Rutherford (pierwiastek)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lorens ← rutherford → dubn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa, symbol, l.a. | rutherford, Rf, 104 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 4, 7, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | IV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Właściwości metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 267 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 53850-36-5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Rutherford (Rf, łac. rutherfordium), wcześniej unnilquadium (Unq) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym, niewystępujący naturalnie na Ziemi. Nazwa pochodzi od nazwiska fizyka Ernesta Rutherforda. Posiada on własności chemiczne podobne do hafnu.
Zidentyfikowane zostały jego izotopy z przedziału mas 253-268.
Izotop 260Rf został prawdopodobnie otrzymany (istnieją co do tego duże kontrowersje) w 1964 roku w Dubnej przez zespół założony przez I. Kurczatowa w Rosji, przez bombardowanie izotopu 249Cf jądrami izotopu 12C.
Podobny eksperyment wykonany przez grupę A. Ghiorso w 1969 roku na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley doprowadził do otrzymania izotopu 257Rf[1]. Wyniki Ghiorso stoją w sprzeczności z wynikami zespołu z Dubnej i dlatego obecnie kwestionuje się prawo Rosjan do pierwszeństwa otrzymania tego pierwiastka.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W latach 70. XX w., po śmierci Kurczatowa, Rosjanie nazwali ten pierwiastek od jego nazwiska – kurczatow (Ku), zaś Amerykanie używali nazwy zaproponowanej przez Ghiorso od nazwiska Ernesta Rutherforda – rutherford.
Komisja nazewnicza IUPAC zdecydowała w 1989 roku, że pierwiastek ten będzie nazywał się tymczasowo unnilquadium, co pochodzi od jego liczby atomowej. W 1997 roku zaaprobowana została amerykańska propozycja nazwy.
Związki chemiczne rutherfordu[edytuj | edytuj kod]
Dotąd udało się otrzymać 4 związki rutherfordu[2]:
- Chlorek rutherfordu, RfCl
4 - Bromek rutherfordu, RfBr
4 - Tlenochlorek rutherfordu, RfOCl
2 - Chlororutherford potasu, K
2RfCl
6
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ A. Ghiorso, M. Nurmia, J. Harris, K. Eskola i inni. Positive Identification of Two Alpha-Particle-Emitting Isotopes of Element 104. „Physical Review Letters”. 22. 24. s. 1317-1320.
- ↑ Linley Hall: The Transactinides: Rutherfordium, Dubnium, Seaborgium, Bohrium, Hassium, Meitnerium, Darmstadtium, Roentgenium., ISBN 978-1-4358-3559-7, s. 33
Układ okresowy pierwiastków | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3[i] | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||||
8 | Uue | Ubn | ✱ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
✱ | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | Ubs | ...[ii] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||