Rozłożnia kolczasta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rozłożnia kolczasta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

grzybieniopodobne

Rząd

grzybieniowce

Rodzina

grzybieniowate

Rodzaj

rozłożnia

Gatunek

rozłożnia kolczasta

Nazwa systematyczna
Euryale ferox Salisb.
Ann. Bot. (König & Sims) 2: 74 1805
Synonimy
  • Anneslea spinosa Andrews
  • Euryale indica Planch[3].
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Multimedia w Wikimedia Commons
Liść

Rozłożnia kolczasta[5], eurjala kolczasta[6] (Euryale ferox) – gatunek rośliny należący do rodziny grzybieniowatych. Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju rozłożnia (zwanego też eurjalą lub diabelską głową). Rodzaj jest siostrzany dla rodzaju wiktoria (Victoria). Występuje na środkowych i tropikalnych obszarach Azji (wschodnia Rosja, Chiny, Korea Południowa, Japonia, Tajwan, Bangladesz, Indie, Mjanma)[7]. W Polsce roślina ta jest uprawiana w niektórych ogrodach botanicznych, np. w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina ma ogromne, okrągłe liście o średnicy czasami przekraczającej 1 m. Ciemnozielone z wierzchu i fioletowe od spodu liście mają niepodwinięte brzegi i bardzo dobrze widoczne brązowe użyłkowanie. Na ich górnej powierzchni znajdują się ostre kolce. Blaszka liściowa między wiązkami przewodzącymi jest pęcherzykowato wydęta. Kolczaste są także ogonki liściowe i szypułki kwiatowe. Duże, różowe kwiaty wyrastają z łodygi spod spodniej strony liścia. W odróżnieniu od innych gatunków rodziny grzybieniowatych, roślina ta ma w ziarnach pyłku 3 jądra.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Zawierające dużo skrobi nasiona są jadalne. Chińczycy uprawiali tę roślinę od ok. 3 tysięcy lat[8]. Nasiona zbierano późnym latem lub jesienią i jedzono je na surowo, lub po przegotowaniu.
  • W Indiach, zwłaszcza w ich zachodniej i północnej części nasiona pieczono; zachowują się one podczas pieczenia tak, jak popcorn.
  • W tradycyjnej medycynie chińskiej rozłożnia była wykorzystywana jako roślina lecznicza. Jej nasion używano do poprawienia sprawności seksualnej i podniesienia poziomu energii, spowolnienia procesu starzenia się, a także przy przedwczesnym wytrysku i polucjach[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-01-24] (ang.).
  3. ↑ Euryale ferox. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).
  4. ↑ Euryale ferox, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.
  6. ↑ Nazwa polska według Stanisław Sławiński, Mieczysław Tokarski: Rośliny wodne w ogrodzie botanicznym uniwersytetu wrocławskiego. Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1978, s. 94.
  7. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  8. ↑ Flora of China. [dostęp 2010-01-10].
  9. ↑ Potęga chińskiego smoka. [dostęp 2010-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-08)].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rozłożnia_kolczasta&oldid=64862386”