szkolenia Naziemnego – planowanie, nadzór i wsparcie szkolenie personelu
Organizacja Kadetów Lotniczych – zrzeszenie młodych ochotników
Wyższa Szkoła Królewskich Sił Powietrznych – kształcenie oficerów
Zespół Wyższych Szkół Technicznych – personel techniczny, inżynieryjny i informatyczny

Grupa Wsparcia techniczno-bojowego Nr 38

Wszystkie naziemne jednostki, które zabezpieczają logistykę, łączność zabezpieczenie medyczne i inżynieryjne dywizjonów pozostałych grup bojowych lub łączności

Centrum Walki Powietrznej – opracowanie doktryn, rozwoju i wsparcia misji.

Wydział Rozwoju – testy i oceny możliwości bojowych
17. Dywizjon Rezerwowy – w Kalifornii w USA	test samolotów F-35B Lightning II
56. Dywizjon Rezerwowy – w RAF Waddington	Sentinel AEW10 Raytheon Sentinel Boeing RC-135W Airseeker	ocena dowodzenia, zwiadu, rozpoznania, obserwacji
Wydział Operacji i Szkolenia – organ doradczy
Wydział Wsparcia Operacyjnego – wsparcie wywiadowcze
Wydział Analiz Operacyjnych – wsparcie pozostałych wydziałów i prowadzenie badań
Wydział Lotów – testy i oceny: operacji, służb, maszyn, uzbrojenia, systemów
41. Dywizjon Rezerwowy	ocena jednostek z samolotami Typhoon FGR4
206. Dywizjon w RAF Brize Norton i RAF Boscombe Down	ocena jednostek z samolotami C-130J Hercules i A400 Atlas
Dywizjon Testów i Oceny Wiropłatów	ocena wszystkich wiropłatów w służbie RAF
Imperialna Szkoła Pilotów Doświadczalnych w RAF Boscombe Down	szkolenie pilotów doświadczalnych i inżynierów
Skrzydło Systemów Misji – zaplecze techniczne i oceny operacyjnej
Połączona Jednostka Testów i Oceny Transportu Lotniczego	testy operacyjne samolotów i śmigłowców w transporcie ładunków i ludzi oraz desantu
Dywizjon Testów i Oceny Bezpilotowych Systemów Powietrznych	7. Dywizjon w RAF Odiham w Hampshire – Boeing Chinook 18. Dywizjon w RAF Odiham – Boeing Chinook 27. Dywizjon w RAF Odiham – Boeing Chinook 28. Dywizjon w RAF Benson w South Oxfordshire – Boeing Chinook i Westland Puma 33. Dywizjon w RAF Bensom – Westland Puma 230. Dywizjon w RAF Bensom – Westland Puma 84. Dywizjon w RAF Akrotiri – Bell Griffin (zawsze poza UK) 1435. Dywizjon – Typhoon FGR4 (Falklandy) 1312. Dywizjon – Hercules HC4 i Voyager KC2 (Falklandy) 1310. Dywizjon – Chinook HC4 207. Dywizjon – F-35 Lightning II – planowany 607. Dywizjon – F-35B Lightning II – planowany dla marynarki 617. Dywizjon – F-35B Lightning II – planowany dla marynarki 120. Dywizjon – P-8A – planowany 201. Dywizjon – P-8A – planowany	testy operacyjne przewóz ludzi i ładunków ewakuacje medyczne poszukiwania

