Ruś Siedząca

Charytatywna fundacja pomocy skazanym oraz ich rodzinom „Ruś Siedząca”

Благотворительный фонд помощи осужденным и их семьям «Русь Сидящая»

Państwo	Rosja
Siedziba	Moskwa
Rodzaj stowarzyszenia	publiczna organizacja non-profit
Prezes	Olga Romanowa
Członkowie	Siergiej Szarow-Delaunay, Aleksiej Fiediarow, Rusłan Wachapow
Data rejestracji	21 listopada 2008
Położenie na mapie Moskwy Charytatywna fundacja pomocy skazanym oraz ich rodzinom „Ruś Siedząca”
Położenie na mapie Rosji Charytatywna fundacja pomocy skazanym oraz ich rodzinom „Ruś Siedząca”
55°44′03″N 37°39′15″E
Strona internetowa

Ruś Siedząca (ros. Русь Сидящая, pełna nazwa: Fundacja charytatywna pomocy skazanym i ich rodzinom „Ruś Siedząca”, ros. Благотворительный фонд помощи осужденным и их семьям «Русь Сидящая») – pozarządowa organizacja charytatywna działająca w celu udzielania pomocy humanitarnej i prawnej obywatelom mierzącym się z rosyjskim system śledczym i penitencjarnym.

Główne biuro organizacji znajduje się w Moskwie, natomiast pozostałe w Nowosybirsku, Petersburgu i Jarosławiu. Równolegle z NDO istnieje ruch społeczny „Papieżyce”, skupiający obywateli, którzy byli ofiarami nadużyć przez funkcjonariuszy organów ścigania, sądownictwa nadzorczego i penitencjarnego Federacji Rosyjskiej.

O fundacji

Okoliczności powstania

Ruch „Ruś Siedząca” został zapoczątkowany 21 listopada 2008 r. przez rosyjską dziennikarkę i publicystkę Olgę Romanową. Nazwę „Ruś Siedząca” zaproponowała Irina Jasina. U zarania ruchu stało nieformalne stowarzyszenie obywateli, których krewni przebywali w miejscach odosobnienia. W 2014 zarejestrowano „Charytatywną fundację pomocy skazanym oraz ich rodzinom”.

Kierownictwo

Fundacją i ruchem kieruje dziennikarka Olga Romanowa. Działalność fundacji nadzoruje rada powiernicza kierowana przez Swietłanę Bachminą, Irinę Jasiną, Włodzimierza Pieriewierzina, Tamarę Ejdelman oraz Marię Ejsmont. Przed zaginięciem w czerwcu 2008 roku do rady powierniczej należał również Piotr Oficerow.

Finansowanie

Fundacja „Ruś Siedząca” finansowana jest z darowizn obywateli.

W sierpniu 2017 „Rusi Siedzącej” przydzielono dotację prezydencką o wysokości trzech milionów rubli. Organizacja odmówiła jej przyjęcia. Olga Romanowa tłumaczyła tę odmowę obawą przed powtórzeniem losu byłej dyrektorki departamentu państwowego wsparcia sztuki i folkloru Ministerstwa Kultury Rosji Sofii Apfelbaum, która została skazana za udział w sprzeniewierzenie środków publicznych przyznanych grupie teatralnej Siódme Studio.

Od wiosny 2018 fundacja otrzymywała dotacje UE na tworzenie i działanie regionalnych „szpitali prawniczych”, czyli ośrodków pomocy prawnej.

Szefowa „Rusi Siedzącej”, Olga Romanowa, ogłosiła na swojej stronie Facebook, że od 26 czerwca 2020 Fundacja Charytatywna zostanie zamknięta. Powodem była decyzja sądu o wypłacie byłemu pracownikowi Dinarowi Idrisowowi odszkodowania w wysokości 1,3 mln rubli i ponownym jego zatrudnieniu. Według Romanowej, konta Fundacji zostały zablokowane i nie dysponowała taką kwotą. Powiedziała również, że fundacja będzie kontynuowała swoją pracę nawet bez osobowości prawnej. W 2022 r. „Ruś Siedząca” funkcjonuje jednak nadal jako osoba prawna.

Działalność i projekty

Prawnicy Fundacji bezpłatnie udzielają porad prawnych, zajmują się obroną w sądach oraz pomagają w pisaniu skarg. Fundacja zbiera i wysyła paczki do kolonii karnych i aresztów śledczych, prowadzi zbiórki dla internatów specjalnych oraz udziela pomocy humanitarnej rodzinom osądzonych.

Szkoła Obrońcy Publicznego to wspólny projekt „Rusi Siedzącej”, Centrum im. Sacharowa oraz Departamentu Spraw Wewnętrznych. Jest skierowany do osób, które chcą poznać swoje prawa oraz nauczyć się egzekwować je w sprawach dotyczących siebie i bliskich, umożliwiając ochronę przed nielegalnymi działaniami organów ścigania. Podczas projektu uczestnicy zapoznają się z procedurami spraw karnych i administracyjnych oraz czynnościami prowadzonymi na komisariatach policji.

