Rudosterka czarnogłowa
| Pyrrhura rupicola[1] | |||
| (Tschudi, 1844) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
rudosterka czarnogłowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Rudosterka czarnogłowa[4] (Pyrrhura rupicola) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), występujący w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony.
Podgatunki i obszar występowania[edytuj | edytuj kod]
IOC wyróżnia dwa podgatunki rudosterki czarnogłowej[5]:
- P. r. rupicola (Tschudi, 1844) – środkowe Peru;
- P. r. sandiae J. Bond & Meyer de Schauensee, 1944 – południowo-wschodnie Peru, zachodnia Brazylia i północna Boliwia.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rudosterka czarnogłowa mierzy około 25 cm długości oraz waży około 70 g. Brak widocznego dymorfizmu płciowego[6]. W upierzeniu dominuje barwa zielona. Czoło, tył i wierzch głowy jest czarny[7]. Pióra na piersi są ciemne z białymi (w niższej części piersi żółtawymi) krawędziami. Pokrywy I rzędu oraz krawędź nadgarstka są czerwone. Oczy są brązowe, otoczone nagą szarawą obrączką. Dziób jest czarny. P. r. sandiae ma węższe jasne krawędzie piór na piersi. Młode osobniki są podobne do dorosłych, różnią się mniejszą ilością czerwonego na skrzydłach[6].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Rudosterki czarnogłowe najczęściej występują w nizinnych, wilgotnych lasach. Rzadziej spotykane są na pogórzu wschodnich Andów do 300 m n.p.m. Żyją w stadach składającym się średnio z 20–30 osobników, w trakcie sezonu lęgowego mniejsze[7]. Zaobserwowano jak rudosterki spożywają owoce cekropek (Cecropia)[6]. Gatunek jest osiadły[3].
W południowym Peru obszar występowania tego gatunku pokrywa się z rudosterkami zielonolicymi (Pyrrhura molinae), gdzie dochodzi do ich krzyżowania się[8].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Sezon lęgowy trwa od lutego do marca. Samica składa 5–7 jaj, które wysiaduje przez 23–24 dni. Młode opierzają się w wieku 7–8 tygodni[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2020 roku uznaje rudosterkę czarnogłową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W latach 2012–2020 była gatunkiem bliskim zagrożenia (NT – Near Thereatened). Wcześniej (od 1988 roku) miała ona status gatunku najmniejszej troski. Liczebność populacji szacuje się na 100–500 tysięcy dorosłych osobników. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny. Zagrożenie stanowi wycinka lasów Amazonii, dawniej również odławianie dzikich ptaków[3]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pyrrhura rupicola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Black-capped Parakeet (Pyrrhura rupicola). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
- ↑ a b c Pyrrhura rupicola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-15].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c d Black-capped Conure (Pyrrhura rupicola), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2020-07-18] (ang.).
- ↑ a b Black-capped Conures or Rock Conures, [w:] Beauty of Birds [online], Avianweb LLC [dostęp 2020-07-24].
- ↑ Adam Dawid Urantowka, Tomasz Strzała, Krzysztof Aleksander Grabowski, The first complete mitochondrial genome of Pyrrhura sp. – question about conspecificity in the light of hybridization between Pyrrhura molinae and Pyrrhura rupicola species, „Mitochondrial DNA Part A”, 27 (1), 2016, s. 471–473, DOI: 10.3109/19401736.2014.900672, ISSN 2470-1394, PMID: 24660930 [dostęp 2020-07-24].
- ↑ Pyrrhura rupicola. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-01-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).