Przejdź do zawartości

Rudolf I Habsburg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rudolf I Habsburg
Ilustracja
ilustracja herbu
król Rzymian (Niemiec)
do 1275 obok Alfonsa z Kastylii
Okres

od 29 września 1273
do 15 lipca 1291

Koronacja

24 października 1273

Poprzednik

Wielkie bezkrólewie
Ryszard z Kornwalii i Alfons z Kastylii

Następca

Adolf z Nassau

Dane biograficzne
Dynastia

Habsburgowie

Data i miejsce urodzenia

1 maja 1218
Limburg an der Lahn

Data i miejsce śmierci

15 lipca 1291
Spira

Miejsce spoczynku

Katedra w Spirze

Ojciec

Albrecht IV Austriacki

Matka

Jadwiga z Kyburga

Małżeństwo

Gertruda z Hohenbergu, Izabela Burgundzka

Dzieci

Albrecht I Habsburg, Rudolf II, Klemencja Habsburg, Guta von Habsburg, Hartmann

Rudolf I (ur. 1 maja 1218[1] w Limburg an der Lahn[2], zm. 15 lipca 1291 w Spirze[1]) – król niemiecki od 1273 do 1291 roku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Rudolf I był przedstawicielem niemieckiej dynastii Habsburgów, urodził się 1 maja 1218 roku na zamku w Limburgu an der Lahn. Był synem Albrechta IV Austriackiego. Kiedy Albrecht IV zmarł w 1239 roku Rudolf I objął ziemię ojca[2] (m.in. Zamek Habsburg)

Wybór na króla Niemec

[edytuj | edytuj kod]

W 1273 r. zebrani w Ratyzbonie elektorowie mieli przeprowadzić wybór króla Niemiec. Wśród kandydatów znalazł się Przemysł Ottokar II, potężny król Czech, a także hrabia Habsburga i Kyburga, władca Górnej Alzacji Rudolf. Ten ostatni cieszył się poparciem m.in.: palatyna reńskiego Ludwika II, księcia Leuenburga Albrechta III i burgrabiego Norymbergi Fryderyka III Hohenzollerna. Kolegium elektorskie obawiało się siły i prestiżu króla czeskiego, wybór padł na Rudolfa[2], który wydawał się wystarczająco słaby. Okazało się inaczej. W ciągu miesiąca po elekcji Rudolf koronował się w Akwizgranie[2]. W 1274 r., podczas obrad Sejmu Rzeszy w Norymberdze, Rudolf I przeprowadził rewindykację praw, przywilejów i majątków królewskich straconych przez Koronę od chwili śmierci cesarza Fryderyka II Hohenstaufa. Pozycję Rudolfa wzmocniło także poparcie papieża Grzegorza X. Elekcja Rudolfa I oznaczała koniec Wielkiego Bezkrólewia w Niemczech.

Wojna z Przemysłem Ottokarem II

[edytuj | edytuj kod]
Pole bitwy pod Suchymi Krutami

Rywal Rudolfa I, Przemysł Ottokar II, nie stawił się na Sejmie w Norymberdze, odmówił złożenia hołdu Rudolfowi i wycofania się z Austrii, którą zajął po wymarciu dynastii Babenbergów. W 1276 r. zawarto układ, na mocy którego syn Przemysła Ottokara, Wacław, miał poślubić córkę Rudolfa, Gutę, a Czesi mieli opuścić Austrię. Król czeski opóźniał jednak wykonanie postanowień traktatu i zawiązał sojusze z kilkoma książętami polskimi i niemieckimi, w tym z księciem Dolnej Bawarii Henrykiem I. Król Niemiec sprzymierzył się z królem Węgier Władysławem IV Kumańczykiem[2]. W 1278 r. doszło do bitwy pod Dürnkrut[1] (Suchymi Krutami), zakończonej zwycięstwem króla niemieckiego i śmiercią czeskiego króla. W 1282 r. w Augsburgu Rudolf I nadał księstwa przejęte po Babenbergach swoim synom: Austrię Albrechtowi, a Styrię Rudolfowi. Była to podstawa późniejszej terytorialnej potęgi Habsburgów w Niemczech[1].

Polityka zagraniczna

[edytuj | edytuj kod]

W 1279 r. Rudolf I zrzekł się w imieniu Królestwa Niemieckiego praw do Ankony[2] i Romanii, które już wcześniej zagarnęło Państwo Kościelne (królowie niemieccy byli też formalnie królami Włoch). Akt ten wynikał ze starań o dobre stosunki z papieżem Mikołajem III – Rudolf zabiegał o przywrócenie cesarskiej godności królom niemieckim i własną koronację na cesarza rzymskiego. W 1280 roku Henryk IV Probus złożył mu hołd[2].

Polityka wewnętrzna

[edytuj | edytuj kod]

Rudolf ogłosił powszechny pokój ziemski w Niemczech a w 1289 r. wyprawił się do Turyngii przeciw rycerzom-rozbójnikom, stanowiącym postrach Niemiec okresu Wielkiego Bezkrólewia. Nie udało mu się jednak zapobiec wszystkim wojnom wewnętrznym. Arcybiskup Kolonii Zygfryd II Wastenburg walczył z księciem Brabancji Janem I o Limburgię, niepokoje w Szwabii wywoływał hrabia Wirtembergii Eberkard I. W 1289 r. król Rudolf zmusił hrabiego Dolnej Burgundii Ottona IV do złożenia mu hołdu. W ten sposób częściowo odnowił związki ziem burgundzkich z Niemcami.

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

W 1291 r. próbował przeprowadzić elekcję swojego syna, Albrechta, na króla Niemiec, ale elektorowie odmówili. Rudolf I zmarł 15 lipca 1291 w Spirze, gdzie został potem pochowany. Królem Niemiec obrany został Adolf z Nassau. Mimo to, Albrecht w 1298 roku w bitwie pod Gollheim pokonał konkurenta i został kolejnym królem Niemiec z dynastii Habsburgów.

Małżeństwa i potomstwo

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszą żoną Rudolfa była Gertruda von Hohenberg, z którą miał dziesięcioro dzieci. Po jej śmierci (zm. 1281 r.) Rudolf I poślubił w 1284 r. Izabelę Burgundzką. Drugie małżeństwo okazało się bezpotomne. Dzieci Rudolfa i Gertrudy to:

W kulturze

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Rudolf I Habsburg, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-01-28].
  2. a b c d e f g Rudolf I Habsburg [online], zamki.name [dostęp 2022-01-28].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
  • Michał Kozłowski, Rudolf I – twórca potęgi Habsburgów [1]