Konsultant więzienny to system informacyjny dla osadzonych i ich rodzin, dostępny od 19 września 2017 r. pod adresem vturme.info. Strona umożliwia nawiązanie kontaktu i skonsultowanie swojego przypadku ze specjalistami oraz publikuje porady dla osób objętych i zagrożonych ograniczeniem lub pozbawieniem wolności. Umieszczone materiały stanowią analizę kazusów, z którymi organizacja zetknęła się w swojej praktyce oraz nadsyłanych przez samych odwiedzających.

Do stworzenia projektu przyczyniło się Stowarzyszenie Memoriał, które nagrodziło pomysł w zorganizowanym przez siebie konkursie i skierowało go do programu rozwijającego oddolne inicjatywy z dziedziny praw człowieka Human Rights Incubator.

MediaLaboratorium to projekt „Rusi Siedzącej”, mający na celu przezwyciężenie problemów w komunikacji. Projekt pomaga opowiedzieć swoją historię osobom, które nie mają doświadczenia w komunikacji biznesowej, publicznej lub administracyjnej.

Kontrowersje

Konflikt z kierownictwem Federalnej służby karnej

W maju 2017 ukazał się wspólny numer specjalny „Nowoj Gaziety” i „Rusi Siedzącej”, w całości poświęcony systemowi penitencjarnemu. W numerze napisano, że „Ruś Siedząca” wraz z Centrum Badań Strategicznych, opracowuje własny projekt reformy systemu karnego. Olga Romanowa poinformowała, że przygotowywane są poważne zmiany dotyczące organizacji pracy, przystosowania społecznego i ograniczenia przemocy w więzieniach.

Tuż po publikacji, 8 czerwca 2017, do moskiewskiego biura „Rusi Siedzącej” przybyli funkcjonariusze Wydziału ds. Przestępstw Gospodarczych. Formalnym powodem wizyty był komunikat o sprzeniewierzeniu środków budżetowych z tytułu zobowiązań umownych.

Organizacja powiązana z „Rusią Siedzącą”, „ER ES”, przez dwa lata (2015-2017) prowadziła projekt mający na celu poprawę umiejętności finansowych więźniów i ich rodzin.

Projekt został sfinansowany przez Bank Światowy. W jego ramach opracowano 4350 egzemplarzy broszur dotyczących wiedzy finansowej, które następnie wysłano do więzień oraz kolonii karnych. Wygłoszono też 92 wykłady dla więźniów, ich krewnych i personelu więziennego. W wyniku nalotu Wydziału ds. Przestępstw Gospodarczych, podczas którego przechwycono kopię jednego listu z podziękowaniami z kolonii, fundacja opublikowała oficjalne oświadczenie, w którym powiązała działania śledczych z opozycją organizacji i systemu FSK, w szczególności z faktem, że „Ruś Siedząca” bierze udział w opracowaniu koncepcji reformy systemu penitencjarnego.

9 czerwca 2017 Olga Romanowa została zmuszona do czasowego wyjazdu z Rosji. Później sąd nie stwierdził nieprawidłowości w pracy „Er Es”. Organizacja złożyła pozew przeciwko przedstawicielom i operatorom Banku Światowego w Rosji, a sąd uznał, że „Er Es” wypełniła wszystkie zobowiązania wynikające z umów. Następnie „Ruś Siedząca” złożyła pozew przeciwko Federalnej Służbie Penitencjarnej w celu ochrony swojej reputacji biznesowej.

Jesienią 2018 była więźniarka Inga Kriwitskaja zarejestrowała w Ministerstwie Sprawiedliwości bliźniaczkę Fundacji „Ruś Siedząca” i złożyła pozew przeciwko Oldze Romanowej i Lewowi Ponomariowowi o ochronę honoru i godności. Kriwitskaja stwierdziła, że nic nie wie o tym, że organizacja o tej nazwie już istnieje. Olga Romanowa i pracownicy „Rusi Siedzącej” wyrazili pewność, że Kriwitskaja działa pod kierownictwem FSK.

Status agenta zagranicznego

W marcu 2018 r. „Ruś Siedząca” otrzymała grant z Unii Europejskiej na otwarcie w Rosji poradni prawnych mających na celu pomoc osobom, wobec których toczy się dochodzenie lub które zostały skazane bezprawnie. Fundacja samodzielnie wystąpiła o wpisanie na listę zagranicznych agentów non-profit. Potwierdził to Aleksiej Fediarow, szef działu prawnego organizacji. 7 maja 2018 Ministerstwo Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej wpisało Charytatywną Fundację Pomocy Skazanym i ich Rodzinom do rejestru organizacji non-profit pełniących funkcję agenta zagranicznego.

Publikacje pracowników organizacji

Aleksiej Fiediarow prezentuje swoją książkę w Jelcyn-Centrum w Jekaterynburgu 23 stycznia 2019 roku

• Niewinni w śledztwie: Instrukcja ochrony swoich praw - Невиновные под следствием: Инструкция по защите своих прав / Алексей Федяров. – М: Альпина Паблишер, 2020. – 284 с.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa “Rusi Siedzącej”
• Ромб TV о фонде «Русь Сидящая»
• Książka “Butyrka”, autorka Olga Rimanowa, 2010 r.
• Książka “Ruś siedząca”, autorka Olga Rimanowa