Wyposażenie

Samolot	Zdjęcie	Producent	Typ	Wersja	Liczba	Uwagi
Samoloty
Lockheed Martin F-35 Lightning II		Stany Zjednoczone	Myśliwiec wielozadaniowy	F-35B FGR1	9	Planowane 48.
Eurofighter Typhoon		Niemcy Wielka Brytania Włochy Hiszpania	Myśliwiec wielozadaniowy	F2 FGR4 T3	147	Zamówiono 160.
Boeing Sentry		Stany Zjednoczone	Samolot wczesnego ostrzegania	AEW1	6
Boeing RC-135W Airseeker		Stany Zjednoczone	SIGINT	R1	1	Zamówiono 3.
Raytheon Sentinel		Kanada	Dowodzenie polem walki	R1	5
Beechcraft Shadow		Stany Zjednoczone	Rozpoznanie (ISTAR)	R1	5
Britten-Norman Islander		Wielka Brytania	Rozpoznanie elektroniczne	CC2A	7
Diamond DA42 Twin Star		Austria	Rozpoznanie (ISTAR)		3
BAe 125		Wielka Brytania	Transport VIP	CC3	5
BAe 146		Wielka Brytania	Transport VIP transportowy	CC2 C3	2 2	Dwa używane BAe 146-200QC dodano w 2013 roku.
Lockheed Hercules (C-130J)		Stany Zjednoczone	Taktyczny transportowiec	C4 C5	13 10	Dwa C-130J-30 C4 #ZH876 i #ZH873 spisane ze stanu po uszkodzeniu w Iraku w 2007 i 2017 roku.
Airbus Atlas		Hiszpania	Taktyczny transportowiec	C1	20	Zamówiono 22.
Boeing Globemaster		Stany Zjednoczone	Strategiczny transportowiec	C-17ER	8
Airbus Voyager		Hiszpania	Latająca cysterna/transportowy	KC2 KC3	9 5
BAE Hawk		Wielka Brytania	Szkolenie zaawansowane	T1 T2	125 28
Short Tucano		Wielka Brytania	Szkolenie podstawowe	T1	82
Beechcraft King Air B200		Stany Zjednoczone	Szkolny	B200 200 GT	5 2	Przeszkolenie na maszyny wielosilnikowe.
Grob Vigilant		Niemcy	Szkolny	T1	65
Grob Viking		Niemcy	Szybowiec szkolny	T1	81
Grob Tutor		Niemcy	Szkolny	T1	94
Śmigłowce
Boeing Chinook		Stany Zjednoczone	Ciężki śmigłowiec transportowy	HC2 HC2A HC3 HC4 HC6	31 8 7 6	Zamówiono 14 HC6.
Westland Puma		Wielka Brytania	Średni śmigłowiec transportowy	HC2	24	28 modernizowanych do standardu HC2.
AgustaWestland Merlin		Wielka Brytania	Średni śmigłowiec transportowy	HC3 HC3A	21 6	25 zmodernizowanych trafi do Royal Navy.
Agusta A109E		Włochy	Szkolny Transport VIP		4 3
Westland Sea King		Wielka Brytania	Search and Rescue	HAR3 HAR3A	20
Bell Griffin		Kanada	Treningowy Szkolenie SAR	HT1 HAR2	12 4
Eurocopter Squirrel		Francja	Śmigłowiec szkolny	HT1	38
BSL
MQ-9 Reaper		Stany Zjednoczone	Bezzałogowy aparat latający		10
				Suma	999

Stopnie wojskowe

Źródło: International Encyclopedia of Uniform Insignia

Oficerowie

Kod NATO	OF-10	OF-9	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1
	Marshal of the Royal Air Force	Air Chief Marshal	Air Marshal	Air Vice Marshal	Air Commodore	Group Captain	Wing Commander	Squadron Leader	Flight Lieutenant	Flying Officer	Pilot Officer
	Marszałek polny	Generał	Generał broni	Generał dywizji	Generał brygady	Pułkownik	Podpułkownik	Major	Kapitan	Porucznik	Podporucznik

¹ Tylko podczas wojny oraz stopień honorowy

Podoficerowie i szeregowcy

Kod NATO	OR-9	OR-7		OR-6	OR-4	OR-3	OR-2		OR-1
	Warrant Officer, Master Aircrew	Flight Sergeant, Flight Aircrew Sergeant	Chief Technician	Sergeant, Aircrew Sergeant	Corporal	Lance Corporal (na Pułk KSL)	Senior Aircraftman, Senior Aircraftman Technician	Leading Aircraftman	Aircraftman
	Starszy chorąży sztabowy	Chorąży		Młodszy chorąży	Sierżant	Plutonowy	Kapral		Starszy szeregowy

Zobacz też

• bitwa o Anglię
• bazy RAF używane przez PSP
• Royal Flying Corps
• Royal Naval Air Service
• Royal Navy
• No. 40 Squadron RAF

Linki zewnętrzne

• Strona RAF-u (ang.)
• Kobiety w siłach zbrojnych (ang.)
• Samoloty w siłach RAF-u (galerie) (ang.)